گنجور

۱ - النوبة الاولى

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان‌

تَنْزِیلُ الْکِتابِ فرو فرستادن این نامه، مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ (۱) از اللَّه است آن توانای تاونده دانا.

إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ ما فرو فرستادیم بتو این نامه براستی، فَاعْبُدِ اللَّهَ پس اللَّه را پرست مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ (۲) پرستش وی را و دین وی را پاک دارنده از شک و نفاق.

أَلا لِلَّهِ الدِّینُ الْخالِصُ آگاه باشید که اللَّه راست سزا و واجب پرستش پاک از انباز گرفتن با او و بگمان بودن در یگانگی او و در سخن او، وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ و ایشان که فرود از اللَّه خدایان گرفتند، ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونا إِلَی اللَّهِ زُلْفی‌ و میگویند نمی‌پرستیم ایشان را تا مگر نزدیک کنند ما را با اللَّه نزدیکی، إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ اللَّه داوری کند میان ایشان، فِی ما هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ در آنچه ایشان در آن اختلاف میگویند إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی اللَّه راه ننماید، مَنْ هُوَ کاذِبٌ کَفَّارٌ (۳) کسی را که او دروغ زن است ناسپاس ناگرویده، لَوْ أَرادَ اللَّهُ أَنْ یَتَّخِذَ وَلَداً اگر اللَّه خواستی که فرزندی گیرد، لَاصْطَفی‌ مِمَّا یَخْلُقُ ما یَشاءُ خود گزیدی از آنچه می‌آفریند آنچه خواستی، سُبْحانَهُ پاکی و بی‌عیبی ویراست، هُوَ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ (۳) اوست خدای یکتا فرو شکننده همگان.

خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بیافرید هفت آسمان و هفت زمین، بِالْحَقِّ بفرمان روان، یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَی النَّهارِ بر می‌پیچد شب بر روز، وَ یُکَوِّرُ النَّهارَ عَلَی اللَّیْلِ و برمی‌پیچد روز بر شب، وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ و نرم کرد و روان آفتاب و ماه، کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّی هر دو میروند هنگامی را نام زده کرده از سرانجام جهان، أَلا هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفَّارُ (۵) آگاه باشید که اوست آن توانای تاونده آمرزگار پوشنده.

خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ بیافرید شما را از یک تن، ثُمَّ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها پس بیافرید از ان یک تن جفت او، وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعامِ و فرو فرستاد شما را از چهارپایان خوردنی، ثَمانِیَةَ أَزْواجٍ هشت جفت، یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ می‌آفریند شما را در شکمهای مادران شما، خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ آفرینشی از پس آفرینشی، فِی ظُلُماتٍ ثَلاثٍ در سه تاریکی، ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ آن کس که این میکند اللَّه است خداوند شما، لَهُ الْمُلْکُ پادشاهی او راست، لا إِلهَ إِلَّا هُوَ نیست خدایی جز او، فَأَنَّی تُصْرَفُونَ (۶) چون می‌برگردانند شما را از راه راست و کار راست و سخن راست!

إِنْ تَکْفُرُوا اگر همه کافر شوید و به نگروید، فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنْکُمْ اللَّه بی‌نیاز است از شما، وَ لا یَرْضی‌ لِعِبادِهِ الْکُفْرَ و بندگان خویش را کفر نپسندد، وَ إِنْ تَشْکُرُوا و اگر سپاس دارید و بگروید، یَرْضَهُ لَکُمْ پسندد آن شما را، وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری‌ و نکشد هیچ بارکشی بار کسی دیگر، ثُمَّ إِلی‌ رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ پس با خداوند شماست بازگشت شما، فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ تا خبر کند شما را بآنچه میکردید، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۷) که او داناست بهر چه در دلهاست.

وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌّ و آن گه که بمردم رسد گزندی، دَعا رَبَّهُ خواند خداوند خویش را، مُنِیباً إِلَیْهِ بازگشته با وی بدل، ثُمَّ إِذا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ پس آن گه که او را نعمتی داد از خود وزیر دست او کرد آنچه خواست، نَسِیَ فراموش کرد و بگذاشت، ما کانَ یَدْعُوا إِلَیْهِ مِنْ قَبْلُ آن رنج که اللَّه رامی با آن خواند تا آن را ببرد ازین پیش، وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَنْداداً و خدای را همتایان گفت و انبازان نهاد، لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِهِ تا خویشتن را از راه سپاس داری گم کند، قُلْ گوی ای محمد، تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلًا روزگار می‌فرا گذار بکفر خویش روزی چند اندک، إِنَّکَ مِنْ أَصْحابِ النَّارِ (۸) که تو از دوزخیانی.

