گنجور

۱ - النوبة الاولى

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.

ق منم خداوند قادر و قهار قدّوس و قریب وَ الْقُرْآنِ الْمَجِیدِ (۱) باین قرآن بزرگوار.

بَلْ نیست چنانک کافران میگویند، عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ، شگفت داشتند که بایشان آمد آگاه کننده‌ای هم از ایشان، فَقالَ الْکافِرُونَ، ناگرویدگان گفتند، هذا شَیْ‌ءٌ عَجِیبٌ (۲) این چیزیست شگفت.

أَ إِذا مِتْنا وَ کُنَّا تُراباً، باش که ما بمیریم و خاک گردیم، ذلِکَ رَجْعٌ بَعِیدٌ (۳) این باز بردی است دور.

قَدْ عَلِمْنا ما تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ، میدانیم هر چه زمین از ایشان کاهد، وَ عِنْدَنا کِتابٌ حَفِیظٌ (۴) و نزدیک ما نوشته‌ای است آن را نگه دارنده.

بَلْ کَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ، آری ایشان دروغ شمردند سخن راست که بایشان آمد، فَهُمْ فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ (۵) ایشان در کاری‌اند شوریده گمان آمیز.

أَ فَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَی السَّماءِ فَوْقَهُمْ، در ننگرند در این آسمان زبر ایشان.

کَیْفَ بَنَیْناها، که چون افراشتیم، وَ زَیَّنَّاها، و چون نگاشتیم.

وَ ما لَها مِنْ فُرُوجٍ (۶)، و آن را هیچ شکاف و عیب نه.

وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها، و زمین باز کشیدیم، وَ أَلْقَیْنا فِیها رَواسِیَ، و در آن او کندیم کوه‌ها بلند، وَ أَنْبَتْنا فِیها مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ (۷) و رویانیدیم در آن از هر صنفی نیکو.

تَبْصِرَةً وَ ذِکْری‌ باز نمودن و در یاد دادن را لِکُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ (۸) هر بنده را باز گردانیده بدل با اللَّه.

وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ، و فرو فرستادیم از آسمان، ماءً مُبارَکاً آبی برکت کرده در آن، فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ، تا رویانیدیم بآن درختستانها، وَ حَبَّ الْحَصِیدِ (۹) و تخم هر نبات درودنی.

وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ، و خرما بنان بلند بارور، لَها طَلْعٌ نَضِیدٌ (۱۰) آن را خوشه میوه آن در هم نشسته.

رِزْقاً لِلْعِبادِ، داشت بندگان را، وَ أَحْیَیْنا بِهِ بَلْدَةً مَیْتاً، و زنده کردیم بآن آب شهری و زمینی مرده، کَذلِکَ الْخُرُوجُ (۱۱) هم چنان رستاخیز.

کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ، دروغزن گرفتند پیش از ایشان قوم نوح، وَ أَصْحابُ الرَّسِّ، و اصحاب چاه، وَ ثَمُودُ (۱۲) و ثمود قوم صالح‌

وَ عادٌ، اول قوم هود، وَ فِرْعَوْنُ وَ إِخْوانُ لُوطٍ (۱۳) و فرعون موسی و کسان لوط.

وَ أَصْحابُ الْأَیْکَةِ وَ قَوْمُ تُبَّعٍ، و مردمان پیشه‌ای که و قوم تبّع، کُلٌّ کَذَّبَ الرُّسُلَ همگان فرستادگان ما را دروغزن گرفتند، فَحَقَّ وَعِیدِ (۱۴) تا واجب گشت و سزا آنچه بیم داده بودم ایشان را بآن.

أَ فَعَیِینا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ، بماندیم یا درماندیم بآفرینش نخستین، بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ (۱۵)، بلکه ایشان در گمان‌اند از این آفرینش نو.

وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ بیافریدیم مردم را، وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ و میدانیم آنچه در دل او میاندیشد، وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ (۱۶) ما نزدیکتریم باو از رگ جان.

إِذْ یَتَلَقَّی الْمُتَلَقِّیانِ سخن می‌ربایند آن دو سخن ربای و می‌فراگیرند از او، عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ (۱۷) یکی از راست سوی او نشسته و یکی از چپ سوی او نشسته.

ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ، بیرون ندهد هیچ سخن از دهن، إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ (۱۸) مگر نزدیک اوست گوشوانی ساخته.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بسیار بخشنده و مهربان است.
ق منم خداوند قادر و قهار قدّوس و قریب وَ الْقُرْآنِ الْمَجِیدِ (۱) باین قرآن بزرگوار.
هوش مصنوعی: منم خداوند توانا و قهار، پاک و نزدیک و به قرآن بزرگوار.
بَلْ نیست چنانک کافران میگویند، عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ، شگفت داشتند که بایشان آمد آگاه کننده‌ای هم از ایشان، فَقالَ الْکافِرُونَ، ناگرویدگان گفتند، هذا شَیْ‌ءٌ عَجِیبٌ (۲) این چیزیست شگفت.
هوش مصنوعی: اینطور نیست که کافران می‌گویند، آن‌ها حیرت کردند که چرا آگاه‌کننده‌ای از خودشان به سراغشان آمده است. کافرها گفتند: این واقعا چیز عجیبی است.
أَ إِذا مِتْنا وَ کُنَّا تُراباً، باش که ما بمیریم و خاک گردیم، ذلِکَ رَجْعٌ بَعِیدٌ (۳) این باز بردی است دور.
هوش مصنوعی: آیا هنگامی که بمیرم و به خاک تبدیل شویم، این بازگشت امکان‌پذیر است؟ این یک بازگشت بسیار دور به نظر می‌رسد.
قَدْ عَلِمْنا ما تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ، میدانیم هر چه زمین از ایشان کاهد، وَ عِنْدَنا کِتابٌ حَفِیظٌ (۴) و نزدیک ما نوشته‌ای است آن را نگه دارنده.
هوش مصنوعی: ما می‌دانیم که زمین چه مقدار از آن‌ها کم می‌کند، و نزد ما کتابی محفوظ و نگهدارنده وجود دارد.
بَلْ کَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ، آری ایشان دروغ شمردند سخن راست که بایشان آمد، فَهُمْ فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ (۵) ایشان در کاری‌اند شوریده گمان آمیز.
هوش مصنوعی: آنها زمانی که حقیقت به سراغشان آمد، آن را دروغ شمردند و اکنون در وضعیتی سردرگم و پیچیده به سر می‌برند.
أَ فَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَی السَّماءِ فَوْقَهُمْ، در ننگرند در این آسمان زبر ایشان.
هوش مصنوعی: آیا به آسمان بالای سرشان نگاه نمی‌کنند؟
کَیْفَ بَنَیْناها، که چون افراشتیم، وَ زَیَّنَّاها، و چون نگاشتیم.
هوش مصنوعی: ما چگونه آن را ساختیم، و وقتی که آن را برپا کردیم، و آن را زینت دادیم، و وقتی که آن را نوشتیم.
وَ ما لَها مِنْ فُرُوجٍ (۶)، و آن را هیچ شکاف و عیب نه.
هوش مصنوعی: و هیچ شکاف و عیبی در آن وجود ندارد.
وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها، و زمین باز کشیدیم، وَ أَلْقَیْنا فِیها رَواسِیَ، و در آن او کندیم کوه‌ها بلند، وَ أَنْبَتْنا فِیها مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ (۷) و رویانیدیم در آن از هر صنفی نیکو.
هوش مصنوعی: ما زمین را گسترانیدیم و در آن کوه‌های بلند را قرار دادیم و از هر نوع گیاه زیبا در آن رویاندیم.
تَبْصِرَةً وَ ذِکْری‌ باز نمودن و در یاد دادن را لِکُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ (۸) هر بنده را باز گردانیده بدل با اللَّه.
هوش مصنوعی: این متن به معنای ارائه نشانه‌ای و یادآوری برای هر بنده‌ای است که به خداوند بازگشته است.
وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ، و فرو فرستادیم از آسمان، ماءً مُبارَکاً آبی برکت کرده در آن، فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ، تا رویانیدیم بآن درختستانها، وَ حَبَّ الْحَصِیدِ (۹) و تخم هر نبات درودنی.
هوش مصنوعی: و از آسمان آب خوش برکتی نازل کردیم و به همین وسیله باغ‌ها را رویاندیم و دانه‌های گیاهان را به بار آوردیم.
وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ، و خرما بنان بلند بارور، لَها طَلْعٌ نَضِیدٌ (۱۰) آن را خوشه میوه آن در هم نشسته.
