گنجور

۱ - النوبة الاولى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.

الم (۱) سرّ خداوند است در قرآن.

تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ (۲) این آیتهای این نامه راست و درست است.

هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ (۳) حکمت راست حکم راه نمونی است و بخشایشی نیکوکاران را.

الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ ایشان که نماز بپای میدارند وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ و زکاة میدهند وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ (۴) و ایشان بروز رستاخیز بی‌گمان‌اند.

أُولئِکَ عَلی‌ هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ ایشان آنند که بر راست راهی‌اند از راه نمونی خداوند خویش وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (۵) و ایشانند که بر پیروزی جاویدی بمانند.

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی و از مردمان کس است که میخرد لَهْوَ الْحَدِیثِ نابکار و بازی سخن و سخن سست تهی لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ تا گمراه میگردد و میگرداند از راه خدای بنادانی وَ یَتَّخِذَها هُزُواً و راه خدای را بافسوس می‌فراگیرد و می‌فرادارد أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ (۶) ایشان آنند که ایشان را است عذابی خوارکننده.

وَ إِذا تُتْلی‌ عَلَیْهِ آیاتُنا و آن گه که می‌بروخوانند سخنان ما، وَلَّی مُسْتَکْبِراً برگردد گردن‌کش کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْها هم چنان که نشنید آن را کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْراً چنان که در دو گوش وی گویی که گرانی است، فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِیمٍ (۷) بشارت ده او را بعذابی دردنمای.

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ (۸) ایشانراست بهشتهای با ناز.

خالِدِینَ فِیها و ایشان جاویدان در آن وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا این وعده خداست براستی وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ (۹) و اوست توانای دانا.

خَلَقَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ بیافرید آسمانها بی‌ستون تَرَوْنَها آنکه می‌بینید وَ أَلْقی‌ فِی الْأَرْضِ رَواسِیَ و درافکند در زمین کوه‌های بلند أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ تا بنجنباند شما را وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دابَّةٍ و در زمین باز پراکند از هر جانوری وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً و فرو فرستادیم از آسمان آبی فَأَنْبَتْنا فِیها تا برویانیدیم در زمین مِنْ کُلِّ زَوْجٍ از هر جفتی کَرِیمٍ نیکو آزاده آسان یافت.

هذا خَلْقُ اللَّهِ اینچه می‌بینید آفریده اللَّه است فَأَرُونِی پس با من نمائید ما ذا خَلَقَ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِ که آن چه چیزاند که ایشان آفریدند که فرود از اواند بَلِ الظَّالِمُونَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ (۱۱) که کافران در گمراهی آشکارااند.

وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ لقمان را حکمت دادیم أَنِ اشْکُرْ لِلَّهِ آزادی کن اللَّه را وَ مَنْ یَشْکُرْ و هر که آزادی کند خدای را و نیکویی ازو بیند فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ آن خود را کند و تن خود را سود می‌کند، وَ مَنْ کَفَرَ و هر که ناسپاسی کند نیکویی نه ازو بیند فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ (۱۲) اللَّه از همه بی‌نیاز است ستوده.

وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ لقمان گفت پسر خویش را، وَ هُوَ یَعِظُهُ و او پند میداد او را یا بُنَیَّ ای پسرک من لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ انباز مگیر با اللَّه إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ (۱۳) که انباز گرفتن با او بیدادی است بزرگ.

وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ وصیت کردیم مردم را بنیکویی کردن با پدر و مادر حَمَلَتْهُ أُمُّهُ برداشت مادر او را در شکم وَهْناً عَلی‌ وَهْنٍ سستی بر سستی وَ فِصالُهُ فِی عامَیْنِ و شیردادن او با بازکردن از شیر در دو سال أَنِ اشْکُرْ لِی که آزادی کن مرا، وَ لِوالِدَیْکَ و دو زاینده خود را إِلَیَّ الْمَصِیرُ (۱۴) بازآمد با منست.

وَ إِنْ جاهَداکَ و اگر باکوشد با تو پدر و مادر تو عَلی‌ أَنْ تُشْرِکَ بِی بر آن که انباز گیر با من ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ چیزی که تو آن را می‌ندانی فَلا تُطِعْهُما نگر فرمان ایشان نبری وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً و با ایشان می‌زی و جهان میدار درین جهان باندام و بچم در کارهای این جهانی. وَ اتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنابَ إِلَیَّ و بر پی راه آن مرد رو که او را روی با من است ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ آن گه بازگشت شما با من است فَأُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۱۵) آگاه کنم شما را به پاداش از آن چیز که میکردید.

