گنجور

شمارهٔ ۱ - فی مدح الامام ابی عبدالله الصادق سلام الله علیه

ربیع است و دل بر جمال تو شائق
نه بر لاله و ارغوان و شقائق
ربودی تحمل زمن، گل ز بلبل
چه لیلی ز مجنون و عذرا ز وامق
به بوی خوش گل شود مست بلبل
به بوی تو دیوانه بیچاره عاشق
نه چون خط نیکویت اندر ریاحین
نه چون سنبل مویت اندر حقائق
نه زیباست با قامتت شاخ طوبی
نه لایق بسرو قدت نخل باسق
توئی دوحۀ بوستان معارف
توئی گلبن گلستان حقائق
توئی عقل اقدم توئی روح عالم
محیط دوائر مدار مناطق
توئی نیر اعظم و نور انوار
چراغ معارف فروغ مشارق
توئی منطق حق و فرمان مطلق
الی الحق داع و بالحق ناطق
امام الهدی صالح بعد صالح
دلیل الوری صادق بعد صادق
خلیف البقی جعفر بن محمد
کثیر الفواضل عظیم السوابق
دلیل حقیقت لسان شریعت
امام طریقت بکل الطرائق
به تجلیل او دشمن و دوست یکسان
به تحلیل او هر مخالف موافق
ز منصور مخذول چندان بلا دید
لقد کاد تنهدّ منه الشواهق
سر اهل ایمان سر و پای عریان
بسی رفت در محفل آن منافق
نگویم ز گفت و شنودش که بودش
کسمّ الأفاعی و حدّ البوارق
چنان تلخ شد کامش از جور اعداء
که شد سمّ قاتل بر او شهد فائق

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ربیع است و دل بر جمال تو شائق
نه بر لاله و ارغوان و شقائق
هوش مصنوعی: بهار است و دل من بیشتر به زیبایی تو علاقه‌مند است تا به گل لاله و گل‌های ارغوان و شقایق.
ربودی تحمل زمن، گل ز بلبل
چه لیلی ز مجنون و عذرا ز وامق
هوش مصنوعی: تحمل زمان را از دست داده‌ای، مانند گلی که از بلبل گرفته شده و لیلی که از مجنون و عذرا که از وامق جدا شده است.
به بوی خوش گل شود مست بلبل
به بوی تو دیوانه بیچاره عاشق
هوش مصنوعی: بلبل با بوی خوش گل سرمست و شاداب می‌شود، اما عاشق بیچاره با بوی تو دیوانه و سرگشته است.
نه چون خط نیکویت اندر ریاحین
نه چون سنبل مویت اندر حقائق
هوش مصنوعی: زیبایی تو مانند خط زیبا در گل‌ها نیست و همچون عطر سنبل در واقعیت‌ها نیز نمی‌تواند جلوه‌گر باشد.
نه زیباست با قامتت شاخ طوبی
نه لایق بسرو قدت نخل باسق
هوش مصنوعی: با قامت زیبایت، نه شاخ طوبی زیباست و نه قد بلند تو شایسته نخل سربالاست.
توئی دوحۀ بوستان معارف
توئی گلبن گلستان حقائق
هوش مصنوعی: تو باغی از علم و دانش هستی، همان‌طور که گل‌های زیبا در گلستان وجود دارند.
توئی عقل اقدم توئی روح عالم
محیط دوائر مدار مناطق
هوش مصنوعی: تو عقل اول هستی و روحی که بر جهان سایه افکنده‌ای و بر گرداگرد چیزها احاطه داری.
توئی نیر اعظم و نور انوار
چراغ معارف فروغ مشارق
هوش مصنوعی: تو بزرگترین نیرو و نور روشنی‌ها هستی که چراغ دانش‌ها را روشن می‌کند و درخشش آفتاب را به نمایش می‌گذارد.
توئی منطق حق و فرمان مطلق
الی الحق داع و بالحق ناطق
هوش مصنوعی: تو سخن حق را بیان می‌کنی و به طور کامل در راه حق هدایت می‌کنی.
امام الهدی صالح بعد صالح
دلیل الوری صادق بعد صادق
هوش مصنوعی: رهبر هدایت، صالحی بعد از صالحی دیگر است که دلیلی برای انسان‌هاست و او صادقی بعد از صادق دیگری می‌باشد.
خلیف البقی جعفر بن محمد
کثیر الفواضل عظیم السوابق
هوش مصنوعی: جعفر بن محمد، حامل مقام رهبری و واجد ویژگی‌های برجسته و سوابق چشمگیر است.
دلیل حقیقت لسان شریعت
امام طریقت بکل الطرائق
هوش مصنوعی: حقیقت را می‌توان از طریق سخنان و قوانین دین دریافت کرد، و راهنما و رهبر در مسیرهای مختلف spiritual، امام و رهبری است که به ما نشان می‌دهد چگونه می‌توان به حقیقت دست یافت.
به تجلیل او دشمن و دوست یکسان
به تحلیل او هر مخالف موافق
هوش مصنوعی: به خاطر ستایش او، هم دشمن و هم دوست در یک سطح قرار دارند و در تحلیل او، هر کسی که مخالف است، در واقع موافق نیز به حساب می‌آید.
ز منصور مخذول چندان بلا دید
لقد کاد تنهدّ منه الشواهق
هوش مصنوعی: محروم از رحمت خداوند، منصور به حدی گرفتار بلا و مصیبت شد که کوه‌ها از شدت درد و anguish او در حال شکستن بودند.
سر اهل ایمان سر و پای عریان
بسی رفت در محفل آن منافق
هوش مصنوعی: افراد مؤمن به راحتی در جمع افرادی که نفاق دارند، مورد تمسخر و بی‌احترامی قرار می‌گیرند و در برابر آن‌ها احساس ضعف و سرشکستگی می‌کنند.
نگویم ز گفت و شنودش که بودش
کسمّ الأفاعی و حدّ البوارق
هوش مصنوعی: نمی‌گویم که در مورد حرف‌ها و گفتگوهایش چه کسی بوده است، زیرا او مانند مارهای سمی و رعد و برق خطرناک است.
چنان تلخ شد کامش از جور اعداء
که شد سمّ قاتل بر او شهد فائق
هوش مصنوعی: کام او به قدری از ستم دشمنان تلخ شد که آنچه روزی شیرین به نظر می‌رسید، اکنون برایش به زهر کشنده‌ای تبدیل شده است.