شمارهٔ ۴۷۲
روز من زان زلف میدانم سیه خواهد شدن
حال من زان خال میدانم تبه خواهد شدن
قد اگر این است پر تنها ز پا خواهدفتاد
جلوهگر این است پر دلها زره خواهد شدن
ماه نو صد ناز خواهد کرد بر مهر آن زمان
کان چنان نازان به آنطرف کله خواهد شدن
گر خرام این است بس جانها ز پا خواهد فتاد
گر روش این است بس دلها زره خواهد شدن
گر به صید انداختن پردازد آن رعنا سوار
صید پردازنده صد صید گه خواهد شدن
بر نگاهش دوز چشم ای دل که مرهم کاری
در میان تیرباران نگه خواهد شدن
راحتی کز تیغ او دیدم من آن خون خوار را
قتل من کفارهٔ چندین گنه خواهد شدن
محتشم گر بحر غم امواج خواهد زد چنین
سیل اشگ من ز ماهی تا به مه خواهد شدن
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
روز من زان زلف میدانم سیه خواهد شدن
حال من زان خال میدانم تبه خواهد شدن
هوش مصنوعی: روحیهام به خاطر زلفهای سیاه تو از روز روشنتر نمیشود، و حال و روز من به خاطر آن خال زیبا به زودی خراب خواهد شد.
قد اگر این است پر تنها ز پا خواهدفتاد
جلوهگر این است پر دلها زره خواهد شدن
هوش مصنوعی: اگر قد و قامتِ این پرنده به همین شکل باشد، به زودی از پا خواهد افتاد. این نشان میدهد که این پرنده، دلها را به زره تبدیل خواهد کرد.
ماه نو صد ناز خواهد کرد بر مهر آن زمان
کان چنان نازان به آنطرف کله خواهد شدن
هوش مصنوعی: ماه نو با زیبایی و ناز خاصی نمایان خواهد شد، درست زمانی که زیباییها و جذابیتهای وجودی آن به اوج خود برسند و او را به سمت خود جلب کنند.
گر خرام این است بس جانها ز پا خواهد فتاد
گر روش این است بس دلها زره خواهد شدن
هوش مصنوعی: اگر این گونه باشد که تو میروی، جانها از پا خواهند افتاد و اگر شیوهات اینگونه است، دلها نیز زرهوار خواهند شد.
گر به صید انداختن پردازد آن رعنا سوار
صید پردازنده صد صید گه خواهد شدن
هوش مصنوعی: اگر آن سوار زیبا به شکار بپردازد، شکارچیِ ماهر صد بار هم که بخواهد، شکار نمیشود.
بر نگاهش دوز چشم ای دل که مرهم کاری
در میان تیرباران نگه خواهد شدن
هوش مصنوعی: ای دل، بر نگاه او تمرکز کن، چون ممکن است که در میان تیراندازی نگاهها، آرامشی برایت پیدا شود.
راحتی کز تیغ او دیدم من آن خون خوار را
قتل من کفارهٔ چندین گنه خواهد شدن
هوش مصنوعی: من از تیغ او آرامشی یافتهام و حالا آن قاتل خونخوار را میبینم؛ اما ای کاش مرگ من جبرانکنندهی گناهان زیادی باشد که مرتکب شدهام.
محتشم گر بحر غم امواج خواهد زد چنین
سیل اشگ من ز ماهی تا به مه خواهد شدن
هوش مصنوعی: اگر دریا بخواهد بر شدت غم خود بیفزاید، اشکهای من از شدت اندوه، از حالت یک ماهی به حالت شکلی دریاپیما خواهد رسید.

محتشم کاشانی