قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
«لا» نه چنانست که مشرکان و منکران بعث میگویند أُقْسِمُ بِهذَا الْبَلَدِ (۱) سوگند میخورم باین شهر مکه.
وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهذَا الْبَلَدِ (۲) و تو دست در گشاده‌ای درین شهر.
وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ (۳) و بهر زاینده و زاده و نازاینده.
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ بیافریدیم مردم را فِی کَبَدٍ (۴) در رنج و سختی بر کار ایستاده.
أَ یَحْسَبُ می‌پندارد او أَنْ لَنْ یَقْدِرَ عَلَیْهِ أَحَدٌ (۵) که کس با او برنیاید.
یَقُولُ میگوید: أَهْلَکْتُ مالًا لُبَداً (۶) در دشمنی محمد مال فراوان برهم نفقه کردم.
أَ یَحْسَبُ أَنْ لَمْ یَرَهُ أَحَدٌ (۷) می‌پندارد او که اللَّه را نمی‌دید که نفقه میکرد.
أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَیْنَیْنِ (۸) نه او را دو چشم بینا آفریدیم؟!
وَ لِساناً وَ شَفَتَیْنِ (۹) و زبانی گویا و دو لب؟
وَ هَدَیْناهُ النَّجْدَیْنِ (۱۰) و راه نمودیم او را بدو راه؟
فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (۱۱) نیز خویشتن را در آن عقبه نیفکنده است؟
وَ ما أَدْراکَ مَا الْعَقَبَةُ (۱۲) و چه دانی تو که آن عقبه صراط چیست؟
فَکُّ رَقَبَةٍ (۱۳) سبب نجات از آن عقبه گشادن گردنی است.
أَوْ إِطْعامٌ فِی یَوْمٍ ذِی مَسْغَبَةٍ (۱۴) یا طعام دادن در روزی با گرسنگی.
یَتِیماً ذا مَقْرَبَةٍ (۱۵) خاصّه یتیمی که خویشاوند بود.
أَوْ مِسْکِیناً ذا مَتْرَبَةٍ (۱۶) یا درویشی که در خاک افتاده بود.
ثُمَّ کانَ مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا یا آنکه از گرویدگان بود وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ و یکدیگر را بشکیبایی اندرز می‌کنند وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ (۱۷) و یکدیگر را ببخشودن وصیّت می‌کنند.
أُولئِکَ أَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ (۱۸) ایشانند اصحاب راست دست با یمن و با برکت.
وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیاتِنا و ایشان که کافر شدند بسخنان ما، هُمْ أَصْحابُ الْمَشْأَمَةِ (۱۹) ایشانند اصحاب چپ دست بر خویشتن شوم
عَلَیْهِمْ نارٌ مُؤْصَدَةٌ (۲۰) بر ایشان طبقی پوشیده و بسر فرا افکنده آتشی تافته.
اطلاعات
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بخشنده و مهربان است.
«لا» نه چنانست که مشرکان و منکران بعث میگویند أُقْسِمُ بِهذَا الْبَلَدِ (۱) سوگند میخورم باین شهر مکه.
هوش مصنوعی: خیر، اینطور نیست که مشرکان و کسانی که به بازگشت در روز قیامت اعتقادی ندارند، میگویند. من به این شهر مکه سوگند میخورم.
وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهذَا الْبَلَدِ (۲) و تو دست در گشاده‌ای درین شهر.
هوش مصنوعی: تو در این شهر آزاد و مختاری.
وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ (۳) و بهر زاینده و زاده و نازاینده.
هوش مصنوعی: و به پدر و هر چه او به دنیا آورده است، و همچنین به هر زاینده و زاده و آن که نمی‌تواند زاینده باشد.
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ بیافریدیم مردم را فِی کَبَدٍ (۴) در رنج و سختی بر کار ایستاده.
هوش مصنوعی: ما انسان را در سختی و زحمت آفریدیم.
أَ یَحْسَبُ می‌پندارد او أَنْ لَنْ یَقْدِرَ عَلَیْهِ أَحَدٌ (۵) که کس با او برنیاید.
