گنجور

۱ - النوبة الاولى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
الم (۱) تَنْزِیلُ الْکِتابِ‌

این حروف تهجی فرو فرستادن این نامه.

لا رَیْبَ فِیهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ (۲) شک نیست در آن که از خداوند جهانیانست.

أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ میگویند از خویشتن فرا نهاد، بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ که سخن درست است و نامه راست از خداوند تو، لِتُنْذِرَ قَوْماً تا آگاه کنی و بترسانی گروهی را، ما أَتاهُمْ مِنْ نَذِیرٍ مِنْ قَبْلِکَ که نیامد بایشان هیچ آگاه کننده پیش از تو، لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ (۳) تا مگر راه راست یابند.

اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما اللَّه آن کس است که آفرید هفت آسمان و زمین و آنچه میان آن، فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ در شش روز، ثُمَّ اسْتَوی‌ عَلَی الْعَرْشِ پس مستوی شد بر عرش، ما لَکُمْ مِنْ دُونِهِ نیست شما را جز او، مِنْ وَلِیٍّ وَ لا شَفِیعٍ نه یاری و نه شفیعی، أَ فَلا تَتَذَکَّرُونَ (۴) هیچ در نیابید و پند نپذیرید.

یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَی الْأَرْضِ کار میراند و میسازد پس یکدیگر فرا می‌دارد از آسمان بزمین، ثُمَّ یَعْرُجُ إِلَیْهِ و آن گه پس بسوی او بر میشود فِی یَوْمٍ در روزی، کانَ مِقْدارُهُ که اندازه آن در شمار، أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ (۵) هزار سال است از آنچه شما می‌شمارید.

ذلِکَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ آن کس که آن میکند و میسازد دانای نهان و آشکارا است، الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ (۶) آن توانای مهربان.

الَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ‌ءٍ خَلَقَهُ آن کس که نیکو کرد آفرینش هر چیز و نیکو کرد هر چیز که آفرید آن را، وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ (۷) و نخست مردم که آفرید از گل آفرید.

ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ پس کرد و آفرید فرزند او را، مِنْ سُلالَةٍ مِنْ ماءٍ مَهِینٍ (۸) از بیرون آورده‌ای از آب سست خوار.

ثُمَّ سَوَّاهُ آن گه بالای او راست کرد وَ نَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ و درو دمید از روح خویش، وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ و شما را گوشها کرد و چشمها و دلها،، قَلِیلًا ما تَشْکُرُونَ (۹) چون اندک سپاس میدارید.

وَ قالُوا و گفتند، أَ إِذا ضَلَلْنا فِی الْأَرْضِ ما که بریزیم و گم شویم در زمین أَ إِنَّا لَفِی خَلْقٍ جَدِیدٍ باش ما را آفرینش نو خواهند گرفت، بَلْ نه چنان است که میگویند و جای انکار نیست، هُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ کافِرُونَ (۱۰) ایشان بخداوند خویش و انگیختن برستاخیز کافران‌اند.

قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ گوی بمیراند شما را و سپری کند شما را فریشته مرگ، الَّذِی وُکِّلَ بِکُمْ آنکه برگماشته‌اند بر شما، ثُمَّ إِلی‌ رَبِّکُمْ تُرْجَعُونَ (۱۱) و آن گه شما را با خداوند شما برند.

وَ لَوْ تَری‌ إِذِ الْمُجْرِمُونَ و اگر تو بینی آن گه که کافران، ناکِسُوا رُؤُسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ‌ سرها فرو شکسته بود نزدیک خداوند خویش، رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا میگویند خداوند ما بدیدیم بشنیدیم، فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً باز بر ما را تا نیکی کنیم، إِنَّا مُوقِنُونَ (۱۲) ما امروز بی‌گمانانیم.

وَ لَوْ شِئْنا لَآتَیْنا کُلَّ نَفْسٍ هُداها و اگر خواستیمی ما هر تنی را راست راهی آن بدادیمی، وَ لکِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّی لکن از من بیش شد سخن بر راستی و داد، لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ که ناچاره پر کنم دوزخ، مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِینَ (۱۳) از پری و آدمی از دوزخیان ایشان همه.

فَذُوقُوا بِما نَسِیتُمْ بچشید بآنچه فرو گذاشتید، لِقاءَ یَوْمِکُمْ هذا دیدار این روز را، إِنَّا نَسِیناکُمْ که ما شما را هم امروز فرو گذاشتیم وَ ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۱۴) چشید عذاب جاویدی بآنچه میکردید.

