محتشم کاشانیشمارهٔ ۲۴۵
دی ز شوخی بر من آن توسن دوانیدن چه بود
نارسیده بر سر من باز گردیدن چه بود
تشنه‌ای را کز تمنا عاقبت میسوختی
آب از بازیچه‌اش بر لب رسانیدن چه بود
خسته‌ای را کز جفا می‌کردی آخر قصد جان
در علاجش اول آن مقدار کوشیدن چه بود
گر دلت نشکفته بود از گریهٔ پردرد من
سر فرو بردن چو گل در جیب و خندیدن چه بود
گرنه مرگ من به کام دشمنان می‌خواستی
بهر قتلم با رقیب آن مصلحت دیدن چه بود
ور نبودت ننگ و عار از کشتن من بعد قتل
آن تاسف خوردن و انگشت خائیدن چه بود
محتشم ای گشته در عالم به دین‌داری عَلَم
بَعدِ چندین ساله زهد این بُت‌پرستیدن چه بود
شمارهٔ ۲۴۴: دی به شیرین‌عشوه هر دم سوی من دیدن چه بودشمارهٔ ۲۴۶: یک دم ای سرو ز غمهای تو آزاد که بود
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دی ز شوخی بر من آن توسن دوانیدن چه بود
نارسیده بر سر من باز گردیدن چه بود
هوش مصنوعی: دیروز با شوخی و بازی، آن اسب نر چطور بر من شتابان آمد؟ چرا هنوز نرسیده، دوباره به سمت من بازگشت؟
تشنه‌ای را کز تمنا عاقبت میسوختی
آب از بازیچه‌اش بر لب رسانیدن چه بود
هوش مصنوعی: شخصی که در پی آب بوده و به شدت تشنه است، در نهایت با آرزو کردن برای آب می‌سوزد. حالا سوال این است که چه فایده‌ای دارد که آب را به او برسانیم در حالی که فقط به خاطر بازی و شوخی این کار را می‌کنیم؟
خسته‌ای را کز جفا می‌کردی آخر قصد جان
در علاجش اول آن مقدار کوشیدن چه بود
هوش مصنوعی: اگر کسی را که از درد و رنج خسته شده، با بی‌رحمی آزار می‌دهی، آخرش چه فایده‌ای دارد؟ ابتدا باید بفهمی که چقدر باید برای درمان او تلاش کنی.
گر دلت نشکفته بود از گریهٔ پردرد من
سر فرو بردن چو گل در جیب و خندیدن چه بود
هوش مصنوعی: اگر دل تو از درد و گریه‌ام شکسته نشده بود، پس چرا مانند گل سر به زیر می‌بردی و می‌خندیدی؟
گرنه مرگ من به کام دشمنان می‌خواستی
بهر قتلم با رقیب آن مصلحت دیدن چه بود
هوش مصنوعی: اگر نمی‌خواستی که مرگ من برای دشمنان شادی به بار آورد، پس چه دلیلی داشت که با رقیب خود در مورد قتل من توافق و همکاری داشته باشی؟
ور نبودت ننگ و عار از کشتن من بعد قتل
آن تاسف خوردن و انگشت خائیدن چه بود
هوش مصنوعی: اگر تو هیچ عذاب و شرمی از کشتن من نداری، پس بعد از این قتل چرا تأسف می‌خوری و خودت را سرزنش می‌کنی؟
محتشم ای گشته در عالم به دین‌داری عَلَم
بَعدِ چندین ساله زهد این بُت‌پرستیدن چه بود
هوش مصنوعی: محتشم، تو که در این دنیا به این مقدار آگاهی رسیده‌ای، بعد از سال‌ها زهد و پارسایی، پرستش این بت چه فایده‌ای داشت؟