گنجور

النوبة الاولى

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند جهاندار دشمن پرور ببخشایندگی، دوست بخشای بمهربانی.

ن وَ الْقَلَمِ بدوات و قلم وَ ما یَسْطُرُونَ (۱) و بآنچه آسمانیان و زمینیان نویسند.

ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ (۲) تو با آن نیکویی که از خداوند تو است با تو، دیوانه نیستی.

وَ إِنَّ لَکَ لَأَجْراً غَیْرَ مَمْنُونٍ (۳) و تراست مزدی ناکاست هرگز.

فَسَتُبْصِرُ وَ یُبْصِرُونَ (۵) آری تو بینی و ایشان بینند.

وَ إِنَّکَ لَعَلی‌ خُلُقٍ عَظِیمٍ (۴) و تو بر خویی بزرگواری.

بِأَیِّکُمُ الْمَفْتُونُ (۶) که دیوانه و فتنه رسیده از شما کیست.

إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ خداوند تو است که او داناست. بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ بهر که گمشده از راه او. وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ (۷) و او داناست بایشان که راه یافتگان‌اند بحقّ.

فَلا تُطِعِ الْمُکَذِّبِینَ (۸) نگر دروغ زن گران را فرمان نبری.

وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ (۹) دوست میدارند که تو فرا ایشان گرایی بچیزی، تا فرا تو گرایند.

وَ لا تُطِعْ فرمان مبر کُلَّ حَلَّافٍ ازین هر سوگند دروغ خواره مَهِینٍ (۱۰) خوار فرا داشته‌ای.

هَمَّازٍ مردم نکوهی مَشَّاءٍ بِنَمِیمٍ (۱۱) سخن چینی.

مَنَّاعٍ لِلْخَیْرِ از نیکی باز داری. مُعْتَدٍ گزاف‌کاری، گزاف گویی، ناسازگاری أَثِیمٍ (۱۲) پلیدگاری.

عُتُلٍّ درشت خویی. بَعْدَ ذلِکَ زَنِیمٍ (۱۳) با آن همه نادرست اصلی بدنامی.

أَنْ کانَ ذا مالٍ وَ بَنِینَ (۱۴) از بهر آنکه کسی با مال بود و پسران.

إِذا تُتْلی‌ عَلَیْهِ آیاتُنا چون سخن ما برو خوانند قالَ أَساطِیرُ الْأَوَّلِینَ (۱۵) گوید: که این افسانه پیشینیان است.

سَنَسِمُهُ عَلَی الْخُرْطُومِ (۱۶) آری فردا او را نشانی کنیم بر روی.

إِنَّا بَلَوْناهُمْ بیازمودیم ما ایشان را کَما بَلَوْنا أَصْحابَ الْجَنَّةِ چنان که بیازمودیم خداوندان آن بستان را إِذْ أَقْسَمُوا آن گه که سوگند خوردند همگان لَیَصْرِمُنَّها مُصْبِحِینَ (۱۷) که آن میوه خرما و انگور ببرند و با زرع بهم کنند سحرگاهان نزدیک بام.

وَ لا یَسْتَثْنُونَ (۱۸) و نگفتند که: اگر خدای خواهد!

فَطافَ عَلَیْها طائِفٌ مِنْ رَبِّکَ گرد آن بستان ایشان گشت بشب گردنده‌ای و بآن رسید رسنده‌ای از عذاب خداوند تو، وَ هُمْ نائِمُونَ (۱۹) و ایشان در خواب.

فَأَصْبَحَتْ کَالصَّرِیمِ (۲۰) آن بستان زمینی گشت چون شب سیاه درو نه نبات نه آب.

فَتَنادَوْا مُصْبِحِینَ (۲۱) یکدیگر را آواز دادند نزدیک بام.

أَنِ اغْدُوا عَلی‌ حَرْثِکُمْ خیزید از خواب، بامداد کنید بر حرث خویش، إِنْ کُنْتُمْ صارِمِینَ (۲۲) اگر می‌چیدن خواهید.