یا بُنَیَّ ای پسرک من إِنَّها إِنْ تَکُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ اگر نیکیها همسنگ یک دانه خردل بود فَتَکُنْ فِی صَخْرَةٍ و آن خردل دانه در سنگ خاره بود أَوْ فِی السَّماواتِ أَوْ فِی الْأَرْضِ یا در آسمانها یا در زمین یَأْتِ بِهَا اللَّهُ اللَّه آن را آرد إِنَّ اللَّهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ (۱۶) که اللَّه باریک‌دان است دوربین از نهان آگاه.

یا بُنَیَّ ای پسرک من أَقِمِ الصَّلاةَ نماز بپای دار وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ و بنیکوکاری فرمای وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ و از ناپسند باز زن و از کار زشت داشته وَ اصْبِرْ عَلی‌ ما أَصابَکَ و شکیبایی کن بر آن رنج که بتو رسد إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (۱۷) که آن از استواری کارها است و درستی نشانهای آن.

وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ یک سو روی بیکسو مبر از مردمان بگردن کشی وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً و در زمین بخود کامه‌ای مرو إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ که اللَّه دوست ندارد کُلَّ مُخْتالٍ ازین هر خرامنده‌ای خرامان، فَخُورٍ (۱۸) لاف‌زنی خویشتن‌ستایی.

