گنجور

۱ - النوبة الاولى

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.

سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ بپاکی میستاید اللَّه را، هر چه در آسمان و در زمین است. وَ هُوَ الْعَزِیزُ و او است آن تواننده تاونده به هیچ کس نماننده الْحَکِیمُ (۱) راست کار راست دانش.

هُوَ الَّذِی أَخْرَجَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ اللَّه اوست که آن ناگرویدگان، اهل تورات، را بیرون کرد. مِنْ دِیارِهِمْ از سرایهای خویش و از خان و مانهای خویش. لِأَوَّلِ الْحَشْرِ نخست فراهم آوردن خلق را،. ما ظَنَنْتُمْ أَنْ یَخْرُجُوا شما هرگز نپنداشتید که ایشان بیرون شوند.

وَ ظَنُّوا و ایشان پنداشتند. أَنَّهُمْ مانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ که حصارهای ایشان، ایشان را نگهدارد از خدای. فَأَتاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَیْثُ لَمْ یَحْتَسِبُوا تا آمد بایشان کار و فرمان خدای از آنجا که نبیوسیدند و نپنداشتند. وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ و در دلهای ایشان افکند ترس. یُخْرِبُونَ بُیُوتَهُمْ خانه‌های خویش تهی میکردند و می‌فرو گذاشتند. بِأَیْدِیهِمْ وَ أَیْدِی الْمُؤْمِنِینَ بدستهای خویش و دستهای گرویدگان. فَاعْتَبِرُوا یا أُولِی الْأَبْصارِ (۲) شگفتی را پند گیرید ای زیرکان.

وَ لَوْ لا أَنْ کَتَبَ اللَّهُ عَلَیْهِمُ الْجَلاءَ و رنه آن بودی که اللَّه بر ایشان نوشته بود، بیفتادن از خان و مان. لَعَذَّبَهُمْ فِی الدُّنْیا ایشان را درین جهان عذاب کردی وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذابُ النَّارِ (۳) و ایشان را در آن جهان عذاب آتش بجاست.

ذلِکَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ آن بآن بود که ایشان خلاف کردند از فرمان خدای و رسول او وَ مَنْ یُشَاقِّ اللَّهَ و هر که جدا رود از فرمان خدای. فَإِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ (۴) اللَّه سخت عقوبت است و سخت گیر.

ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِینَةٍ هر چه بریدند از درختان خرما لینة. أَوْ تَرَکْتُمُوها قائِمَةً عَلی‌ أُصُولِها یا گذاشتید بر پای فَبِإِذْنِ اللَّهِ آن بپسند اللَّه بود و دستوری او. وَ لِیُخْزِیَ الْفاسِقِینَ (۵) و آن را تا درد زد و رسوا کند آن فاسقان را.

وَ ما أَفاءَ اللَّهُ عَلی‌ رَسُولِهِ مِنْهُمْ و هر چیز که اللَّه از مال ایشان با رسول خویش گردانید.

فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ خَیْلٍ وَ لا رِکابٍ و شما در آن نه اسب تاختید و نه اشتر.

وَ لکِنَّ اللَّهَ یُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلی‌ مَنْ یَشاءُ لکن اللَّه می‌گمارد پیغامبران خویش را بر آن که خواهد وَ اللَّهُ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۶). و اللَّه بر همه چیز تواناست.