فَانْطَلَقُوا وَ هُمْ یَتَخافَتُونَ (۲۳) با هم راز میکردند در راه و میگفتند: أَنْ لا یَدْخُلَنَّهَا الْیَوْمَ عَلَیْکُمْ مِسْکِینٌ (۲۴) میکوشید که هیچ درویش امروز بر شما در آن بستان در نیاید.

وَ غَدَوْا عَلی‌ حَرْدٍ قادِرِینَ (۲۵) بامداد کردند بر آهنگ بد، چون نزدیک بستان آمدند و درویش ندیدند گفتند: که: دست یافتیم!

فَلَمَّا رَأَوْها چون آن بستان را دیدند. قالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ (۲۶) گفتند: ما راه گم کردیم.

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ (۲۷)، بلکه از نعمت بی بهره ماندیم.

قالَ أَوْسَطُهُمْ. بهینه برادران ایشان گفت: أَ لَمْ أَقُلْ لَکُمْ نمی‌گفتم شما را لَوْ لا تُسَبِّحُونَ (۲۸) چرا خدای را پاک نشناسید، ؟

قالُوا سُبْحانَ رَبِّنا گفتند: خداوند ما پاکست از ستمکاری إِنَّا کُنَّا ظالِمِینَ (۲۹) ما ستمکارانیم.

فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلی‌ بَعْضٍ یَتَلاوَمُونَ (۳۰) روی فرا یکدیگر کردند بسرزنش کردن.

قالُوا یا وَیْلَنا گفتند: ای ویل و درد زدی بر ما إِنَّا کُنَّا طاغِینَ (۳۱) ما فرمانبرداری بگذاشتیم و از اندازه خود در گذشتیم.

عَسی‌ رَبُّنا أَنْ یُبْدِلَنا خَیْراً مِنْها امید داریم که مگر اللَّه ما را بدل دهد به از آن إِنَّا إِلی‌ رَبِّنا راغِبُونَ (۳۲) ما بنیاز و حاجت خواست با خداوند خود میگردیم.

کَذلِکَ الْعَذابُ چنین بود عذاب. وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ و عذاب آخرت مه است او را که در رستاخیز عذاب کنند لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ (۳۳) اگر مردمان دانندی.

إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ پرهیزگاران را از شرک عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ (۳۴) بنزدیک خداوند ایشان بهشتهای با ناز و زیدست.

أَ فَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِینَ کَالْمُجْرِمِینَ (۳۵) ما مسلمانان را چون کافران کنیم؟.

ما لَکُمْ چه رسید شما را؟ کَیْفَ تَحْکُمُونَ (۳۶) این چیست که می‌گویید و چه حکم است که میکنید؟

أَمْ لَکُمْ کِتابٌ فِیهِ تَدْرُسُونَ (۳۷) یا شما را نامه‌ای است از آسمان که اندرو همی خوانید.

إِنَّ لَکُمْ فِیهِ لَما تَخَیَّرُونَ (۳۸) که هست شما را در آن نامه آنچه حکم کنید.

أَمْ لَکُمْ أَیْمانٌ عَلَیْنا بالِغَةٌ یا شما را سوگند انست و پیمان بر ما بوجوب رسیده إِلی‌ یَوْمِ الْقِیامَةِ تا روز قیامت إِنَّ لَکُمْ لَما تَحْکُمُونَ (۳۹) که شما راست آنچه شما حکم کنید.

سَلْهُمْ أَیُّهُمْ بِذلِکَ زَعِیمٌ پرس ایشان را تا کیست ازیشان که بدرست کردن آن سوگند میانجی است؟

أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ یا ایشان انبازان دارند با من، یا انبازان میدانند مرا فَلْیَأْتُوا بِشُرَکائِهِمْ گوی ایشان را تا انبازان خود بیارند و باز نمایند. إِنْ کانُوا صادِقِینَ (۴۱) اگر می‌راست گویند.

یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ آن روز که پرده برکشند از ساق. وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ و خلق را با سجود خوانند فَلا یَسْتَطِیعُونَ (۴۲) ناگرویدگان نتوانند که سجود کنند.

خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ فروشده چشمهای ایشان از بیم تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ بر رویهای ایشان نشسته خواری بیم و نومیدی وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ و چون ایشان را با سجود خواند و ایشان با سلامت بودند و پشتها نرم اجابت نکردند.

فَذَرْنِی وَ مَنْ یُکَذِّبُ بِهذَا الْحَدِیثِ با من گذار او را که دروغ می‌شمرد این سخن سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ (۴۴) آری فرا گیریم ایشان را پاره پاره از آنجا که ندانند.

وَ أُمْلِی لَهُمْ و درنگ دهم ایشان را إِنَّ کَیْدِی مَتِینٌ (۴۵) که ساز من در واخ است و کار بردباری بر من فراخ و از فردا بیم نه.

أَمْ تَسْئَلُهُمْ أَجْراً یا بر رسانیدن این پیغام ازیشان مزد میخواهی فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ (۴۶) تا ایشان را اوام افتاد از بهر تو که گران بار گشتند أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَیْبُ فَهُمْ یَکْتُبُونَ (۴۷) یا بنزدیک ایشان است علم غیب تا ایشان می‌نویسند.

فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ شکیبا باش حکم خداوند خویش را وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ و چون مرد ماهی مباش. إِذْ نادی‌ وَ هُوَ مَکْظُومٌ آن گه که ما را خواند و او پر غم و اندهگن.

لَوْ لا أَنْ تَدارَکَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ اگر نه آن بودی که دریافت او را نعمت نیک خدایی از خداوند او لَنُبِذَ بِالْعَراءِ خداوند او او را از شکم ماهی بهامون رستاخیز افکندی روز رستاخیز وَ هُوَ مَذْمُومٌ (۴۹) و ملامت برو بود.

فَاجْتَباهُ رَبُّهُ برکشید او را خداوند او و گزین او تازه کرد فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِینَ (۵۰) و او را از شایستگان شایسته‌ای کرد.

وَ إِنْ یَکادُ الَّذِینَ کَفَرُوا نزدیک باشید و کام یابید که ناگرویدگان لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ ترا بچشم بزمین آرندی که قرآن شنوند از تو وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ (۵۱) و می‌گویند رسول را که او دیوانه است.