وَ اقْصِدْ فِی مَشْیِکَ و در رفتن خویش بچم باش وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ و آواز خود فرود آر إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ (۱۹) که زشت‌تر آوازها آواز خران است.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بسیار بخشنده و مهربان است.
الم (۱) سرّ خداوند است در قرآن.
هوش مصنوعی: الم (۱) نماد و راز خاصی از خداوند در قرآن به شمار می‌آید.
تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ (۲) این آیتهای این نامه راست و درست است.
هوش مصنوعی: این آیات، نشانه‌هایی از کتابی حکیمانه و دقیق هستند.
هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ (۳) حکمت راست حکم راه نمونی است و بخشایشی نیکوکاران را.
هوش مصنوعی: هدایت و رحمت برای نیکوکاران است. حکمت حقیقی نشان‌دهنده یک راهنماست و بخشی نیکو برای کسانی است که کارهای شایسته انجام می‌دهند.
الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ ایشان که نماز بپای میدارند وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ و زکاة میدهند وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ (۴) و ایشان بروز رستاخیز بی‌گمان‌اند.
هوش مصنوعی: آن‌ها کسانی هستند که نماز را برپا می‌دارند و زکات را پرداخت می‌کنند و به روز قیامت یقین دارند.
أُولئِکَ عَلی‌ هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ ایشان آنند که بر راست راهی‌اند از راه نمونی خداوند خویش وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (۵) و ایشانند که بر پیروزی جاویدی بمانند.
هوش مصنوعی: آن‌ها کسانی هستند که از جانب پروردگارشان بر راه درست هدایت شده‌اند و آن‌ها به راستی کسانی هستند که به موفقیت پایدار دست خواهند یافت.
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی و از مردمان کس است که میخرد لَهْوَ الْحَدِیثِ نابکار و بازی سخن و سخن سست تهی لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ تا گمراه میگردد و میگرداند از راه خدای بنادانی وَ یَتَّخِذَها هُزُواً و راه خدای را بافسوس می‌فراگیرد و می‌فرادارد أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ (۶) ایشان آنند که ایشان را است عذابی خوارکننده.
هوش مصنوعی: برخی از مردم هستند که سخنان بیهوده و سرگرمی‌های بی‌معنا را خریداری می‌کنند تا به وسیله آن‌ها مردم را از راه خدا منحرف کنند، بدون اینکه دانش و آگاهی داشته باشند. آن‌ها راه خدا را مسخره می‌کنند و به این طریق به فساد می‌پردازند. این افراد هستند که عذاب ذلت‌آوری برایشان در نظر گرفته شده است.
وَ إِذا تُتْلی‌ عَلَیْهِ آیاتُنا و آن گه که می‌بروخوانند سخنان ما، وَلَّی مُسْتَکْبِراً برگردد گردن‌کش کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْها هم چنان که نشنید آن را کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْراً چنان که در دو گوش وی گویی که گرانی است، فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِیمٍ (۷) بشارت ده او را بعذابی دردنمای.
هوش مصنوعی: زمانی که آیات ما بر او خوانده می‌شود، با تکبر و سرسختی روی برمی‌گرداند، گویی که هیچ چیزی نشنیده و در گوش‌های او سنگینی وجود دارد. پس او را به عذابی دردناک بشارت بده.
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ایشان که بگرویدند و کارهای نیک کردند لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ (۸) ایشانراست بهشتهای با ناز.
هوش مصنوعی: کسانی که ایمان آورده و اعمال نیک انجام داده‌اند، بهشت‌های پرنعمت برای آن‌هاست.
خالِدِینَ فِیها و ایشان جاویدان در آن وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا این وعده خداست براستی وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ (۹) و اوست توانای دانا.
هوش مصنوعی: آنها برای همیشه در آن جاودانه خواهند بود و این وعده خداوندی است که حقیقت دارد و او توانا و حکیم است.
خَلَقَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ بیافرید آسمانها بی‌ستون تَرَوْنَها آنکه می‌بینید وَ أَلْقی‌ فِی الْأَرْضِ رَواسِیَ و درافکند در زمین کوه‌های بلند أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ تا بنجنباند شما را وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دابَّةٍ و در زمین باز پراکند از هر جانوری وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً و فرو فرستادیم از آسمان آبی فَأَنْبَتْنا فِیها تا برویانیدیم در زمین مِنْ کُلِّ زَوْجٍ از هر جفتی کَرِیمٍ نیکو آزاده آسان یافت.
هوش مصنوعی: آسمان‌ها را بدون ستون‌ها آفرید و شما آن‌ها را می‌بینید. همچنین در زمین کوه‌های بلندی قرار داد تا شما را نلرزاند و از هر نوع جانوری در آن پراکنده کرد. از آسمان آبی نازل کرد و در زمین از هر جفت نیکویی برویانید.
هذا خَلْقُ اللَّهِ اینچه می‌بینید آفریده اللَّه است فَأَرُونِی پس با من نمائید ما ذا خَلَقَ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِ که آن چه چیزاند که ایشان آفریدند که فرود از اواند بَلِ الظَّالِمُونَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ (۱۱) که کافران در گمراهی آشکارااند.
هوش مصنوعی: این چیزی که می‌بینید، آفریده خداست. پس به من نشان دهید آنچه را که دیگران غیر از او آفریده‌اند. حقیقت این است که ظالمان در گمراهی واضحی به سر می‌برند.
وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَةَ لقمان را حکمت دادیم أَنِ اشْکُرْ لِلَّهِ آزادی کن اللَّه را وَ مَنْ یَشْکُرْ و هر که آزادی کند خدای را و نیکویی ازو بیند فَإِنَّما یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ آن خود را کند و تن خود را سود می‌کند، وَ مَنْ کَفَرَ و هر که ناسپاسی کند نیکویی نه ازو بیند فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ (۱۲) اللَّه از همه بی‌نیاز است ستوده.
هوش مصنوعی: ما به لقمان حکمت بخشیدیم که به او گفتیم: خدا را شکر کن. هر کسی که شکر خدا را به جا آورد، در حقیقت به خود منفعت می‌رساند. و هر که ناسپاسی کند و نعمت‌های خدا را نبیند، باید بداند که خداوند از همه بی‌نیاز و ستوده است.
وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ لقمان گفت پسر خویش را، وَ هُوَ یَعِظُهُ و او پند میداد او را یا بُنَیَّ ای پسرک من لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ انباز مگیر با اللَّه إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ (۱۳) که انباز گرفتن با او بیدادی است بزرگ.
هوش مصنوعی: لقمان به پسرش گفت: ای پسرم، هرگز با خدا شریک نکن زیرا این کار ظلم بزرگی است.
وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ وصیت کردیم مردم را بنیکویی کردن با پدر و مادر حَمَلَتْهُ أُمُّهُ برداشت مادر او را در شکم وَهْناً عَلی‌ وَهْنٍ سستی بر سستی وَ فِصالُهُ فِی عامَیْنِ و شیردادن او با بازکردن از شیر در دو سال أَنِ اشْکُرْ لِی که آزادی کن مرا، وَ لِوالِدَیْکَ و دو زاینده خود را إِلَیَّ الْمَصِیرُ (۱۴) بازآمد با منست.
هوش مصنوعی: ما به انسان توصیه کرده‌ایم که به پدر و مادرش نیکی کند. مادر او را در شکم خود به سختی حمل کرد و این سختی بر سختی‌های دیگر افزوده شد. او در دو سالگی از شیر گرفته می‌شود. ما به او فرمان داده‌ایم که شکرگزار من و پدر و مادرش باشد، زیرا بازگشت همه به سوی من است.
وَ إِنْ جاهَداکَ و اگر باکوشد با تو پدر و مادر تو عَلی‌ أَنْ تُشْرِکَ بِی بر آن که انباز گیر با من ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ چیزی که تو آن را می‌ندانی فَلا تُطِعْهُما نگر فرمان ایشان نبری وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً و با ایشان می‌زی و جهان میدار درین جهان باندام و بچم در کارهای این جهانی. وَ اتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنابَ إِلَیَّ و بر پی راه آن مرد رو که او را روی با من است ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ آن گه بازگشت شما با من است فَأُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۱۵) آگاه کنم شما را به پاداش از آن چیز که میکردید.
هوش مصنوعی: اگر پدر و مادر تو تلاش کردند تا تو را وادار کنند که با من شریک کنی آنچه را که تو از آن علم نداری، به آنها اطاعت نکن. ولی در این دنیا با ایشان به خوبی رفتار کن و در امور دنیوی با آنان مهربان باش. و پیروی کن از راه کسانی که به سوی من بازگشتند. سپس بازگشت شما به سوی من خواهد بود و من شما را از کارهایی که انجام می‌دادید آگاه خواهم کرد.
یا بُنَیَّ ای پسرک من إِنَّها إِنْ تَکُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ اگر نیکیها همسنگ یک دانه خردل بود فَتَکُنْ فِی صَخْرَةٍ و آن خردل دانه در سنگ خاره بود أَوْ فِی السَّماواتِ أَوْ فِی الْأَرْضِ یا در آسمانها یا در زمین یَأْتِ بِهَا اللَّهُ اللَّه آن را آرد إِنَّ اللَّهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ (۱۶) که اللَّه باریک‌دان است دوربین از نهان آگاه.
هوش مصنوعی: ای پسرم، اگر نیکی‌ها هم‌وزن یک دانه خردل باشد و در دل یک سنگ سخت یا در آسمان‌ها یا در زمین قرار داشته باشد، خداوند آن را به حساب خواهد آورد. خداوند بسیار دقیق و آگاه از همه چیز است.
یا بُنَیَّ ای پسرک من أَقِمِ الصَّلاةَ نماز بپای دار وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ و بنیکوکاری فرمای وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ و از ناپسند باز زن و از کار زشت داشته وَ اصْبِرْ عَلی‌ ما أَصابَکَ و شکیبایی کن بر آن رنج که بتو رسد إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (۱۷) که آن از استواری کارها است و درستی نشانهای آن.
هوش مصنوعی: ای پسرم، نماز را برپا دار و به کارهای نیک دعوت کن و از کارهای زشت بازدار. بر مشکلات و سختی‌هایی که به تو می‌رسد صبر کن، زیرا این از مهم‌ترین و نیکوترین کارهاست.
وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ یک سو روی بیکسو مبر از مردمان بگردن کشی وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً و در زمین بخود کامه‌ای مرو إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ که اللَّه دوست ندارد کُلَّ مُخْتالٍ ازین هر خرامنده‌ای خرامان، فَخُورٍ (۱۸) لاف‌زنی خویشتن‌ستایی.
هوش مصنوعی: به خود نبال و در برابر مردم متکبر و گردن‌کشی مکن. همچنین در زمین به طور بی‌جهت و با روحیه‌ای مغرورانه راه نرو، چرا که خداوند تکبر و خودپسندی را دوست ندارد.
وَ اقْصِدْ فِی مَشْیِکَ و در رفتن خویش بچم باش وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ و آواز خود فرود آر إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ (۱۹) که زشت‌تر آوازها آواز خران است.
هوش مصنوعی: در رفت و آمد خود متعادل و میانه‌رو باش و صدای خود را پایین بیاور، زیرا زشت‌ترین صداها، صدای خرهاست.

حاشیه ها

1400/01/16 02:04
امین کیخا

آزادی کردن به معنای شکر کردن بکار رفته است . ، آزبا به معنای دعا هم هست .