گنجور

النوبة الاولى

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.

وَ النَّجْمِ إِذا هَوی‌ (۱) بپاره‌ای از قرآن هر گه که فرود آید از آسمان.

ما ضَلَّ صاحِبُکُمْ وَ ما غَوی‌ (۲) گم راه نگشت این مرد شما و راه کژ نرفت.

وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی‌ (۳) و هیچ سخن نگوید بوایست تن خویش.

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی‌ (۴) نیست آن مگر پیغامی که میدهند.

ذُو مِرَّةٍ آن محکم نیروی فَاسْتَوی‌ (۶).

عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُوی‌ (۵) در آموخت در وی آن سخت نیروها.

وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلی‌ (۷) بآن سوی برترین.

ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّی (۸) آن گه پس نزدیک شد و فرود آمد.

فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ تا باندازه دو کمان گشت در نزدیکی، أَوْ أَدْنی‌ (۹) یا نزدیک‌تر.

فَأَوْحی‌ إِلی‌ عَبْدِهِ ما أَوْحی‌ (۱۰)

آگاهی او کند برهی خویش آنچه او کند.

ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی‌ (۱۱) دروغ ندید دل آنچه دید.

أَ فَتُمارُونَهُ عَلی‌ ما یَری‌ (۱۲) می پیکار کنید با او بر آنچه او دید می‌نااستوار گیرید او را وران.

وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْری‌ (۱۳) و دید او را باز باری دیگر.

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهی‌ (۱۴) بنزدیک درخت سدره آنجا که دانش خلق تا آنجا بیش نرسد، چون آنجا رسد برنگذرد.

عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوی‌ (۱۵) بنزدیک آن درخت است بهشت که ماوی دوستانست و جانها شهیدان.

إِذْ یَغْشَی السِّدْرَةَ آن گه که وران درخت می‌پیچد. ما یَغْشی‌ (۱۶) آنچه می‌پیچد.

ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغی‌ (۱۷) چشم کژ نشد و از راست دیدن در نگذشت.

لَقَدْ رَأی‌ و حقا که دید، مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری‌ (۱۸) از شگفتها و نشانها بزرگ.

أَ فَرَأَیْتُمُ اللَّاتَ وَ الْعُزَّی (۱۹) وَ مَناةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْری‌ (۲۰) چه بینید این بتان شما که می‌پرستید:

لات و عزی‌ و مناة.

أَ لَکُمُ الذَّکَرُ وَ لَهُ الْأُنْثی‌ (۲۱) باش شما را پسر و او را دختر.

تِلْکَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِیزی‌ (۲۲). اکنون پس بخششی است سخت کژ و ستمکارانه.

إِنْ هِیَ، نیست این بتان که می‌پرستید، إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّیْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُکُمْ، مگر نامهای که شما کردید و پدران شما. ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ فرو نفرستاد اللَّه بر آن هیچ عذری و حجتی.

إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ نه می‌روند مگر به پی پنداشت، وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ‌ و آنچه تن آدمی فراواید وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدی‌ (۲۳) و آمد بایشان از خداوند ایشان، کار راست و پیغام درست و مزد استوار.

أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّی (۲۴) باش هر چه مردم آرزوی کنند او را آن سزد یا رسد.

فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَ الْأُولی‌ (۲۵) اللَّه راست آن گیتی و این گیتی.

وَ کَمْ مِنْ مَلَکٍ فِی السَّماواتِ و چند فرشته که در آسمانست: لا تُغْنِی شَفاعَتُهُمْ شَیْئاً هیچ سود ندارد و بکار نیاید شفاعت ایشان و بخواستن ایشان، إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ یَأْذَنَ اللَّهُ مگر پس آن که دستوری دهد، لِمَنْ یَشاءُ وَ یَرْضی‌ (۲۶) که خواهد و که پسندد.

إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ ایشان که برستاخیز می‌نگروند لَیُسَمُّونَ الْمَلائِکَةَ تَسْمِیَةَ الْأُنْثی‌ (۲۷) فرشتگان را می‌زنان نام کنند وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ و ایشان را بآن هیچ دانش نیست، إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ نمی‌روند مگر بر پی پنداشت، وَ إِنَّ الظَّنَّ لا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئاً (۲۸) و پنداشت بجای سخن راست و کار راست هیچ بکار نیاید

فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا روی گردان و فرا گذار از آن کس که برگشت از پذیرفتن سخن ما و از یاد ما وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ الدُّنْیا (۲۹) و نخواست مگر همین جهان نزدیک خست.

ذلِکَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ تا این رسید دانش ایشان و بس، إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ خداوند تو میداند و او داناتر بهر که گم گشت از راه خدای، وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدی‌ (۲۰) و او داناتر داناست که بر راه راست رفت.

وَ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ و اللَّه راست هر چه در آسمانها و زمینها چیز است، لِیَجْزِیَ الَّذِینَ أَساؤُا تا پاداش دهد ایشان را که بد کردند، بِما عَمِلُوا بآنچه کردند. وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی (۳۱) و پاداش دهد ایشان را که نیکویی کردند بپاداش نیکو.

الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ ایشان که باز می‌پرهیزند از بزرگیها بزه و زشتیها. إِلَّا اللَّمَمَ مگر آهنگ و پیرامن گشت. إِنَّ رَبَّکَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ خداوند تو فراخ آمرزش است. هُوَ أَعْلَمُ بِکُمْ او داناتر دانای است بشما و بود، إِذْ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ آن گه که می‌آفرید شما را در زمین، وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ و آن گه که شما پوشیده بودید و نازاد، فِی بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ در شکمهای مادران خویش، فَلا تُزَکُّوا أَنْفُسَکُمْ خویشتن بی‌گناه مدانید و مخوانید، هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقی‌ (۳۲) اللَّه داناتر دانایست باو که می‌پرهیزد از ناپسند.

أَ فَرَأَیْتَ الَّذِی تَوَلَّی (۳۳) دیدی آن مرد که برگشت.

وَ أَعْطی‌ قَلِیلًا و اندک بخشید، وَ أَکْدی‌ (۳۴) و آن گه باز ایستاد.

أَ عِنْدَهُ عِلْمُ الْغَیْبِ بنزدیک او است آگاهی از غیب، فَهُوَ یَری‌ (۳۵) و می‌داند او.

أَمْ لَمْ یُنَبَّأْ یا او را آگاه نکردند، بِما فِی صُحُفِ مُوسی‌ (۳۶) که چیست در صحیفهای موسی.

وَ إِبْراهِیمَ الَّذِی وَفَّی (۳۷) و در صحیفهای ابراهیم آن ابراهیم که سپری کرد و بگزارد آنچه فرمودند و باز ایستاد و باز آمد آن را که پذیرفت.

أَلَّا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری‌ (۳۸) نکشد هیچ بارکش بار کسی دیگر.

وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعی‌ (۳۹) و نیست مردم را از پاداش مگر پاداش آنچه خود کرد.

وَ أَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُری‌ (۴۰) و کردار او آری باز نمایند او را.

ثُمَّ یُجْزاهُ الْجَزاءَ الْأَوْفی‌ (۴۱) آن گه پاداش دهند او را بان سپری‌تر پاداش.

وَ أَنَّ إِلی‌ رَبِّکَ الْمُنْتَهی‌ (۴۲) و بازگشت هر کس با اوست و بازگشت‌ هر کار با حکم اوست و بازگشت هر چیز با علم اوست و بازگشت هر بودنی با خواست و مراد او است.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَ أَبْکی‌ (۴۳) اوست که بخندانید و بگریانید.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَماتَ وَ أَحْیا (۴۴) و اوست که میراند و زنده گرداند.

وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثی‌ (۴۵) و اوست که بیافرید هر دو جفت: نر جفت ماده و ماده جفت نر.

مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنی‌ (۴۶) از نطفه آن گه که آن را باز اندازند چهل روز آب و چهل روز خون و چهل روز گوشت.

وَ أَنَّ عَلَیْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْری‌ (۴۷)، و بر اللَّه است آفرینش پسین‌

وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنی‌ وَ أَقْنی‌ (۴۸) و اوست که بی‌نیاز کرد و مال داد.

وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْری‌ (۴۹) و اوست خداوند شعر و آفریدگار او.

وَ أَنَّهُ أَهْلَکَ عاداً الْأُولی‌ (۵۰) و اوست که تباه کرد و هلاک عاد پیشین را.

وَ ثَمُودَ فَما أَبْقی‌ (۵۱) و ثمود را هیچ بازمانده نگذاشت.