وَ ما هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ (۵۲) و نیست او مگر آوای جهانیان و شرف دو گیتی.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند جهاندار دشمن پرور ببخشایندگی، دوست بخشای بمهربانی.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بخشنده و مهربان است، و همواره حامی و راهگشای بندگانش می‌باشد.
ن وَ الْقَلَمِ بدوات و قلم وَ ما یَسْطُرُونَ (۱) و بآنچه آسمانیان و زمینیان نویسند.
هوش مصنوعی: به نام قلم و آنچه با دوات نوشته می‌شود و آنچه آسمانیان و زمینیان می‌نویسند.
ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ (۲) تو با آن نیکویی که از خداوند تو است با تو، دیوانه نیستی.
هوش مصنوعی: تو به خاطر نعمت‌های پروردگارت، دیوانه نیستی.
وَ إِنَّ لَکَ لَأَجْراً غَیْرَ مَمْنُونٍ (۳) و تراست مزدی ناکاست هرگز.
هوش مصنوعی: و قطعاً برای تو پاداشی است که هرگز تمام نخواهد شد.
فَسَتُبْصِرُ وَ یُبْصِرُونَ (۵) آری تو بینی و ایشان بینند.
هوش مصنوعی: پس تو خواهی دید و آن‌ها نیز خواهند دید.
وَ إِنَّکَ لَعَلی‌ خُلُقٍ عَظِیمٍ (۴) و تو بر خویی بزرگواری.
هوش مصنوعی: و تو دارای اخلاقی بزرگ و ستودنی هستی.
بِأَیِّکُمُ الْمَفْتُونُ (۶) که دیوانه و فتنه رسیده از شما کیست.
هوش مصنوعی: کدام یک از شما به فریب و وسوسه گرفتار شده‌اید؟
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ خداوند تو است که او داناست. بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ بهر که گمشده از راه او. وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ (۷) و او داناست بایشان که راه یافتگان‌اند بحقّ.
هوش مصنوعی: خداوند تو، نسبت به کسانی که از راهش منحرف شده‌اند، آگاه‌تر است و همچنین او به کسانی که هدایت یافته‌اند، آگاهی بیشتری دارد.
فَلا تُطِعِ الْمُکَذِّبِینَ (۸) نگر دروغ زن گران را فرمان نبری.
هوش مصنوعی: پس به دروغ‌گویان گوش نده و از آنها پیروی نکن.
وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ (۹) دوست میدارند که تو فرا ایشان گرایی بچیزی، تا فرا تو گرایند.
هوش مصنوعی: آنها دوست دارند که تو به خواسته‌هایشان تن بدهی تا خودشان نیز به تو نزدیک شوند.
وَ لا تُطِعْ فرمان مبر کُلَّ حَلَّافٍ ازین هر سوگند دروغ خواره مَهِینٍ (۱۰) خوار فرا داشته‌ای.
هوش مصنوعی: و به هیچ‌وجه از کسانی که دائماً سوگند دروغ می‌خورند و انسان‌های پست هستند، پیروی نکن.
هَمَّازٍ مردم نکوهی مَشَّاءٍ بِنَمِیمٍ (۱۱) سخن چینی.
هوش مصنوعی: شخصی که به سرزنش دیگران می‌پردازد و با گفتن حرف‌هایی درباره‌ی دیگران، آنها را بدنام می‌کند.
مَنَّاعٍ لِلْخَیْرِ از نیکی باز داری. مُعْتَدٍ گزاف‌کاری، گزاف گویی، ناسازگاری أَثِیمٍ (۱۲) پلیدگاری.
هوش مصنوعی: این متن به توصیف ویژگی‌های منفی فردی می‌پردازد که مانع از کارهای نیک می‌شود، به بیهوده‌گویی و رفتارهای افراطی دامن می‌زند و در نهایت به پلیدی و فساد اخلاقی متهم است.
عُتُلٍّ درشت خویی. بَعْدَ ذلِکَ زَنِیمٍ (۱۳) با آن همه نادرست اصلی بدنامی.
هوش مصنوعی: کسی که درشتخو و بی‌ادب است، بعد از او فردی دیگر با ویژگی‌های نامناسب و ناپسند وجود دارد که به خاطر ویژگی‌های خود، شناخته شده و بدنام است.
أَنْ کانَ ذا مالٍ وَ بَنِینَ (۱۴) از بهر آنکه کسی با مال بود و پسران.
هوش مصنوعی: این متن به این اشاره دارد که شخصی دارای مال و فرزندان است.
إِذا تُتْلی‌ عَلَیْهِ آیاتُنا چون سخن ما برو خوانند قالَ أَساطِیرُ الْأَوَّلِینَ (۱۵) گوید: که این افسانه پیشینیان است.
هوش مصنوعی: زمانی که آیات ما بر او خوانده می‌شود، می‌گوید: این فقط افسانه‌های قدیمی است.
