شمارهٔ ۴۳۰
به دشمن یارئی در قتل خود از یار میفهمم
اشارتها که هست از هر طرف در کار میفهمم
ازین بیوقت مجلس بر شکستن در هلاک خود
نهانی اتفاق یار با اغیار میفهمم
چو پرکارانه طرح قتل من افکنده آن بدخو
که آثار غضب در چهرهاش دشوار میفهمم
به میخوردن مگر هر دم ز مجلس میرود بیرون
که پی پرکاری امشب در آن رفتار میفهمم
چو نرگس بس که امشب یار استغنار کند با من
سرش گرمست از پیچیدن دستار میفهمم
به نامحرم نسیمی دارد آن گل صحبت پنهان
من این صورت ز رنگ آن گل رخسار میفهمم
ز عشق تازه باشد محتشم دیوان نگارنده
چو مضمونها که من زان کلک مضمون بار میفهمم
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به دشمن یارئی در قتل خود از یار میفهمم
اشارتها که هست از هر طرف در کار میفهمم
هوش مصنوعی: من از نشانهها و اشارههایی که از هر سو به من میرسد، متوجه میشوم که دشمنانم چطور با کمک یارانم، قصد دارند خودم را از پا درآورند.
ازین بیوقت مجلس بر شکستن در هلاک خود
نهانی اتفاق یار با اغیار میفهمم
هوش مصنوعی: در این ساعت نامناسب، وقتی که مجلس را ترک میکنم، متوجه میشوم که اگرچه ظاهراً تنها هستم، اما در واقع دوستانم به همراه دیگران در حال بروز تردید و خطر برای خودم هستند.
چو پرکارانه طرح قتل من افکنده آن بدخو
که آثار غضب در چهرهاش دشوار میفهمم
هوش مصنوعی: آن شخص بدطینت با دقت و هوشیاری نقشهی قتل من را کشیده و من میتوانم نشانههای خشم را در چهرهاش ببینم، هرچند که درک دقیق آن برایم دشوار است.
به میخوردن مگر هر دم ز مجلس میرود بیرون
که پی پرکاری امشب در آن رفتار میفهمم
هوش مصنوعی: آیا ممکن است به خاطر پرکاری شب، از مجلس میخارج شوم و تنها به فکر نوشیدن بدم؟
چو نرگس بس که امشب یار استغنار کند با من
سرش گرمست از پیچیدن دستار میفهمم
هوش مصنوعی: امشب یار به قدری مشغول است که با من هیچ توجهی ندارد و گویی از زیبایی و سر و سامان خود سرمست شده است. من متوجه این موضوع هستم.
به نامحرم نسیمی دارد آن گل صحبت پنهان
من این صورت ز رنگ آن گل رخسار میفهمم
هوش مصنوعی: گلی که به نامحرم بویی میدهد، راز دل من را فاش میکند و من از رنگ آن گل، زیبایی و حالت چهرهاش را درک میکنم.
ز عشق تازه باشد محتشم دیوان نگارنده
چو مضمونها که من زان کلک مضمون بار میفهمم
هوش مصنوعی: محتشم از عشق تازهای بهرهمند است و این احساس به او کمک میکند تا درک عمیقتری از معانی و مضامین شعرها داشته باشد، مشابه به این که من نیز بر اساس قلمی که مضامین را بیان میکند، به فهم آن مضامین دست پیدا میکنم.

محتشم کاشانی