وَ قَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ و قوم نوح را هم هلاک کرد پیش از عاد و ثمود.

إِنَّهُمْ کانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَ أَطْغی‌ (۵۲) کایشان ستمکارتر بودند و نافرمان‌تر.

وَ الْمُؤْتَفِکَةَ أَهْوی‌ (۵۳) و آن نگونسارانرا در آن زمین نگونسار در شیب او کند.

فَغَشَّاها ما غَشَّی (۵۴) و فراسر ایشان نشاند آنچ نشاند.

فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکَ تَتَماری‌ (۵۵) بکدام از نعمتها خداوند خویش می‌نگروی یا در گمان می‌باشی.

هذا نَذِیرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولی‌ (۵۶) این محمد آگاه کننده‌ایست از آگاه کنندگان پیشینیان.

أَزِفَتِ الْآزِفَةُ (۵۷) نزدیک آمد رستاخیز.

لَیْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ کاشِفَةٌ (۵۸) آن روز که پدید آید، نیست آن را باز برنده‌ای جز از اللَّه، نیست هنگام آن را پیدا کننده‌ای جز از اللَّه.

أَ فَمِنْ هذَا الْحَدِیثِ تَعْجَبُونَ (۵۹) ازین سخن شگفت می‌دارید و انکار همی کنید.

وَ تَضْحَکُونَ، و می‌خندید وَ لا تَبْکُونَ (۶۰) نگریید.

وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ (۶۱) و شما می‌بازی و افسوس کنید باین سخن.

