شمارهٔ ۴۲
ای زیر مشق سر خط حسن تو افتاب
در مشق با کشیدن زلف تو مشگ ناب
بس نقش خامه زیر و زبر گشت تا از آن
نقشی چنین ز دقت صانع شد انتخاب
عکست که ای کرده در آب ای محیط حسن
میبیندت مگر که دل و دارد اضطراب
در عالمی که رتبهٔ حسن از یگانگیست
نه آینه است عکس پذیر از رخت نه آب
هیهات ما و عزم وصال محال تو
کان کار وهم و فعل خیالست و شغل خواب
تا شهسوار صبر سبکتر کند عنان
با ناز خویش گو که گران تر کند رکاب
از من نهفته مانده به بزم از حجاب عشق
روئی که آن نهفته نمیگردد از نقاب
امروز ساقیا شده زاهد حجاب بزم
برخیز و می بیار که برخیزد این حجاب
بیتی شنو ز محتشم ای بت که بهتراست
یک بیت عاشقانه ز بیتی پر از کتاب
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای زیر مشق سر خط حسن تو افتاب
در مشق با کشیدن زلف تو مشگ ناب
هوش مصنوعی: ای کسی که زیباییات مانند خورشید در صفحهی خطاطی میدرخشد، با کشیدن زلف تو، مرکب مشکی ایجاد میشود.
بس نقش خامه زیر و زبر گشت تا از آن
نقشی چنین ز دقت صانع شد انتخاب
هوش مصنوعی: بسیاری از طرحها و نوشتهها با دقت و ظرافت زیر و رو شدند تا در نهایت یکی از آنها برگزیده و به عنوان نتیجه کار هنرمند انتخاب شود.
عکست که ای کرده در آب ای محیط حسن
میبیندت مگر که دل و دارد اضطراب
هوش مصنوعی: عکست در آب، زیبایی تو را نشان میدهد، اما شاید دل کسی از دیدن تو نگران و آشفته باشد.
در عالمی که رتبهٔ حسن از یگانگیست
نه آینه است عکس پذیر از رخت نه آب
هوش مصنوعی: در جهانی که مقام زیبایی و خوبی به خاطر یگانگی است، نه آینه توانایی نشان دادن چهرهات را دارد و نه آب میتواند آن را منعکس کند.
هیهات ما و عزم وصال محال تو
کان کار وهم و فعل خیالست و شغل خواب
هوش مصنوعی: هرگز، ما نمیتوانیم به وصال تو برسیم. این کار فقط خیال و خواب است و هیچ امیدی به تحقق آن نیست.
تا شهسوار صبر سبکتر کند عنان
با ناز خویش گو که گران تر کند رکاب
هوش مصنوعی: تا زمانی که سوارکار با صبر و حوصله خود، کنترل اسب را نرمتر کند، باید بداند که این کار باعث میشود تا گامهای اسب سنگینتر و با احتیاط بیشتری برداشته شود.
از من نهفته مانده به بزم از حجاب عشق
روئی که آن نهفته نمیگردد از نقاب
هوش مصنوعی: در جمعهای عاشقانه، عشق تو را در پس پردهای پنهان کرده است، ولی این راز هرگز از پوشش خود پنهان نمیماند.
امروز ساقیا شده زاهد حجاب بزم
برخیز و می بیار که برخیزد این حجاب
هوش مصنوعی: امروز، ای ساقی، زاهدِ پارسا از میگساری چشمپوشی کرده است. بیدار شو و می بیاور تا این حجاب و مانع از بین برود و فضای خوشی برقرار شود.
بیتی شنو ز محتشم ای بت که بهتراست
یک بیت عاشقانه ز بیتی پر از کتاب
هوش مصنوعی: به تو بگویم که یک شعر عاشقانه، از شعرهایی که پر از دانش و کتاب هستند، بسیار زیبا و دلنشینتر است.