سَنَسِمُهُ عَلَی الْخُرْطُومِ (۱۶) آری فردا او را نشانی کنیم بر روی.
هوش مصنوعی: فردا ما او را به علامتی بر روی خرطومش معرفی خواهیم کرد.
إِنَّا بَلَوْناهُمْ بیازمودیم ما ایشان را کَما بَلَوْنا أَصْحابَ الْجَنَّةِ چنان که بیازمودیم خداوندان آن بستان را إِذْ أَقْسَمُوا آن گه که سوگند خوردند همگان لَیَصْرِمُنَّها مُصْبِحِینَ (۱۷) که آن میوه خرما و انگور ببرند و با زرع بهم کنند سحرگاهان نزدیک بام.
هوش مصنوعی: ما ایشان را آزمودیم همان‌طور که خداوندان باغ را آزمودیم زمانی که همه آنها سوگند خوردند که صبح زود میوه‌ها را بچینند و آنها را با محصولات دیگر ترکیب کنند.
وَ لا یَسْتَثْنُونَ (۱۸) و نگفتند که: اگر خدای خواهد!
هوش مصنوعی: و نمی‌گویند که: اگر خدا بخواهد!
فَطافَ عَلَیْها طائِفٌ مِنْ رَبِّکَ گرد آن بستان ایشان گشت بشب گردنده‌ای و بآن رسید رسنده‌ای از عذاب خداوند تو، وَ هُمْ نائِمُونَ (۱۹) و ایشان در خواب.
هوش مصنوعی: در حالی که آن‌ها در خواب بودند، عذابی از جانب پروردگارتان به باغشان رسید و طوفانی بر آن جا گذر کرد.
فَأَصْبَحَتْ کَالصَّرِیمِ (۲۰) آن بستان زمینی گشت چون شب سیاه درو نه نبات نه آب.
هوش مصنوعی: آن باغ مانند شب تاریک شد، بدون اینکه گیاهی در آن باشد و آبی باقی مانده باشد.
فَتَنادَوْا مُصْبِحِینَ (۲۱) یکدیگر را آواز دادند نزدیک بام.
هوش مصنوعی: آن‌ها صبح زود یکدیگر را صدا زدند.
أَنِ اغْدُوا عَلی‌ حَرْثِکُمْ خیزید از خواب، بامداد کنید بر حرث خویش، إِنْ کُنْتُمْ صارِمِینَ (۲۲) اگر می‌چیدن خواهید.
هوش مصنوعی: بیدار شوید و صبح زود به زمین‌های خُود بروید، اگر می‌خواهید harvest کنید.
فَانْطَلَقُوا وَ هُمْ یَتَخافَتُونَ (۲۳) با هم راز میکردند در راه و میگفتند: أَنْ لا یَدْخُلَنَّهَا الْیَوْمَ عَلَیْکُمْ مِسْکِینٌ (۲۴) میکوشید که هیچ درویش امروز بر شما در آن بستان در نیاید.
هوش مصنوعی: آنها به راه افتادند و به آرامی با هم پچ‌پچ می‌کردند و می‌گفتند: «امروز هیچ مسکینی نباید به این باغ وارد شود.»
وَ غَدَوْا عَلی‌ حَرْدٍ قادِرِینَ (۲۵) بامداد کردند بر آهنگ بد، چون نزدیک بستان آمدند و درویش ندیدند گفتند: که: دست یافتیم!
هوش مصنوعی: صبح زود به سوی مقصد ناخوشایند حرکت کردند. وقتی به نزدیک باغ رسیدند و درویشی را ندیدند، گفتند: ما به هدف خود رسیدیم!
فَلَمَّا رَأَوْها چون آن بستان را دیدند. قالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ (۲۶) گفتند: ما راه گم کردیم.
هوش مصنوعی: وقتی آن باغ را دیدند، گفتند: ما گمراهی هستیم.
بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ (۲۷)، بلکه از نعمت بی بهره ماندیم.
هوش مصنوعی: بلکه ما از نعمت‌ها بی‌بهره مانده‌ایم.
قالَ أَوْسَطُهُمْ. بهینه برادران ایشان گفت: أَ لَمْ أَقُلْ لَکُمْ نمی‌گفتم شما را لَوْ لا تُسَبِّحُونَ (۲۸) چرا خدای را پاک نشناسید، ؟
هوش مصنوعی: برادران او با اشاره به اینکه آیا من به شما نگفتم که چرا خدا را پاک نمی‌شناسید، به این موضوع اشاره می‌کنند که عدم شناخت و تقدیس خداوند، اشتباهی است که نباید آن را نادیده گرفت.
قالُوا سُبْحانَ رَبِّنا گفتند: خداوند ما پاکست از ستمکاری إِنَّا کُنَّا ظالِمِینَ (۲۹) ما ستمکارانیم.
هوش مصنوعی: گفتند: خداوند ما پاک است از ستم و ما ستمکارانیم.
فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلی‌ بَعْضٍ یَتَلاوَمُونَ (۳۰) روی فرا یکدیگر کردند بسرزنش کردن.
هوش مصنوعی: پس برخی از آن‌ها به هم نزدیک شدند و یکدیگر را ملامت کردند.
قالُوا یا وَیْلَنا گفتند: ای ویل و درد زدی بر ما إِنَّا کُنَّا طاغِینَ (۳۱) ما فرمانبرداری بگذاشتیم و از اندازه خود در گذشتیم.
هوش مصنوعی: آنها گفتند: وای به حال ما! ما از حد خود فراتر رفتیم و نافرمانی کردیم.