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا (۶۲) سجود اللَّه را کنید و او را پرستید.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بسیار بخشنده و مهربان است.
وَ النَّجْمِ إِذا هَوی‌ (۱) بپاره‌ای از قرآن هر گه که فرود آید از آسمان.
هوش مصنوعی: و به ستاره‌ای که وقتی فرود می‌آید.
ما ضَلَّ صاحِبُکُمْ وَ ما غَوی‌ (۲) گم راه نگشت این مرد شما و راه کژ نرفت.
هوش مصنوعی: دوست شما گمراه نشد و به بیراهه نرفت.
وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی‌ (۳) و هیچ سخن نگوید بوایست تن خویش.
هوش مصنوعی: و او هرگز به خواست و میل خود سخن نمی‌گوید.
إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی‌ (۴) نیست آن مگر پیغامی که میدهند.
هوش مصنوعی: این فقط یک پیام است که به او داده می‌شود.
ذُو مِرَّةٍ آن محکم نیروی فَاسْتَوی‌ (۶).
هوش مصنوعی: فردی با قدرت و استقامت، به خوبی و استوار در برابر مشکلات ایستادگی می‌کند.
عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُوی‌ (۵) در آموخت در وی آن سخت نیروها.
هوش مصنوعی: او را کس بسیار نیرومند آموخت.
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلی‌ (۷) بآن سوی برترین.
هوش مصنوعی: و او در بالاترین افق‌ها قرار دارد.
ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّی (۸) آن گه پس نزدیک شد و فرود آمد.
هوش مصنوعی: سپس نزدیک شد و پایین آمد.
فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ تا باندازه دو کمان گشت در نزدیکی، أَوْ أَدْنی‌ (۹) یا نزدیک‌تر.
هوش مصنوعی: پس او به اندازه‌ی دو کمان فاصله داشت، یا حتی نزدیک‌تر از آن.
فَأَوْحی‌ إِلی‌ عَبْدِهِ ما أَوْحی‌ (۱۰)
هوش مصنوعی: پس به بنده‌اش وحی کرد آنچه را که وحی کرد.
آگاهی او کند برهی خویش آنچه او کند.
هوش مصنوعی: آگاهی او به آرامی بر روی خود و کارهایی که انجام می‌دهد، متمرکز است.
ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی‌ (۱۱) دروغ ندید دل آنچه دید.
هوش مصنوعی: دل هیچ دروغی را در آنچه که دید، انکار نکرد.
أَ فَتُمارُونَهُ عَلی‌ ما یَری‌ (۱۲) می پیکار کنید با او بر آنچه او دید می‌نااستوار گیرید او را وران.
هوش مصنوعی: آیا شما در مورد چیزی که او می‌بیند با او بحث و جدل می‌کنید؟
وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْری‌ (۱۳) و دید او را باز باری دیگر.
هوش مصنوعی: او را باز هم در نزول دیگری دید.
عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهی‌ (۱۴) بنزدیک درخت سدره آنجا که دانش خلق تا آنجا بیش نرسد، چون آنجا رسد برنگذرد.
هوش مصنوعی: در نزدیکی درخت سدره، جایی که دانش بشر به آن دیوار ختم می‌شود و دیگر از آن عبور نمی‌کند، آنجا می‌توان به محدودیت‌های دانایی پی برد.
عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوی‌ (۱۵) بنزدیک آن درخت است بهشت که ماوی دوستانست و جانها شهیدان.
هوش مصنوعی: در نزدیکی آن درخت، بهشتی وجود دارد که محل آرامش و سکونت دوستان و روح‌های شهیدان است.
إِذْ یَغْشَی السِّدْرَةَ آن گه که وران درخت می‌پیچد. ما یَغْشی‌ (۱۶) آنچه می‌پیچد.
هوش مصنوعی: زمانی که درختی سرسبز و بزرگ را در برمی‌گیرد، چیزی که آن را می‌پوشاند.
ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغی‌ (۱۷) چشم کژ نشد و از راست دیدن در نگذشت.
هوش مصنوعی: چشم انسان به درستی نمی‌بیند و از دیدن حقیقت منحرف نمی‌شود.
لَقَدْ رَأی‌ و حقا که دید، مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری‌ (۱۸) از شگفتها و نشانها بزرگ.
هوش مصنوعی: او به راستی که نشانه‌های بزرگ پروردگارش را دید.
أَ فَرَأَیْتُمُ اللَّاتَ وَ الْعُزَّی (۱۹) وَ مَناةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْری‌ (۲۰) چه بینید این بتان شما که می‌پرستید:
هوش مصنوعی: آیا شما لات و عزی و منات، سومین بت را دیده‌اید؟
لات و عزی‌ و مناة.
هوش مصنوعی: لات و عزی و مناة سه ایزد از ایزدان باستانی عرب‌ها بودند که در دوران جاهلی مورد پرستش قرار می‌گرفتند. این سه ایزد نماینده‌های مختلفی از قدرت و فرایندهای طبیعی بودند و در مراسم دینی و عبادت‌های مردم آن زمان نقش مهمی داشتند.
أَ لَکُمُ الذَّکَرُ وَ لَهُ الْأُنْثی‌ (۲۱) باش شما را پسر و او را دختر.