هوش مصنوعی: آیا او فکر می‌کند که هیچ‌کس نمی‌تواند بر او تسلط پیدا کند؟
یَقُولُ میگوید: أَهْلَکْتُ مالًا لُبَداً (۶) در دشمنی محمد مال فراوان برهم نفقه کردم.
هوش مصنوعی: میگوید: من در دشمنی با محمد، مقدار زیادی پول خرج کردم.
أَ یَحْسَبُ أَنْ لَمْ یَرَهُ أَحَدٌ (۷) می‌پندارد او که اللَّه را نمی‌دید که نفقه میکرد.
هوش مصنوعی: آیا او فکر می‌کند که هیچ‌کس او را نمی‌بیند؟ او نمی‌داند که خداوند رفتارهای او را می‌بیند و در حالی که نفقه می‌دهد، تحت نظر است.
أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَیْنَیْنِ (۸) نه او را دو چشم بینا آفریدیم؟!
هوش مصنوعی: آیا ما برای او دو چشم بینا نیافریدیم؟!
وَ لِساناً وَ شَفَتَیْنِ (۹) و زبانی گویا و دو لب؟
هوش مصنوعی: و زبانی گویا و دو لب؟
وَ هَدَیْناهُ النَّجْدَیْنِ (۱۰) و راه نمودیم او را بدو راه؟
هوش مصنوعی: و ما او را به دو راه هدایت کردیم.
فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (۱۱) نیز خویشتن را در آن عقبه نیفکنده است؟
هوش مصنوعی: آیا او به آن مسیر سخت و دشوار وارد نشده است؟
وَ ما أَدْراکَ مَا الْعَقَبَةُ (۱۲) و چه دانی تو که آن عقبه صراط چیست؟
هوش مصنوعی: و تو از کجا می‌دانی که آن راه سخت چیست؟
فَکُّ رَقَبَةٍ (۱۳) سبب نجات از آن عقبه گشادن گردنی است.
هوش مصنوعی: آزاد کردن یک گردن، راهی برای نجات از مشکلات است.
أَوْ إِطْعامٌ فِی یَوْمٍ ذِی مَسْغَبَةٍ (۱۴) یا طعام دادن در روزی با گرسنگی.
هوش مصنوعی: یا دادن غذا در روزی که افراد گرسنه هستند.
یَتِیماً ذا مَقْرَبَةٍ (۱۵) خاصّه یتیمی که خویشاوند بود.
هوش مصنوعی: به یتیمی که دارای نسب و خویشاوندی خاص است، اشاره می‌شود.
أَوْ مِسْکِیناً ذا مَتْرَبَةٍ (۱۶) یا درویشی که در خاک افتاده بود.
هوش مصنوعی: یا فقیر بی‌نوا که در خاک افتاده بود.
ثُمَّ کانَ مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا یا آنکه از گرویدگان بود وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ و یکدیگر را بشکیبایی اندرز می‌کنند وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ (۱۷) و یکدیگر را ببخشودن وصیّت می‌کنند.
هوش مصنوعی: سپس آنان از کسانی بودند که ایمان آوردند و یکدیگر را به صبر توصیه می‌کردند و همدیگر را به مهربانی سفارش می‌نمودند.
أُولئِکَ أَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ (۱۸) ایشانند اصحاب راست دست با یمن و با برکت.
هوش مصنوعی: آن‌ها کسانی هستند که دارای نیکی و برکت‌اند و در سمت راست قرار دارند.
وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیاتِنا و ایشان که کافر شدند بسخنان ما، هُمْ أَصْحابُ الْمَشْأَمَةِ (۱۹) ایشانند اصحاب چپ دست بر خویشتن شوم
هوش مصنوعی: و کسانی که به آیات ما کافر شدند، همان کسانی هستند که در سمت چپ قرار دارند و برای خود سرنوشتی نامبارک دارند.
عَلَیْهِمْ نارٌ مُؤْصَدَةٌ (۲۰) بر ایشان طبقی پوشیده و بسر فرا افکنده آتشی تافته.
هوش مصنوعی: بر آن‌ها آتشی پوشیده و مهار شده قرار دارد.
میبدی