عَسی‌ رَبُّنا أَنْ یُبْدِلَنا خَیْراً مِنْها امید داریم که مگر اللَّه ما را بدل دهد به از آن إِنَّا إِلی‌ رَبِّنا راغِبُونَ (۳۲) ما بنیاز و حاجت خواست با خداوند خود میگردیم.
هوش مصنوعی: امید داریم که خداوند ما را به چیزی بهتر از آنچه داریم، تغییر دهد. ما به سمت پروردگار خود رغبت داریم و در طلب نیازها و خواسته‌هایمان به او رجوع می‌کنیم.
کَذلِکَ الْعَذابُ چنین بود عذاب. وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ و عذاب آخرت مه است او را که در رستاخیز عذاب کنند لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ (۳۳) اگر مردمان دانندی.
هوش مصنوعی: همچنین عذاب چنین بود و عذاب آخرت بزرگ‌تر است، عذابی که در قیامت به کسانی که عذاب خواهند شد، می‌رسد، اگر آن‌ها می‌دانستند.
إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ پرهیزگاران را از شرک عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ (۳۴) بنزدیک خداوند ایشان بهشتهای با ناز و زیدست.
هوش مصنوعی: پرهیزکاران در نزد پروردگارشان دارای بهشت‌های نعمت و خوشی خواهند بود.
أَ فَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِینَ کَالْمُجْرِمِینَ (۳۵) ما مسلمانان را چون کافران کنیم؟.
هوش مصنوعی: آیا مسلمانان را همانند مجرمان قرار دهیم؟
ما لَکُمْ چه رسید شما را؟ کَیْفَ تَحْکُمُونَ (۳۶) این چیست که می‌گویید و چه حکم است که میکنید؟
هوش مصنوعی: شما چه شده‌اید؟ چرا اینگونه قضاوت می‌کنید؟ این چه حرف‌هایی است که می‌زنید و چه قضاوت‌هایی انجام می‌دهید؟
أَمْ لَکُمْ کِتابٌ فِیهِ تَدْرُسُونَ (۳۷) یا شما را نامه‌ای است از آسمان که اندرو همی خوانید.
هوش مصنوعی: آیا شما کتابی دارید که در آن مطالعه می‌کنید؟ یا اینکه نامه‌ای از آسمان دارید که آن را می‌خوانید؟
إِنَّ لَکُمْ فِیهِ لَما تَخَیَّرُونَ (۳۸) که هست شما را در آن نامه آنچه حکم کنید.
هوش مصنوعی: در اینجا به شما گفته می‌شود که در این نامه، آنچه را که انتخاب می‌کنید برایتان موجود است.
أَمْ لَکُمْ أَیْمانٌ عَلَیْنا بالِغَةٌ یا شما را سوگند انست و پیمان بر ما بوجوب رسیده إِلی‌ یَوْمِ الْقِیامَةِ تا روز قیامت إِنَّ لَکُمْ لَما تَحْکُمُونَ (۳۹) که شما راست آنچه شما حکم کنید.
هوش مصنوعی: آیا برای شما سوگند و پیمان‌هایی وجود دارد که تا روز قیامت بر ما واجب شده باشد، به این معنا که هر چیزی که شما حکم کنید درست و حق است؟
سَلْهُمْ أَیُّهُمْ بِذلِکَ زَعِیمٌ پرس ایشان را تا کیست ازیشان که بدرست کردن آن سوگند میانجی است؟
هوش مصنوعی: از آنها بپرس که کدام یک از آنها در این موضوع مسئولیت دارد.
أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ یا ایشان انبازان دارند با من، یا انبازان میدانند مرا فَلْیَأْتُوا بِشُرَکائِهِمْ گوی ایشان را تا انبازان خود بیارند و باز نمایند. إِنْ کانُوا صادِقِینَ (۴۱) اگر می‌راست گویند.
هوش مصنوعی: آیا آنها شریکانی دارند که مرا هم‌پیمان خود بدانند؟ اگر چنین است، باید آنها را بیاورند و نشان دهند، اگر راست می‌گویند.
یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ آن روز که پرده برکشند از ساق. وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ و خلق را با سجود خوانند فَلا یَسْتَطِیعُونَ (۴۲) ناگرویدگان نتوانند که سجود کنند.
هوش مصنوعی: روزی که از پای انسان‌ها پرده برداشته خواهد شد و آن‌ها به سجده فراخوانده می‌شوند، اما نمی‌توانند به این فرمان پاسخ دهند.
خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ فروشده چشمهای ایشان از بیم تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ بر رویهای ایشان نشسته خواری بیم و نومیدی وَ قَدْ کانُوا یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سالِمُونَ و چون ایشان را با سجود خواند و ایشان با سلامت بودند و پشتها نرم اجابت نکردند.
هوش مصنوعی: چشم‌های آن‌ها از ترس فرو افتاده و بر چهره‌هایشان آثار خواری و ناامیدی نمایان است. در حالی که قبلاً به سجده دعوت می‌شدند و در سلامت بودند، اما هنگامی که به سجده فراخوانده شدند، به دلیل نرمی دلشان پاسخ ندادند.
فَذَرْنِی وَ مَنْ یُکَذِّبُ بِهذَا الْحَدِیثِ با من گذار او را که دروغ می‌شمرد این سخن سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ (۴۴) آری فرا گیریم ایشان را پاره پاره از آنجا که ندانند.
هوش مصنوعی: مرا رها کن و آن کسی را که به این سخن دروغ می‌گوید. ما به تدریج آن‌ها را از جایی که خودشان نمی‌دانند، به دست می‌آوریم. آری، ما آن‌ها را به شکلی که نمی‌دانند، مورد آزمایش قرار خواهیم داد.
وَ أُمْلِی لَهُمْ و درنگ دهم ایشان را إِنَّ کَیْدِی مَتِینٌ (۴۵) که ساز من در واخ است و کار بردباری بر من فراخ و از فردا بیم نه.
هوش مصنوعی: من به آنها فرصت می‌دهم و صبر می‌کنم، زیرا نقشه‌ام محکم و استوار است. من با صبر و طاقت می‌توانم بر اوضاع غلبه کنم و از آینده ترسی ندارم.
أَمْ تَسْئَلُهُمْ أَجْراً یا بر رسانیدن این پیغام ازیشان مزد میخواهی فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ (۴۶) تا ایشان را اوام افتاد از بهر تو که گران بار گشتند أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَیْبُ فَهُمْ یَکْتُبُونَ (۴۷) یا بنزدیک ایشان است علم غیب تا ایشان می‌نویسند.
هوش مصنوعی: آیا از آنها خواستار پاداشی هستی به خاطر رساندن این پیام؟ در حالی که آنها به شدت بدهکارند. آیا نزد آنها علم غیب وجود دارد که می‌توانند آن را بنویسند؟
فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ شکیبا باش حکم خداوند خویش را وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ و چون مرد ماهی مباش. إِذْ نادی‌ وَ هُوَ مَکْظُومٌ آن گه که ما را خواند و او پر غم و اندهگن.
هوش مصنوعی: صبر کن بر حکم خداوندت و مانند مرد ماهی نباش. به یاد داشته باش که او در حال ناراحتی و اندوه ما را صدا زد.
لَوْ لا أَنْ تَدارَکَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ اگر نه آن بودی که دریافت او را نعمت نیک خدایی از خداوند او لَنُبِذَ بِالْعَراءِ خداوند او او را از شکم ماهی بهامون رستاخیز افکندی روز رستاخیز وَ هُوَ مَذْمُومٌ (۴۹) و ملامت برو بود.
هوش مصنوعی: اگر آن نعمت بزرگ از جانب پروردگارش به او نمی‌رسید، او در روز رستاخیز به عنوان فردی نکوهیده و ملامت‌شده به دور انداخته می‌شد.
فَاجْتَباهُ رَبُّهُ برکشید او را خداوند او و گزین او تازه کرد فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِینَ (۵۰) و او را از شایستگان شایسته‌ای کرد.
هوش مصنوعی: خداوند او را برگزید و انتخابش کرد و او را از میان شایستگان قرار داد.
وَ إِنْ یَکادُ الَّذِینَ کَفَرُوا نزدیک باشید و کام یابید که ناگرویدگان لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ ترا بچشم بزمین آرندی که قرآن شنوند از تو وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ (۵۱) و می‌گویند رسول را که او دیوانه است.
هوش مصنوعی: کافران به شدت به تو نگاه می‌کنند و می‌خواهند تو را به سمت خود بکشند وقتی که قرآن را از تو می‌شنوند و می‌گویند او دیوانه است.
وَ ما هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ (۵۲) و نیست او مگر آوای جهانیان و شرف دو گیتی.
هوش مصنوعی: او تنها یادآور جهانیان و ارزش دو جهان است.