هوش مصنوعی: برای شما پسر است و برای او دختر.
تِلْکَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِیزی‌ (۲۲). اکنون پس بخششی است سخت کژ و ستمکارانه.
هوش مصنوعی: این چنین، تقسیم بندی ناعادلانه و نابرابر است که به گونه‌ای ظالمانه به انجام می‌رسد.
إِنْ هِیَ، نیست این بتان که می‌پرستید، إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّیْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُکُمْ، مگر نامهای که شما کردید و پدران شما. ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ فرو نفرستاد اللَّه بر آن هیچ عذری و حجتی.
هوش مصنوعی: اینها فقط نام‌هایی هستند که شما و پدرانتان برگزیده‌اید و هیچ دلیلی از سوی خداوند برای پرستش آنها نازل نشده است.
إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ نه می‌روند مگر به پی پنداشت، وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ‌ و آنچه تن آدمی فراواید وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدی‌ (۲۳) و آمد بایشان از خداوند ایشان، کار راست و پیغام درست و مزد استوار.
هوش مصنوعی: آنها تنها به گمان و خیال خود عمل می‌کنند و دنبال آنچه را که نفس‌هایشان می‌پسندد می‌روند؛ در حالی که از سوی پروردگارشان راهنمایی درست و پیام راست و پاداشی پایدار به آن‌ها رسیده است.
أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّی (۲۴) باش هر چه مردم آرزوی کنند او را آن سزد یا رسد.
هوش مصنوعی: آیا برای انسان هر چیزی که آرزو کند وجود دارد؟ هر آرزویی که مردم داشته باشند برای آن‌ها ممکن است.
فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَ الْأُولی‌ (۲۵) اللَّه راست آن گیتی و این گیتی.
هوش مصنوعی: برای خداوند است آخرت و دنیای نخستین. تمامی امور و حقیقت‌ها در دست خداوند است.
وَ کَمْ مِنْ مَلَکٍ فِی السَّماواتِ و چند فرشته که در آسمانست: لا تُغْنِی شَفاعَتُهُمْ شَیْئاً هیچ سود ندارد و بکار نیاید شفاعت ایشان و بخواستن ایشان، إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ یَأْذَنَ اللَّهُ مگر پس آن که دستوری دهد، لِمَنْ یَشاءُ وَ یَرْضی‌ (۲۶) که خواهد و که پسندد.
هوش مصنوعی: در آسمان، فرشتگان زیادی وجود دارند که شفاعتشان هیچ فایده‌ای ندارد و به درد نمی‌خورد، مگر اینکه خداوند اجازه دهد به کسی که بخواهد و او را بپسندد.
إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ ایشان که برستاخیز می‌نگروند لَیُسَمُّونَ الْمَلائِکَةَ تَسْمِیَةَ الْأُنْثی‌ (۲۷) فرشتگان را می‌زنان نام کنند وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ و ایشان را بآن هیچ دانش نیست، إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ نمی‌روند مگر بر پی پنداشت، وَ إِنَّ الظَّنَّ لا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئاً (۲۸) و پنداشت بجای سخن راست و کار راست هیچ بکار نیاید
هوش مصنوعی: افرادی که به آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را به نام زنان می‌نامند و در این باره هیچ دانشی ندارند. آنها تنها به حدس و گمان خود تمایل دارند و لازم به ذکر است که این حدس‌ها نمی‌تواند به هیچ‌وجه جایگزین حقیقت شود.
فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّی عَنْ ذِکْرِنا روی گردان و فرا گذار از آن کس که برگشت از پذیرفتن سخن ما و از یاد ما وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ الدُّنْیا (۲۹) و نخواست مگر همین جهان نزدیک خست.
هوش مصنوعی: از کسی که از یاد ما روی گردانده و به سخنان ما توجه نکرد، چشم بپوش. او تنها به دنبال زندگی دنیوی و مادی است و به چیزی جز این دنیا اهمیت نمی‌دهد.
ذلِکَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ تا این رسید دانش ایشان و بس، إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ خداوند تو میداند و او داناتر بهر که گم گشت از راه خدای، وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدی‌ (۲۰) و او داناتر داناست که بر راه راست رفت.