ما أَفاءَ اللَّهُ عَلی‌ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُری‌ هر چه اللَّه با رسول خویش گردانید از جهانیان، فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ آن خدایراست و رسول را، وَ لِذِی الْقُرْبی‌ و خویشاوندان رسول را وَ الْیَتامی‌ و نارسیدان بی‌پدر را وَ الْمَساکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ و درویشان را و راه گذریان را کَیْ لا یَکُونَ دُولَةً بَیْنَ الْأَغْنِیاءِ مِنْکُمْ تا نه هر که دست یاود از توانگران در مال فی‌ء، وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ‌ و هر چه شما را دهد رسول آن را میگیرید وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا و هر چه شما را از آن باز زند باز شوید. وَ اتَّقُوا اللَّهَ و از خدای بپرهیزید. إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ (۷) که اللَّه سخت گیر است.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بسیار بخشنده و مهربان است.
سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ بپاکی میستاید اللَّه را، هر چه در آسمان و در زمین است. وَ هُوَ الْعَزِیزُ و او است آن تواننده تاونده به هیچ کس نماننده الْحَکِیمُ (۱) راست کار راست دانش.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در آسمان‌ها و زمین است، خدا را به پاکی ستایش می‌کند و اوست که توانمند و حکیم است.
هُوَ الَّذِی أَخْرَجَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ اللَّه اوست که آن ناگرویدگان، اهل تورات، را بیرون کرد. مِنْ دِیارِهِمْ از سرایهای خویش و از خان و مانهای خویش. لِأَوَّلِ الْحَشْرِ نخست فراهم آوردن خلق را،. ما ظَنَنْتُمْ أَنْ یَخْرُجُوا شما هرگز نپنداشتید که ایشان بیرون شوند.
هوش مصنوعی: او کسی است که ناگرویدگان از اهل کتاب را از خانه‌هایشان بیرون کرد. این کار را برای نخستین جمع‌آوری مردم انجام داد. شما هرگز تصوری نداشتید که آنها خارج خواهند شد.
وَ ظَنُّوا و ایشان پنداشتند. أَنَّهُمْ مانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ که حصارهای ایشان، ایشان را نگهدارد از خدای. فَأَتاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَیْثُ لَمْ یَحْتَسِبُوا تا آمد بایشان کار و فرمان خدای از آنجا که نبیوسیدند و نپنداشتند. وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ و در دلهای ایشان افکند ترس. یُخْرِبُونَ بُیُوتَهُمْ خانه‌های خویش تهی میکردند و می‌فرو گذاشتند. بِأَیْدِیهِمْ وَ أَیْدِی الْمُؤْمِنِینَ بدستهای خویش و دستهای گرویدگان. فَاعْتَبِرُوا یا أُولِی الْأَبْصارِ (۲) شگفتی را پند گیرید ای زیرکان.
هوش مصنوعی: ایشان گمان می‌کردند که دژهایشان می‌تواند آن‌ها را از خدا حفظ کند. اما خداوند به‌ناگهان از جایی که انتظار نداشتند، بر آنان سنگینی کرد و در دل‌هایشان ترس انداخت. آن‌ها خانه‌های خود را ویران می‌کردند و به دست خود و به دست مؤمنان می‌سپردند. ای صاحبان بصیرت، عبرت بگیرید!
وَ لَوْ لا أَنْ کَتَبَ اللَّهُ عَلَیْهِمُ الْجَلاءَ و رنه آن بودی که اللَّه بر ایشان نوشته بود، بیفتادن از خان و مان. لَعَذَّبَهُمْ فِی الدُّنْیا ایشان را درین جهان عذاب کردی وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذابُ النَّارِ (۳) و ایشان را در آن جهان عذاب آتش بجاست.
هوش مصنوعی: اگر خداوند برای آنان حکم تبعید را مقرر نکرده بود، عذاب سختی در این دنیا متوجه آن‌ها می‌شد و در آخرت نیز عذاب آتش در انتظارشان بود.
ذلِکَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ آن بآن بود که ایشان خلاف کردند از فرمان خدای و رسول او وَ مَنْ یُشَاقِّ اللَّهَ و هر که جدا رود از فرمان خدای. فَإِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ (۴) اللَّه سخت عقوبت است و سخت گیر.
هوش مصنوعی: این به این دلیل است که آن‌ها در برابر خدا و رسول او سرپیچی کردند و هر کس از فرامین خداوند تخطی کند، بداند که خداوند عذابش سخت و شدید است.
ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِینَةٍ هر چه بریدند از درختان خرما لینة. أَوْ تَرَکْتُمُوها قائِمَةً عَلی‌ أُصُولِها یا گذاشتید بر پای فَبِإِذْنِ اللَّهِ آن بپسند اللَّه بود و دستوری او. وَ لِیُخْزِیَ الْفاسِقِینَ (۵) و آن را تا درد زد و رسوا کند آن فاسقان را.
هوش مصنوعی: هرچه از درختان خرما بریدید یا اگر آنها را بر پا گذاشتید، همه به اجازه و اراده خداوند بود. و هدف آن این است که فاسقان را رسوا کند.
وَ ما أَفاءَ اللَّهُ عَلی‌ رَسُولِهِ مِنْهُمْ و هر چیز که اللَّه از مال ایشان با رسول خویش گردانید.
هوش مصنوعی: و هر چیزی که خداوند از اموال آن‌ها به پیامبرش بخشید.
فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ خَیْلٍ وَ لا رِکابٍ و شما در آن نه اسب تاختید و نه اشتر.
هوش مصنوعی: شما در این کار نه با اسب به آنجا شتافتید و نه با شتر.
وَ لکِنَّ اللَّهَ یُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلی‌ مَنْ یَشاءُ لکن اللَّه می‌گمارد پیغامبران خویش را بر آن که خواهد وَ اللَّهُ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (۶). و اللَّه بر همه چیز تواناست.
هوش مصنوعی: خداوند پیامبرانش را بر هر کسی که بخواهد می‌گمارد و او بر هر چیزی توانایی دارد.
ما أَفاءَ اللَّهُ عَلی‌ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُری‌ هر چه اللَّه با رسول خویش گردانید از جهانیان، فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ آن خدایراست و رسول را، وَ لِذِی الْقُرْبی‌ و خویشاوندان رسول را وَ الْیَتامی‌ و نارسیدان بی‌پدر را وَ الْمَساکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ و درویشان را و راه گذریان را کَیْ لا یَکُونَ دُولَةً بَیْنَ الْأَغْنِیاءِ مِنْکُمْ تا نه هر که دست یاود از توانگران در مال فی‌ء، وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ‌ و هر چه شما را دهد رسول آن را میگیرید وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا و هر چه شما را از آن باز زند باز شوید. وَ اتَّقُوا اللَّهَ و از خدای بپرهیزید. إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ (۷) که اللَّه سخت گیر است.
هوش مصنوعی: خداوند آنچه را که از مردم روستاها به پیامبرش بخشیده است، برای او و خدا و خویشاوندانش، یتیمان، بی‌پدرها، نیازمندان و مسافران قرار داده است تا این مال تنها بین ثروتمندان شما نگردد. هر آنچه که پیامبر به شما می‌دهد، آن را بپذیرید و از آنچه شما را از آن نهی می‌کند، دست بردارید. از خدا بترسید؛ زیرا خداوند مجازات شدیدی دارد.