گنجور

النوبة الاولى

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.

إِذا جاءَکَ الْمُنافِقُونَ که بتو آیند دورویان. قالُوا: گویند: نَشْهَدُ إِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّهِ گواهی دهیم که تو رسول خدایی وَ اللَّهُ یَعْلَمُ إِنَّکَ لَرَسُولُهُ و اللَّه خود میداند که تو رسول اویی. وَ اللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِینَ لَکاذِبُونَ (۱) و اللَّه گواهی میدهد که آن دورویان دروغ زنان‌اند.

اتَّخَذُوا أَیْمانَهُمْ جُنَّةً سوگندان خویش را سپری گرفتند فَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ تا برگشتند از راه خدای. إِنَّهُمْ ساءَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ (۲) ایشانند که بد کارست که میکنند.

ذلِکَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا این بآنست که بگرویدند باز پس کافر شدند، فَطُبِعَ عَلی‌ قُلُوبِهِمْ تا مهر نهادند بر دلهای ایشان. فَهُمْ لا یَفْقَهُونَ (۳) تا روشنایی راستی در آن دلها نشود و صواب در نیابد.

وَ إِذا رَأَیْتَهُمْ تُعْجِبُکَ أَجْسامُهُمْ و چون درنگری تنهای ایشان، چشم ترا خوش آید. وَ إِنْ یَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ و اگر سخن گویند گوش فرا سخن ایشان داری. کَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ گویی پلهایی‌اند با دیوار نهاده. یَحْسَبُونَ کُلَّ صَیْحَةٍ عَلَیْهِمْ هر بانگی را بر خویشتن پندارند. هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ ایشان دشمنانند بپرهیز می‌باش. قاتَلَهُمُ اللَّهُ بنفریناد اللَّه ایشان را. أَنَّی یُؤْفَکُونَ (۴) چه چیز ایشان را برمیگرداند.

وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ و چون ایشان را گویند: تَعالَوْا یَسْتَغْفِرْ لَکُمْ رَسُولُ اللَّهِ بیائید تا آمرزش خواهد شما را رسول خدای لَوَّوْا رُؤُسَهُمْ سر برگردانیدند.

وَ رَأَیْتَهُمْ یَصُدُّونَ وَ هُمْ مُسْتَکْبِرُونَ (۵) و ایشان را دیدی که بر می‌گشتند گردنکشان.

سَواءٌ عَلَیْهِمْ یکسانست بر ایشان. أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ که آمرزش خواهی ایشان را یا آمرزش نخواهی. لَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ نیامرزد اللَّه ایشان را. إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقِینَ (۶) اللَّه راه ننماید نافرمانان را.

هُمُ الَّذِینَ یَقُولُونَ ایشانند که میگویند: لا تُنْفِقُوا عَلی‌ مَنْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ نفقه مکنید بر ایشان که نزدیک رسول خدااند. حَتَّی یَنْفَضُّوا تا باز پراکنند.

وَ لِلَّهِ خَزائِنُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ و خزانه‌های روزی اللَّه راست در آسمانها و در زمین وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَفْقَهُونَ (۷)، لیکن منافقان در نمی‌یابند

یَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَی الْمَدِینَةِ میگویند: اگر ما با شهر رسیم، لَیُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ ناچار بیرون کند هر که در ما ازو عزیزتر او را که خوارتر.

وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ و عزّ اللَّه راست و رسول او را و مؤمنان را. وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ (۸) لیکن منافقان نمی‌دانند.

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای گرویدگان. لا تُلْهِکُمْ أَمْوالُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ مشغول مدارد شما را مال شما و فرزندان شما از یاد خدای. وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ و هر که آن کند. فَأُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ (۹) ایشانند زیان کاران.

وَ أَنْفِقُوا مِنْ ما رَزَقْناکُمْ و نفقه کنید از آنچه شما را روزی دادند مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ پیش از آنکه مرگی آید بیکی از شما. فَیَقُولَ رَبِّ و او گوید: خداوند من لَوْ لا أَخَّرْتَنِی إِلی‌ أَجَلٍ قَرِیبٍ چرا مرا با پس نگذاری تا زمانی نزدیک. فَأَصَّدَّقَ تا صدقه دهم. وَ أَکُنْ مِنَ الصَّالِحِینَ (۱۰) و از نیکان و تائبان باشم.