هوش مصنوعی: این آیات بیانگر این است که دانش و آگاهی انسانی محدود است و افراد فقط به اندازه‌ای که برایشان مقدر شده، از علم برخوردارند. خداوند، به عنوان خالق و حاکم، بهتر از هر کس دیگری می‌داند چه کسی از راه راست منحرف شده و چه کسی به آن راه هدایت یافته است. در واقع، علم خداوند نسبت به بندگانش بی‌نهایت و کامل است.
وَ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ و اللَّه راست هر چه در آسمانها و زمینها چیز است، لِیَجْزِیَ الَّذِینَ أَساؤُا تا پاداش دهد ایشان را که بد کردند، بِما عَمِلُوا بآنچه کردند. وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی (۳۱) و پاداش دهد ایشان را که نیکویی کردند بپاداش نیکو.
هوش مصنوعی: همه چیزهایی که در آسمان‌ها و زمین وجود دارد، متعلق به خداست و او راست می‌گوید. هدف او این است که به کسانی که بد کرده‌اند، طبق اعمالشان پاداش دهد. همچنین، به کسانی که نیکو عمل کرده‌اند، پاداش نیکو خواهد داد.
الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ ایشان که باز می‌پرهیزند از بزرگیها بزه و زشتیها. إِلَّا اللَّمَمَ مگر آهنگ و پیرامن گشت. إِنَّ رَبَّکَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ خداوند تو فراخ آمرزش است. هُوَ أَعْلَمُ بِکُمْ او داناتر دانای است بشما و بود، إِذْ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ آن گه که می‌آفرید شما را در زمین، وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ و آن گه که شما پوشیده بودید و نازاد، فِی بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ در شکمهای مادران خویش، فَلا تُزَکُّوا أَنْفُسَکُمْ خویشتن بی‌گناه مدانید و مخوانید، هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقی‌ (۳۲) اللَّه داناتر دانایست باو که می‌پرهیزد از ناپسند.
هوش مصنوعی: افرادی که از گناهان بزرگ و کارهای زشت دوری می‌کنند، جز در مواردی که ناخواسته مرتکب می‌شوند، مشمول رحمت خدا هستند. خداوند شما را به خوبی می‌شناسد و زمانی که شما را از خاک آفرید، همواره از زمان نطفه بودن در رحم مادرانتان، در کنارتان بود. بنابراین، خود را پاک و بی‌عیب نپندارید، زیرا او بهتر می‌داند که چه کسی تقوا پیشه می‌کند.
أَ فَرَأَیْتَ الَّذِی تَوَلَّی (۳۳) دیدی آن مرد که برگشت.
هوش مصنوعی: آیا دیدی آن کسی را که پشت کرد و از راه حق منحرف شد؟
وَ أَعْطی‌ قَلِیلًا و اندک بخشید، وَ أَکْدی‌ (۳۴) و آن گه باز ایستاد.
هوش مصنوعی: و کم دادن و اندکی بخشیدن، و سپس عقب‌نشینی کرد.
أَ عِنْدَهُ عِلْمُ الْغَیْبِ بنزدیک او است آگاهی از غیب، فَهُوَ یَری‌ (۳۵) و می‌داند او.
هوش مصنوعی: آیا او دانش غیب را دارد؟ او می‌بیند و می‌داند.
أَمْ لَمْ یُنَبَّأْ یا او را آگاه نکردند، بِما فِی صُحُفِ مُوسی‌ (۳۶) که چیست در صحیفهای موسی.
هوش مصنوعی: آیا او را به آنچه در صحیفه‌های موسی آمده است، آگاه نکردند؟
وَ إِبْراهِیمَ الَّذِی وَفَّی (۳۷) و در صحیفهای ابراهیم آن ابراهیم که سپری کرد و بگزارد آنچه فرمودند و باز ایستاد و باز آمد آن را که پذیرفت.
هوش مصنوعی: و ابراهیم که به تمامی وظایف و عهد خود عمل کرد و آنچه را که به او گفته شده بود، به خوبی انجام داد و در برابر چالش‌ها ایستادگی کرد و به تعهدات خود بازگشت.
أَلَّا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری‌ (۳۸) نکشد هیچ بارکش بار کسی دیگر.
هوش مصنوعی: هیچ کس مسئولیت گناه دیگری را بر عهده ندارد.
وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعی‌ (۳۹) و نیست مردم را از پاداش مگر پاداش آنچه خود کرد.
هوش مصنوعی: انسان هیچ پاداشی ندارد جز نتیجه تلاش‌ها و کوشش‌های خود.
وَ أَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُری‌ (۴۰) و کردار او آری باز نمایند او را.
هوش مصنوعی: و تلاش او به زودی به نمایش گذاشته خواهد شد و اعمالش بر او نمایان خواهد شد.
ثُمَّ یُجْزاهُ الْجَزاءَ الْأَوْفی‌ (۴۱) آن گه پاداش دهند او را بان سپری‌تر پاداش.
هوش مصنوعی: سپس او را به بهترین و کامل‌ترین پاداش می‌دهند.
وَ أَنَّ إِلی‌ رَبِّکَ الْمُنْتَهی‌ (۴۲) و بازگشت هر کس با اوست و بازگشت‌ هر کار با حکم اوست و بازگشت هر چیز با علم اوست و بازگشت هر بودنی با خواست و مراد او است.
هوش مصنوعی: و به سوی پروردگار تو پایان همه چیز است. همه افراد و اعمال به او بازمی‌گردند و هر چیز بر اساس علم و اراده او به نتیجه می‌رسد. هر آنچه وجود دارد، به خواست و اراده او مربوط می‌شود.
وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَ أَبْکی‌ (۴۳) اوست که بخندانید و بگریانید.
هوش مصنوعی: اوست که انسان‌ها را می‌خنداند و می‌گرید.
وَ أَنَّهُ هُوَ أَماتَ وَ أَحْیا (۴۴) و اوست که میراند و زنده گرداند.
هوش مصنوعی: اوست که سبب مرگ و زندگی است.
وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثی‌ (۴۵) و اوست که بیافرید هر دو جفت: نر جفت ماده و ماده جفت نر.
هوش مصنوعی: و اوست که هر دو نوع جفت، نر و ماده، را آفریده است.
مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنی‌ (۴۶) از نطفه آن گه که آن را باز اندازند چهل روز آب و چهل روز خون و چهل روز گوشت.
هوش مصنوعی: از نطفه، زمانی که در رحم قرار می‌گیرد، ابتدا به مدت چهل روز به صورت آب و سپس چهل روز به صورت خون و بعد از آن چهل روز به شکل گوشت درمی‌آید.
وَ أَنَّ عَلَیْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْری‌ (۴۷)، و بر اللَّه است آفرینش پسین‌
هوش مصنوعی: و بر خداوند است که آفرینش دوباره را به عهده گیرد.
وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنی‌ وَ أَقْنی‌ (۴۸) و اوست که بی‌نیاز کرد و مال داد.
هوش مصنوعی: و او کسی است که انسان‌ها را بی‌نیاز می‌سازد و به آن‌ها نعمت و ثروت می‌دهد.
وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْری‌ (۴۹) و اوست خداوند شعر و آفریدگار او.
هوش مصنوعی: و اوست خداوند شعر و خالق آن.
وَ أَنَّهُ أَهْلَکَ عاداً الْأُولی‌ (۵۰) و اوست که تباه کرد و هلاک عاد پیشین را.
هوش مصنوعی: و او کسی است که قوم عاد قدیم را نابود کرد.
وَ ثَمُودَ فَما أَبْقی‌ (۵۱) و ثمود را هیچ بازمانده نگذاشت.
هوش مصنوعی: ثمود را به طور کامل از بین برد و هیچ کس را باقی نگذاشت.
وَ قَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ و قوم نوح را هم هلاک کرد پیش از عاد و ثمود.
هوش مصنوعی: و همچنین قوم نوح را قبل از قوم عاد و ثمود نابود کرد.
إِنَّهُمْ کانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَ أَطْغی‌ (۵۲) کایشان ستمکارتر بودند و نافرمان‌تر.
هوش مصنوعی: آنها بسیار ستمکارتر و نافرمان‌تر بودند.
وَ الْمُؤْتَفِکَةَ أَهْوی‌ (۵۳) و آن نگونسارانرا در آن زمین نگونسار در شیب او کند.
هوش مصنوعی: و مردمی که در آن مکان به هلاکت رسیده‌اند، به پایین افکنده می‌شوند.
فَغَشَّاها ما غَشَّی (۵۴) و فراسر ایشان نشاند آنچ نشاند.
هوش مصنوعی: پس آنچه را که بر سر آن‌ها نازل شد، بر آن‌ها پوشش داد و آنچه را که باید، بر آن‌ها نازل کرد.
فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکَ تَتَماری‌ (۵۵) بکدام از نعمتها خداوند خویش می‌نگروی یا در گمان می‌باشی.
هوش مصنوعی: به کدام یک از نعمت‌های پروردگارت شک می‌کنی یا تردید داری؟
هذا نَذِیرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولی‌ (۵۶) این محمد آگاه کننده‌ایست از آگاه کنندگان پیشینیان.
هوش مصنوعی: این محمد یک هشداردهنده است، مانند هشداردهندگان گذشته.
أَزِفَتِ الْآزِفَةُ (۵۷) نزدیک آمد رستاخیز.
هوش مصنوعی: رستاخیز به نزدیکی رسیده است.
لَیْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ کاشِفَةٌ (۵۸) آن روز که پدید آید، نیست آن را باز برنده‌ای جز از اللَّه، نیست هنگام آن را پیدا کننده‌ای جز از اللَّه.
هوش مصنوعی: در آن روز که واقعیت‌ها نمایان می‌شوند، هیچ کس نمی‌تواند پرده‌ها را کنار بزند جز خداوند. در آن زمان، تنها خداست که می‌تواند حقیقت را آشکار کند.
أَ فَمِنْ هذَا الْحَدِیثِ تَعْجَبُونَ (۵۹) ازین سخن شگفت می‌دارید و انکار همی کنید.
هوش مصنوعی: آیا از این سخن شگفت‌زده می‌شوید و آن را انکار می‌کنید؟
وَ تَضْحَکُونَ، و می‌خندید وَ لا تَبْکُونَ (۶۰) نگریید.
هوش مصنوعی: شما می‌خندید و گریه نمی‌کنید.
وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ (۶۱) و شما می‌بازی و افسوس کنید باین سخن.
هوش مصنوعی: شما در حال سرگرمی و تفریح هستید و به این موضوع بی‌توجهی می‌کنید.
فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا (۶۲) سجود اللَّه را کنید و او را پرستید.
هوش مصنوعی: به خدا سجده کنید و او را بپرستید.