إِنَّما یُؤْمِنُ بِآیاتِنَا الَّذِینَ إِذا ذُکِّرُوا بِها بسخنان ما ایشان بگروند که چون پند دهند ایشان را بآن، خَرُّوا سُجَّداً بسجود افتند، وَ سَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ و بپاکی بستایند خداوند خویش را، وَ هُمْ لا یَسْتَکْبِرُونَ (۱۵) و ایشان گردن نکشند از پذیرفتن حق.

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
الم (۱) تَنْزِیلُ الْکِتابِ‌
هوش مصنوعی: به نام خداوند رحمت‌گستر و مهربان. این کتاب نازل شده است.
این حروف تهجی فرو فرستادن این نامه.
هوش مصنوعی: این حروف به منظور نوشتن و ارسال این نامه به کار رفته‌اند.
لا رَیْبَ فِیهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ (۲) شک نیست در آن که از خداوند جهانیانست.
هوش مصنوعی: شک و تردیدی در آن وجود ندارد که این موضوع از سوی پروردگار جهانیان است.
أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ میگویند از خویشتن فرا نهاد، بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ که سخن درست است و نامه راست از خداوند تو، لِتُنْذِرَ قَوْماً تا آگاه کنی و بترسانی گروهی را، ما أَتاهُمْ مِنْ نَذِیرٍ مِنْ قَبْلِکَ که نیامد بایشان هیچ آگاه کننده پیش از تو، لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ (۳) تا مگر راه راست یابند.
هوش مصنوعی: آیا آنها می‌گویند که او این سخن را از خود ساخته است؟ در حالی که این واقعیت از طرف پروردگار توست، تا گروهی را بترسانی و آگاه کنی. هیچ آگاه‌کننده‌ای قبل از تو به این مردم نیامده است، تا شاید راه درست را پیدا کنند.
اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما اللَّه آن کس است که آفرید هفت آسمان و زمین و آنچه میان آن، فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ در شش روز، ثُمَّ اسْتَوی‌ عَلَی الْعَرْشِ پس مستوی شد بر عرش، ما لَکُمْ مِنْ دُونِهِ نیست شما را جز او، مِنْ وَلِیٍّ وَ لا شَفِیعٍ نه یاری و نه شفیعی، أَ فَلا تَتَذَکَّرُونَ (۴) هیچ در نیابید و پند نپذیرید.
هوش مصنوعی: خداوندی که آسمان‌ها و زمین و هر آنچه بین آن‌ها است را آفرید، در مدت شش روز این کار را انجام داد و سپس بر روی عرش نشسته است. غیر از او هیچ یار و شفیعی برای شما وجود ندارد. آیا به این مسائل نمی‌نگرید و پند نمی‌پذیرید؟
یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَی الْأَرْضِ کار میراند و میسازد پس یکدیگر فرا می‌دارد از آسمان بزمین، ثُمَّ یَعْرُجُ إِلَیْهِ و آن گه پس بسوی او بر میشود فِی یَوْمٍ در روزی، کانَ مِقْدارُهُ که اندازه آن در شمار، أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ (۵) هزار سال است از آنچه شما می‌شمارید.
هوش مصنوعی: کارها از آسمان به زمین هدایت می‌شود و سپس به سوی آسمان بازگردانده می‌شود، در روزی که مدت آن معادل هزار سال از آنچه شما می‌شمارید، است.
ذلِکَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ آن کس که آن میکند و میسازد دانای نهان و آشکارا است، الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ (۶) آن توانای مهربان.
هوش مصنوعی: او کسی است که همه چیز را به خوبی می‌داند، چه پنهان و چه آشکار. او توانا و مهربان است.
الَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ‌ءٍ خَلَقَهُ آن کس که نیکو کرد آفرینش هر چیز و نیکو کرد هر چیز که آفرید آن را، وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ (۷) و نخست مردم که آفرید از گل آفرید.
هوش مصنوعی: کسی که هر چیزی را به بهترین شکل خلق کرده و آفرینش هر چیز را به زیبایی انجام داده، در ابتدا انسان را از خاک و گل آفرید.
ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ پس کرد و آفرید فرزند او را، مِنْ سُلالَةٍ مِنْ ماءٍ مَهِینٍ (۸) از بیرون آورده‌ای از آب سست خوار.
هوش مصنوعی: سپس فرزند او را از نسل و از آب ناپایدار آفرید.