وَ لَنْ یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً و با پس نگذارد اللَّه هیچکس را إِذا جاءَ أَجَلُها که سرانجام او آید وَ اللَّهُ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ (۱۱) و اللَّه دانا است بکرد شما و آگاه از آن.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بسیار بخشنده و مهربان است.
إِذا جاءَکَ الْمُنافِقُونَ که بتو آیند دورویان. قالُوا: گویند: نَشْهَدُ إِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّهِ گواهی دهیم که تو رسول خدایی وَ اللَّهُ یَعْلَمُ إِنَّکَ لَرَسُولُهُ و اللَّه خود میداند که تو رسول اویی. وَ اللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِینَ لَکاذِبُونَ (۱) و اللَّه گواهی میدهد که آن دورویان دروغ زنان‌اند.
هوش مصنوعی: زمانی که دورویان به نزد تو بیایند، می‌گویند: «ما شهادت می‌دهیم که تو واقعاً پیامبر خدا هستی.» و خداوند می‌داند که تو پیامبر او هستی. همچنین خداوند گواهی می‌دهد که این دورویان دروغگو هستند.
اتَّخَذُوا أَیْمانَهُمْ جُنَّةً سوگندان خویش را سپری گرفتند فَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ تا برگشتند از راه خدای. إِنَّهُمْ ساءَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ (۲) ایشانند که بد کارست که میکنند.
هوش مصنوعی: آنها از سوگندهای خود به عنوان حفاظ استفاده کردند و مردم را از راه خدا منحرف کردند. قطعاً کارهایی که انجام می‌دهند، بسیار بد است.
ذلِکَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا این بآنست که بگرویدند باز پس کافر شدند، فَطُبِعَ عَلی‌ قُلُوبِهِمْ تا مهر نهادند بر دلهای ایشان. فَهُمْ لا یَفْقَهُونَ (۳) تا روشنایی راستی در آن دلها نشود و صواب در نیابد.
هوش مصنوعی: این وضعیت به این دلیل است که آنها ابتدا ایمان آوردند و سپس کافر شدند، بنابراین بر دل‌هایشان مهر زده شده است. به این ترتیب، آنها نمی‌توانند حقیقت را درک کنند و از درک صحیح عاجز هستند.
وَ إِذا رَأَیْتَهُمْ تُعْجِبُکَ أَجْسامُهُمْ و چون درنگری تنهای ایشان، چشم ترا خوش آید. وَ إِنْ یَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ و اگر سخن گویند گوش فرا سخن ایشان داری. کَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ گویی پلهایی‌اند با دیوار نهاده. یَحْسَبُونَ کُلَّ صَیْحَةٍ عَلَیْهِمْ هر بانگی را بر خویشتن پندارند. هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ ایشان دشمنانند بپرهیز می‌باش. قاتَلَهُمُ اللَّهُ بنفریناد اللَّه ایشان را. أَنَّی یُؤْفَکُونَ (۴) چه چیز ایشان را برمیگرداند.
هوش مصنوعی: وقتی آن‌ها را می‌بینی، قد و قامتشان تو را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به تو خوشایند می‌آید. اگر صحبت کنند، حتماً به صحبتشان توجه می‌کنی. گویی که آن‌ها چوب‌هایی هستند که به دیواری تکیه داده شده‌اند. هر صدایی را به خودشان نسبت می‌دهند و فکر می‌کنند هر صدایی علیه آن‌هاست. این‌ها دشمنان هستند، پس از آن‌ها دوری کن. خداوند آن‌ها را لعنت کند. چه چیز باعث می‌شود که از حقیقت دور شوند؟
وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ و چون ایشان را گویند: تَعالَوْا یَسْتَغْفِرْ لَکُمْ رَسُولُ اللَّهِ بیائید تا آمرزش خواهد شما را رسول خدای لَوَّوْا رُؤُسَهُمْ سر برگردانیدند.
هوش مصنوعی: وقتی به آنها گفته می‌شود که بیایید تا رسول خدا برای شما طلب آمرزش کند، سرشان را برمی‌گردانند و توجهی نمی‌کنند.
وَ رَأَیْتَهُمْ یَصُدُّونَ وَ هُمْ مُسْتَکْبِرُونَ (۵) و ایشان را دیدی که بر می‌گشتند گردنکشان.
هوش مصنوعی: و آن‌ها را دیدی که با تکبر و غرور از راه خود بازمی‌گشتند.
