گنجور

شمارهٔ ۵۶

شده خلقت چو گریبان کش دلهای همه
چون روان بر سر کویت نبود پای همه
بر آتش که شده کوی تو جای همه کس
وای اگر بر دل گرم تو بود جای همه
آنچه در آینهٔ روی تو من می‌بینم
گر ببیند همه‌کس وای من و وای همه
آه من در صف عشاق به گردون شده آه
گر چنین دود کند آتش سودای همه
دامن خلعت لطف تو دراز آمده وای
اگر این جامه شود راست به بالای همه
چه شناسی تو ز اندوده مس قلب دلان
بر محک تا نزنی نقد تمنای همه
محتشم رفع گمان کن که بنا بر غرضی است
آن مه مملکت آشوب دلارای همه

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شده خلقت چو گریبان کش دلهای همه
چون روان بر سر کویت نبود پای همه
هوش مصنوعی: در آفرینش، دل‌ها همچون جان‌ها در عشق تو زائد و سرمست‌اند، و هیچ‌کس نمی‌تواند از مسیر تو دور شود.
بر آتش که شده کوی تو جای همه کس
وای اگر بر دل گرم تو بود جای همه
هوش مصنوعی: در میان مناظر زیبا و دوست‌داشتنی اطراف، جای همه کس بر آتش نمایان است و وای بر دلی که گرما و محبت تو را دارد! در واقع، عشق و محبت تو آن‌قدر ارزشمند است که هیچ چیز دیگری نمی‌تواند جای آن را پر کند.
آنچه در آینهٔ روی تو من می‌بینم
گر ببیند همه‌کس وای من و وای همه
هوش مصنوعی: هر چیزی که من در آینه صورت تو می‌بینم، اگر همه ببینند، وای بر من و وای بر همه.
آه من در صف عشاق به گردون شده آه
گر چنین دود کند آتش سودای همه
هوش مصنوعی: در اینجا احساسات عمیق و درد عشق به تصویر کشیده شده است. شخصی که در جمع عاشقان قرار دارد، به آسمان (گردون) ناله و آه می‌زند. این اندوه او مانند دودی است که اگر شعله‌ای را برافروزد، می‌تواند همه‌ی آرزوها و اشتیاق‌های عاشقان را بسوزاند. در واقع، این بیان ناله و حسرتی است که می‌تواند تأثیر عمیقی بر دیگران نیز بگذارد.
دامن خلعت لطف تو دراز آمده وای
اگر این جامه شود راست به بالای همه
هوش مصنوعی: دامن لطف تو خیلی بلند شده و وای به حال من اگر این لباس به تنم درست بایستد و به بهترین شکل درآید.
چه شناسی تو ز اندوده مس قلب دلان
بر محک تا نزنی نقد تمنای همه
هوش مصنوعی: این بیت به ما می‌گوید که چقدر به ارزش‌های واقعی و عشق‌های خالص پی‌برده‌ایم. تا زمانی که قلب‌های افرادی را که در جستجوی عشق هستند، درک نکنیم و به آنها ارزش نگذاریم، نمی‌توانیم به منزلت آنها پی ببریم. بنابراین، قبل از این که آرزوهای خود را به واقعیت تبدیل کنیم، باید عمق احساسات و خواسته‌های زنده در دل انسان‌ها را بشناسیم.
محتشم رفع گمان کن که بنا بر غرضی است
آن مه مملکت آشوب دلارای همه
هوش مصنوعی: محتشم، به گمان خود شک نکن که آن ماهی که در این سرزمین آشوب به پا کرده، به دلیل هدف خاصی است.