هوش مصنوعی: خرماهای بلند و سر به فلک کشیده، با خوشه‌های میوه حاصلخیز و درهم نشسته دارند.
رِزْقاً لِلْعِبادِ، داشت بندگان را، وَ أَحْیَیْنا بِهِ بَلْدَةً مَیْتاً، و زنده کردیم بآن آب شهری و زمینی مرده، کَذلِکَ الْخُرُوجُ (۱۱) هم چنان رستاخیز.
هوش مصنوعی: آب را به عنوان روزی برای بندگان فرستادیم و با آن شهری مرده را زنده کردیم. همین‌طور، قیامت نیز همچون زنده کردن مردگان است.
کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ، دروغزن گرفتند پیش از ایشان قوم نوح، وَ أَصْحابُ الرَّسِّ، و اصحاب چاه، وَ ثَمُودُ (۱۲) و ثمود قوم صالح‌
هوش مصنوعی: قبل از آن‌ها قوم نوح، و همچنین اهل رس و اصحاب چاه و قوم ثمود (که قوم صالح هستند) دروغگو خوانده شدند.
وَ عادٌ، اول قوم هود، وَ فِرْعَوْنُ وَ إِخْوانُ لُوطٍ (۱۳) و فرعون موسی و کسان لوط.
هوش مصنوعی: قوم عاد نخستین پیروان هود، فرعون زمان موسی و برادران لوط هستند.
وَ أَصْحابُ الْأَیْکَةِ وَ قَوْمُ تُبَّعٍ، و مردمان پیشه‌ای که و قوم تبّع، کُلٌّ کَذَّبَ الرُّسُلَ همگان فرستادگان ما را دروغزن گرفتند، فَحَقَّ وَعِیدِ (۱۴) تا واجب گشت و سزا آنچه بیم داده بودم ایشان را بآن.
هوش مصنوعی: و مردم اصحاب آیکه و قوم تبع، همه فرستاده‌های ما را دروغگو شمردند، در نتیجه، عذاب و تهدیدی که برایشان آمده بود، بر آنها واجب و حتمی شد.
أَ فَعَیِینا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ، بماندیم یا درماندیم بآفرینش نخستین، بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ (۱۵)، بلکه ایشان در گمان‌اند از این آفرینش نو.
هوش مصنوعی: آیا ما در آفرینش اول درمانده‌ایم؟ خیر، بلکه آن‌ها در تردید هستند از آفرینش جدید.
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ بیافریدیم مردم را، وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ و میدانیم آنچه در دل او میاندیشد، وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ (۱۶) ما نزدیکتریم باو از رگ جان.
هوش مصنوعی: ما انسان را خلق کردیم و می‌دانیم آنچه را که در دلش خطور می‌کند و ما به او نزدیک‌تر هستیم از رگ گردن.
إِذْ یَتَلَقَّی الْمُتَلَقِّیانِ سخن می‌ربایند آن دو سخن ربای و می‌فراگیرند از او، عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ (۱۷) یکی از راست سوی او نشسته و یکی از چپ سوی او نشسته.
هوش مصنوعی: در آن زمان، دو فرشته که در سمت راست و چپ فرد می‌نشینند، سخنان او را دریافت می‌کنند و از او می‌گیرند. یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ است.
ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ، بیرون ندهد هیچ سخن از دهن، إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ (۱۸) مگر نزدیک اوست گوشوانی ساخته.
هوش مصنوعی: هیچ کلامی از دهان انسان خارج نمی‌شود، مگر این‌که نگهبانی آماده و حاضر برای ثبت آن است.

حاشیه ها

1402/05/31 06:07
یزدانپناه عسکری

13- وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ، و فرو فرستادیم از آسمان، ماءً مُبارَکاً آبی برکت کرده در آن، فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ، تا رویانیدیم بآن درختستانها، وَ حَبَّ الْحَصِیدِ و تخم هر نبات درودنی.

***

[الحکیم الترمذی] (1)

و إنما سمیت الأرض أرضا، لأنها رضیض سلطانه، و سمیت‏ السماء سماء؛ لأنها سمت إلی العلو

***

[یزدانپناه عسکری]

رشد و علو نور آگاهی تا صدر و قلب در آسمان وجودی و هرس می شود تا به زمین، رشدی که می تواند به رب العالمین رسد.

وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَکاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصید - ق : 9 

_________

(1) - الحکیم الترمذی، کیفیة السلوک الی رب العالمین، 1جلد، دار الکتب العلمیة - بیروت، چاپ: اول، 1428 ق. ص138