ثُمَّ سَوَّاهُ آن گه بالای او راست کرد وَ نَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ و درو دمید از روح خویش، وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ و شما را گوشها کرد و چشمها و دلها،، قَلِیلًا ما تَشْکُرُونَ (۹) چون اندک سپاس میدارید.
هوش مصنوعی: سپس او را به شکل درست درآورد و در او روح خود را دمید و برای شما گوش‌ها، چشم‌ها و دل‌ها قرار داد، اما شما به ندرت شکرگزاری می‌کنید.
وَ قالُوا و گفتند، أَ إِذا ضَلَلْنا فِی الْأَرْضِ ما که بریزیم و گم شویم در زمین أَ إِنَّا لَفِی خَلْقٍ جَدِیدٍ باش ما را آفرینش نو خواهند گرفت، بَلْ نه چنان است که میگویند و جای انکار نیست، هُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ کافِرُونَ (۱۰) ایشان بخداوند خویش و انگیختن برستاخیز کافران‌اند.
هوش مصنوعی: ایشان گفتند: آیا زمانی که در زمین گم شویم و در خاک محو گردیم، آیا به حقیقت در آفرینش نو برخواهیم گشت؟ اینگونه که می‌گویند نیست و نمی‌توان آن را انکار کرد. آنها به ملاقات پروردگارشان کافرند.
قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ گوی بمیراند شما را و سپری کند شما را فریشته مرگ، الَّذِی وُکِّلَ بِکُمْ آنکه برگماشته‌اند بر شما، ثُمَّ إِلی‌ رَبِّکُمْ تُرْجَعُونَ (۱۱) و آن گه شما را با خداوند شما برند.
هوش مصنوعی: بگو فرشته مرگ شما را می‌گیرد و به سوی شما می‌آید. این فرشته‌ای است که برای شما منصوب شده است. سپس، شما به سوی پروردگارتان بازگردانده می‌شوید.
وَ لَوْ تَری‌ إِذِ الْمُجْرِمُونَ و اگر تو بینی آن گه که کافران، ناکِسُوا رُؤُسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ‌ سرها فرو شکسته بود نزدیک خداوند خویش، رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا میگویند خداوند ما بدیدیم بشنیدیم، فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً باز بر ما را تا نیکی کنیم، إِنَّا مُوقِنُونَ (۱۲) ما امروز بی‌گمانانیم.
هوش مصنوعی: اگر تو ببینی که کافران در روز قیامت با سرهای پایین در پیشگاه خدا ایستاده‌اند و می‌گویند: "پروردگارا! ما چشمان خود را باز کردیم و شنیدیم"، از تو می‌خواهند که به زمین برگردند تا بتوانند اعمال خوبی انجام دهند، زیرا امروز ما به یقین رسیده‌ایم.
وَ لَوْ شِئْنا لَآتَیْنا کُلَّ نَفْسٍ هُداها و اگر خواستیمی ما هر تنی را راست راهی آن بدادیمی، وَ لکِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّی لکن از من بیش شد سخن بر راستی و داد، لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ که ناچاره پر کنم دوزخ، مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِینَ (۱۳) از پری و آدمی از دوزخیان ایشان همه.
هوش مصنوعی: اگر ما می‌خواستیم، به هر انسانی هدایت را عطا می‌کردیم، اما سخن حق از طرف من جاری شده است که می‌گوید، من جهنم را پر می‌کنم از جنیان و مردم گناهکار.
فَذُوقُوا بِما نَسِیتُمْ بچشید بآنچه فرو گذاشتید، لِقاءَ یَوْمِکُمْ هذا دیدار این روز را، إِنَّا نَسِیناکُمْ که ما شما را هم امروز فرو گذاشتیم وَ ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۱۴) چشید عذاب جاویدی بآنچه میکردید.
هوش مصنوعی: پس بچشید به خاطر اینکه شما این روز را فراموش کردید، ما نیز شما را در این روز فراموش کردیم و طعم عذاب جاودان را بچشید به خاطر اعمالی که انجام می‌دادید.
إِنَّما یُؤْمِنُ بِآیاتِنَا الَّذِینَ إِذا ذُکِّرُوا بِها بسخنان ما ایشان بگروند که چون پند دهند ایشان را بآن، خَرُّوا سُجَّداً بسجود افتند، وَ سَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ و بپاکی بستایند خداوند خویش را، وَ هُمْ لا یَسْتَکْبِرُونَ (۱۵) و ایشان گردن نکشند از پذیرفتن حق.
هوش مصنوعی: فقط کسانی به آیات ما ایمان می‌آورند که وقتی یادآوری شوند، با تمام وجود به آن‌ها توجه می‌کنند و در برابر کلام ما به سجده می‌افتند و خداوند را با ستایش و تقدیس می‌ستایند و از بروز کبر و خودپسندی پرهیز می‌کنند.