سَواءٌ عَلَیْهِمْ یکسانست بر ایشان. أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ که آمرزش خواهی ایشان را یا آمرزش نخواهی. لَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ نیامرزد اللَّه ایشان را. إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقِینَ (۶) اللَّه راه ننماید نافرمانان را.
هوش مصنوعی: این آیات بیان می‌کند که برای برخی افراد، چه درخواست آمرزش کنی و چه نکنی، هیچ فرقی نمی‌کند، زیرا خداوند آنها را نخواهد آمرزید و به نافرمانان هدایت نمی‌دهد.
هُمُ الَّذِینَ یَقُولُونَ ایشانند که میگویند: لا تُنْفِقُوا عَلی‌ مَنْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ نفقه مکنید بر ایشان که نزدیک رسول خدااند. حَتَّی یَنْفَضُّوا تا باز پراکنند.
هوش مصنوعی: آن‌ها کسانی هستند که می‌گویند: بر افرادی که در کنار پیامبر خدا هستند، هزینه نکنید تا زمانی که از او دور شوند.
وَ لِلَّهِ خَزائِنُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ و خزانه‌های روزی اللَّه راست در آسمانها و در زمین وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَفْقَهُونَ (۷)، لیکن منافقان در نمی‌یابند
هوش مصنوعی: خزانه‌های روزی خداوند در آسمان‌ها و زمین وجود دارد، اما منافقان از این موضوع درک و فهم درستی ندارند.
یَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَی الْمَدِینَةِ میگویند: اگر ما با شهر رسیم، لَیُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ ناچار بیرون کند هر که در ما ازو عزیزتر او را که خوارتر.
هوش مصنوعی: می‌گویند: اگر ما به شهر بازگردیم، هر کسی که از ما بزرگتر و محترم‌تر باشد، مطمئناً کسی که از او کوچک‌تر و بی‌معناتر است را از آنجا بیرون خواهد کرد.
وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ و عزّ اللَّه راست و رسول او را و مؤمنان را. وَ لکِنَّ الْمُنافِقِینَ لا یَعْلَمُونَ (۸) لیکن منافقان نمی‌دانند.
هوش مصنوعی: عزت و شرف از آن خداوند، پیامبر او و مؤمنان است، اما منافقان این حقیقت را درک نمی‌کنند.
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ای گرویدگان. لا تُلْهِکُمْ أَمْوالُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ مشغول مدارد شما را مال شما و فرزندان شما از یاد خدای. وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ و هر که آن کند. فَأُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ (۹) ایشانند زیان کاران.
هوش مصنوعی: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، نباید اموال و فرزندان شما شما را از یاد خدا غافل کند. و هر کس که چنین کند، از زیان‌باران است.
وَ أَنْفِقُوا مِنْ ما رَزَقْناکُمْ و نفقه کنید از آنچه شما را روزی دادند مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ پیش از آنکه مرگی آید بیکی از شما. فَیَقُولَ رَبِّ و او گوید: خداوند من لَوْ لا أَخَّرْتَنِی إِلی‌ أَجَلٍ قَرِیبٍ چرا مرا با پس نگذاری تا زمانی نزدیک. فَأَصَّدَّقَ تا صدقه دهم. وَ أَکُنْ مِنَ الصَّالِحِینَ (۱۰) و از نیکان و تائبان باشم.
هوش مصنوعی: از آنچه به شما روزی داده‌ایم، هزینه کنید، پیش از اینکه مرگ به یکی از شما برسد. در آن زمان، او می‌گوید: خدایا، چرا مرا تا زمانی نزدیک تأخیر نمی‌کنی تا صدقه بدهم و از نیکان و تائبین باشم؟
وَ لَنْ یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً و با پس نگذارد اللَّه هیچکس را إِذا جاءَ أَجَلُها که سرانجام او آید وَ اللَّهُ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ (۱۱) و اللَّه دانا است بکرد شما و آگاه از آن.
هوش مصنوعی: خدا هیچ‌کس را هنگامی که زمان مرگش فرا رسد، به تأخیر نخواهد انداخت و او به خوبی از اعمال شما آگاه است.