۱ - النوبة الثانیة: این سوره را دو نام است: سورة الزمر و سورة الغرف. قال وهب بن منبه الیمانی: من احبّ ان یعرف قضاء اللَّه عزّ و جلّ فی خلقه فلیقرأ سورة الغرف. این سوره چهار هزار و هفتصد و هشت حرف است و هزار و صد و نود و دو کلمت و هفتاد و پنج آیت. جمله به مکه فرو آمد از آسمان مگر سه آیت که به مدینه فروآمد: «قُلْ یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا» الی تمام ثلث آیات. و درین سوره هفت آیت منسوخ است بآیت سیف یکی: إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ فِی ما هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ. دیگر: فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ. سوم: أَ لَیْسَ اللَّهُ بِعَزِیزٍ ذِی انْتِقامٍ. چهارم: قُلْ یا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلی‌ مَکانَتِکُمْ إِنِّی عامِلٌ. پنجم: فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ یَأْتِیهِ عَذابٌ یُخْزِیهِ وَ یَحِلُّ عَلَیْهِ عَذابٌ مُقِیمٌ. ششم: فَمَنِ اهْتَدی‌ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما یَضِلُّ عَلَیْها وَ ما أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَکِیلٍ. هفتم: قُلِ اللَّهُمَّ فاطِرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ... الآیة نسخ معناها بآیة السّیف. و عن ابیّ بن کعب قال قال رسول اللَّه (ص): «من قرأ سورة الزّمر لم یقطع اللَّه رجاءه و اعطاه ثواب الخائفین».