حاشیه ها

1402/02/06 16:05
یزدانپناه عسکری

42- یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ آن روز که پرده برکشند از ساق. وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ و خلق را با سجود خوانند فَلا یَسْتَطِیعُونَ (۴۲) ناگرویدگان نتوانند که سجود کنند.

***

قرآن مبین

یُکْشَفُ عَنْ ساق- القلم 42

ما لِهذَا الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کَبیرَةً إِلاَّ أَحْصاها ( کهف 49)

[یزدانپناه عسکری]*

کَسَبُوا ما تَرَکَ عَلی ظَهْرِها  -  سئَلِ الْقَرْیَةَ الَّتی‏‏ أَقْبَلْنا عصا‏

قوم داود نبودند شکوراً عابدا  -   یکشف عن ساق شد سلیمان و عصا

ارتباط و ملازمه بین، راه پیموده شده؛ و تجربیات زندگی آدمی و اعاده دِیْن

 (ساق) leg - (اعاده) Religion - re

شدت سجود

____

20.15/20.25-7.5/70.12-19.15/7.6-40.28/19.23

1402/02/09 10:05
یزدانپناه عسکری

3- ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ (تو با آن نیکویی که از خداوند تو است با تو، دیوانه نیستی).

***

[یزدانپناه عسکری]

القلم : 2 - ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ‏

از درک عمیق نعمت و شرح صدر پروردگارت برخوردای و مُدرک اطراف و دو حاشیه  صدر خود نیستی.

[جنجن ؛ لمجنون (مدخل ها: جنن‏، جنجن،‏ جنن،‏ وغل،‏ جنن،‏ جنن،‏ تجنّنَ،‏ جَنَ،‏ أبد). ابن درید، محمد بن حسن، جمهرة اللغة - بیروت، چاپ: اول. ج‏1ص93 ؛ فَذَکِّرْ فَما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِکاهِنٍ وَ لا مَجْنُونٍ‏ - الطور/29 ؛ وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّث‏ - الضحی/11 ؛ أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَک‏ - الشرح/1]

***

[محمد رضا آدینه وند لرستانی]

القلم : 2 - ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ‏

که تو به برکت نعمت پروردگارت عقل کامل و نعمت نبوّت و عصمت یافتی مجنون نیستی.

(آدینه‏ وند لرستانی، محمدرضا، کلمة الله العلیا، 6جلد، اسوه - ایران - تهران، چاپ: 1، 1377 ه.ش. ج‏6 ص672)

***

[علی اکبر قرشی بنابی]

تو به دلیل نعمت پروردگارت دیوانه نیستی.(قرشی بنابی، علی‏ اکبر، تفسیر احسن الحدیث، 12جلد، بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر - ایران - تهران، چاپ: 2، 1375 ه.ش. ج‏11ص 276)