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان‌
هوش مصنوعی: به نام خداوند بخشنده و مهربان
تَنْزِیلُ الْکِتابِ فرو فرستادن این نامه، مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ (۱) از اللَّه است آن توانای تاونده دانا.
هوش مصنوعی: این کتاب از سوی خداوندی فرستاده شده است که دارای توانایی و حکمت بی‌نظیری است.
إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ ما فرو فرستادیم بتو این نامه براستی، فَاعْبُدِ اللَّهَ پس اللَّه را پرست مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ (۲) پرستش وی را و دین وی را پاک دارنده از شک و نفاق.
هوش مصنوعی: ما این کتاب را به حق به سوی تو نازل کردیم، پس خدا را با اخلاص پرستش کن و دین خود را خالصانه تنها برای او قرار ده.
أَلا لِلَّهِ الدِّینُ الْخالِصُ آگاه باشید که اللَّه راست سزا و واجب پرستش پاک از انباز گرفتن با او و بگمان بودن در یگانگی او و در سخن او، وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ و ایشان که فرود از اللَّه خدایان گرفتند، ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونا إِلَی اللَّهِ زُلْفی‌ و میگویند نمی‌پرستیم ایشان را تا مگر نزدیک کنند ما را با اللَّه نزدیکی، إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ اللَّه داوری کند میان ایشان، فِی ما هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ در آنچه ایشان در آن اختلاف میگویند إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی اللَّه راه ننماید، مَنْ هُوَ کاذِبٌ کَفَّارٌ (۳) کسی را که او دروغ زن است ناسپاس ناگرویده، لَوْ أَرادَ اللَّهُ أَنْ یَتَّخِذَ وَلَداً اگر اللَّه خواستی که فرزندی گیرد، لَاصْطَفی‌ مِمَّا یَخْلُقُ ما یَشاءُ خود گزیدی از آنچه می‌آفریند آنچه خواستی، سُبْحانَهُ پاکی و بی‌عیبی ویراست، هُوَ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ (۳) اوست خدای یکتا فرو شکننده همگان.
هوش مصنوعی: پرستش واقعی فقط مخصوص خداوند است که باید بدون هیچ شریکی انجام شود. افرادی هستند که غیر از خدا را به عنوان میانجی می‌پرستند و می‌گویند هدف از این پرستش نزدیک شدن به خداست. خداوند میان این افراد قضاوت خواهد کرد درباره اختلافاتی که در این زمینه دارند. او هیچ‌کس را که دروغگو و ناسپاس باشد، هدایت نخواهد کرد. اگر خداوند اراده می‌کرد که فرزندی داشته باشد، بهترین مخلوق را انتخاب می‌کرد؛ اما او از هر عیب و نقصی پاک است و تنها خداوند یکتا و قهار است که بر همه چیز تسلط دارد.
خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بیافرید هفت آسمان و هفت زمین، بِالْحَقِّ بفرمان روان، یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَی النَّهارِ بر می‌پیچد شب بر روز، وَ یُکَوِّرُ النَّهارَ عَلَی اللَّیْلِ و برمی‌پیچد روز بر شب، وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ و نرم کرد و روان آفتاب و ماه، کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّی هر دو میروند هنگامی را نام زده کرده از سرانجام جهان، أَلا هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفَّارُ (۵) آگاه باشید که اوست آن توانای تاونده آمرزگار پوشنده.
هوش مصنوعی: او هفت آسمان و زمین را آفرید و فرمانش حق است. شب را بر روز می‌پوشاند و روز را بر شب. همچنین خورشید و ماه را به حرکت درآورد تا هر کدام به سوی زمانی مشخص روانه شوند. بدانید که او تنها همانا پر قدرت و آمرزنده است.
خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ بیافرید شما را از یک تن، ثُمَّ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها پس بیافرید از ان یک تن جفت او، وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعامِ و فرو فرستاد شما را از چهارپایان خوردنی، ثَمانِیَةَ أَزْواجٍ هشت جفت، یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ می‌آفریند شما را در شکمهای مادران شما، خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ آفرینشی از پس آفرینشی، فِی ظُلُماتٍ ثَلاثٍ در سه تاریکی، ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ آن کس که این میکند اللَّه است خداوند شما، لَهُ الْمُلْکُ پادشاهی او راست، لا إِلهَ إِلَّا هُوَ نیست خدایی جز او، فَأَنَّی تُصْرَفُونَ (۶) چون می‌برگردانند شما را از راه راست و کار راست و سخن راست!
هوش مصنوعی: خداوند شما را از یک نفر آفریده و سپس از او همسرش را خلق کرده است. همچنین، از میان چهارپایان، هشت جفت برای شما فرستاده است. شما را در شکم مادرانتان می‌آفریند، آفرینشی پس از آفرینش در سه تاریکی. این خداوند، پروردگار شماست. سلطنت و پادشاهی برای اوست و جز او خدایی نیست. پس چگونه شما از راه راست منحرف می‌شوید؟
إِنْ تَکْفُرُوا اگر همه کافر شوید و به نگروید، فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنْکُمْ اللَّه بی‌نیاز است از شما، وَ لا یَرْضی‌ لِعِبادِهِ الْکُفْرَ و بندگان خویش را کفر نپسندد، وَ إِنْ تَشْکُرُوا و اگر سپاس دارید و بگروید، یَرْضَهُ لَکُمْ پسندد آن شما را، وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری‌ و نکشد هیچ بارکشی بار کسی دیگر، ثُمَّ إِلی‌ رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ پس با خداوند شماست بازگشت شما، فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ تا خبر کند شما را بآنچه میکردید، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (۷) که او داناست بهر چه در دلهاست.
هوش مصنوعی: اگر شما کافر شوید، خداوند از شما بی‌نیاز است و برای بندگانش کفر را پسندیده نمی‌دارد. اما اگر شکرگزار باشید و به او ایمان آورید، او شما را خواهد پسندید. هیچ کسی، بار گناه دیگری را بر دوش نمی‌کشد و در پایان، بازگشت شما به سوی پروردگارتان است که به شما از اعمالتان خبر خواهد داد. او به هر آنچه در دل‌هاست، آگاه است.
وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌّ و آن گه که بمردم رسد گزندی، دَعا رَبَّهُ خواند خداوند خویش را، مُنِیباً إِلَیْهِ بازگشته با وی بدل، ثُمَّ إِذا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ پس آن گه که او را نعمتی داد از خود وزیر دست او کرد آنچه خواست، نَسِیَ فراموش کرد و بگذاشت، ما کانَ یَدْعُوا إِلَیْهِ مِنْ قَبْلُ آن رنج که اللَّه رامی با آن خواند تا آن را ببرد ازین پیش، وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَنْداداً و خدای را همتایان گفت و انبازان نهاد، لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِهِ تا خویشتن را از راه سپاس داری گم کند، قُلْ گوی ای محمد، تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلًا روزگار می‌فرا گذار بکفر خویش روزی چند اندک، إِنَّکَ مِنْ أَصْحابِ النَّارِ (۸) که تو از دوزخیانی.
هوش مصنوعی: زمانی که انسان به سختی و آسیب برخورد می‌کند، به سوی خداوندش بازمی‌گردد و از او درخواست کمک و یاری می‌کند. اما وقتی که خداوند به او نعمتی می‌دهد و وضعیتش بهتر می‌شود، تمام آن دعاها و درخواست‌ها را فراموش می‌کند و به خداوند هیچ توجهی نمی‌کند. او برای خداوند شریکانی قائل می‌شود تا خود را از راه درست دور کند. ای محمد، به او بگو که از کفر و انکار خود لذت ببر، اما بدانی که تو از جمله کسانی هستی که به آتش دوزخ تعلق دارند.