گنجور

۱ - النوبة الاولى

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند بخشاینده مهربان.

«یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ» ای مردمان بپرهیزید از عذاب خداوند خویش، «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَیْ‌ءٌ عَظِیمٌ» (۱) بدرستی که جنبش رستاخیز چیزی بزرگست.

«یَوْمَ تَرَوْنَها» آن روز که زلزله بینید، «تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ» باز ماند هر شیر دهنده‌ای از آن فرزند که شیر میداد، «وَ تَضَعُ کُلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها» و بنهد هر باروری آنچه دارد از بار خویش، «وَ تَرَی النَّاسَ سُکاری‌»و مردمان را در دیدار چشم مستان بینی، «وَ ما هُمْ بِسُکاری‌» و ایشان مستان نیستند، «وَ لکِنَّ عَذابَ اللَّهِ شَدِیدٌ» (۲) لکن عذاب خدای که می‌بینند سختست.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ» و از مردمان کس است که می پیکار کند در خدای تعالی بی‌دانش، «وَ یَتَّبِعُ کُلَّ شَیْطانٍ مَرِیدٍ» (۳) و بر پی میرود هر دیوی را شوخ پلید.

«کُتِبَ عَلَیْهِ» که بر آن دیو نوشته‌اند، «أَنَّهُ مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ یُضِلُّهُ» که هر که باو گوید او آن کس را بی راه کند، «وَ یَهْدِیهِ إِلی‌ عَذابِ السَّعِیرِ» (۴) و راه نماید او را بعذاب آتش.

«یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِنَ الْبَعْثِ» ای مردمان اگر در گمانید از انگیخت پس مرگ، «فَإِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ تُرابٍ» پس ما بیافریدیم شما را از خاک، «ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ» پس از نطفه، «ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ» پس از خون بسته، «ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ» پس از پاره‌ای گوشت، «مُخَلَّقَةٍ وَ غَیْرِ مُخَلَّقَةٍ» تمام آفریده یا نه تمام آفریده، «لِنُبَیِّنَ لَکُمْ» تا پیدا کنیم شما را، «وَ نُقِرُّ فِی الْأَرْحامِ» و می‌آرامانیم در رحمها «ما نَشاءُ» آنکه خواهیم، «إِلی‌ أَجَلٍ مُسَمًّی» تا هنگامی که نامزد کرده، «ثُمَّ نُخْرِجُکُمْ طِفْلًا» آن گه بیرون می‌آریم شما را خرد خرد، «لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ» تا آن گه که بزورمندی خویش رسید، «وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّی» و از شما کس است که او را می‌میرانند بجوانی، «وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلی‌ أَرْذَلِ الْعُمُرِ» و از شما کس است که او را پس باز می‌برند تا بتر عمر، «لِکَیْلا یَعْلَمَ» آن را تا مگر چیزی بنداند، «مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَیْئاً» پس آن که دانسته است بجوانی، «وَ تَرَی الْأَرْضَ هامِدَةً» و زمین را بینی مرده و فرو شده، «فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ» چون آب بران فرستادیم، «اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ» زنده گشت و بجنبید و بخندید، «وَ أَنْبَتَتْ مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ» (۵) و بر رویانید از هر صنفی نیکو.

«ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ» بودن آن و این بآنست که اللَّه تعالی خدای بسزاست، «وَ أَنَّهُ یُحْیِ الْمَوْتی‌» و اوست که مردگان را زنده کند، «وَ أَنَّهُ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ» (۶) و اوست که بر همه چیزها تواناست.

«وَ أَنَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیها» و رستاخیز روز آمدنی است گمان نیست‌ در آن، «وَ أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ» (۷) و اللَّه تعالی بر خواهد انگیخت هر که در گورها.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللَّهِ» و از مردمان کس است که پیکار میکند در خدای تعالی، «بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدیً» بی دانشی و بی‌بیانی، «وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ» (۸) و بی‌نامه روشن.

«ثانِیَ عِطْفِهِ» سر بگردن باز نهاده بیکسو بیرون شود خویشتن در میکشد، «لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ» تا گم شود از راه خدای تعالی، «لَهُ فِی الدُّنْیا خِزْیٌ» او راست در این جهان خواری، «وَ نُذِیقُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ عَذابَ الْحَرِیقِ» (۹) و بچشانیم او را رستاخیز عذاب آتش.

«ذلِکَ بِما قَدَّمَتْ یَداکَ» و گویند او را این ترا بآنست که دستهای تو ترا پیش فرا فرستاد، «وَ أَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ» (۱۰) و اللَّه تعالی ستمکار نیست رهیگان را.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَعْبُدُ اللَّهَ عَلی‌ حَرْفٍ» و از مردمان کس است که خدای تعالی را می‌پرستد بر گوشه‌ای، «فَإِنْ أَصابَهُ خَیْرٌ» اگر باو رسد نیکی، «اطْمَأَنَّ بِهِ» بآن نیکی در دین آرام گیرد، «وَ إِنْ أَصابَتْهُ فِتْنَةٌ» و اگر باو رسد آزمونی، «انْقَلَبَ عَلی‌ وَجْهِهِ» بر روی خویش باز گردد، «خَسِرَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةَ» زیان‌کار دو جهان «ذلِکَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِینُ (۱۱)» آنست زیان‌کاری آشکارا.

«یَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ» میخواند و می‌پرستد جز از خدای تعالی، «ما لا یَضُرُّهُ وَ ما لا یَنْفَعُهُ» چیزی که او را زیان نکند اگر نپرستد و اگر بپرستد سود نکند، «ذلِکَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعِیدُ» (۱۲) آنست گمراهی دور.

«یَدْعُوا لَمَنْ ضَرُّهُ أَقْرَبُ مِنْ نَفْعِهِ» می‌پرستد چیزی که گزند او نزدیکتر از سود او، «لَبِئْسَ الْمَوْلی‌» بد خداوندی کاو بت است، «وَ لَبِئْسَ الْعَشِیرُ» (۱۳) و بد همسازی.

«إِنَّ اللَّهَ یُدْخِلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» اللَّه تعالی در آرد ایشان را که بگرویدند و نیکیها کردند، «جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» در بهشتهایی که می‌رود زیر آن جویها، «إِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ ما یُرِیدُ» (۱۴) اللَّه تعالی آن کند که خود خواهد.

«مَنْ کانَ یَظُنُّ» هر که چنان پندارد، « «أَنْ لَنْ یَنْصُرَهُ اللَّهُ» که اللَّه تعالی پیغامبر خویش را یاری نخواهد داد، «فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ» درین جهان و در آن جهان، «فَلْیَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَی السَّماءِ» تا فرو کشد رسنی از کاز «ثُمَّ لْیَقْطَعْ» پس تا بگسلد آن را «فَلْیَنْظُرْ هَلْ یُذْهِبَنَّ کَیْدُهُ ما یَغِیظُ» (۱۵) پس تا بنگرد که آن ساز که او ساخت و کوشش که کوشید هیچ می‌ببرد غیظ او.

«وَ کَذلِکَ أَنْزَلْناهُ» و چنان فرو فرستادیم، «آیاتٍ بَیِّناتٍ» سخنهای درست پاک روشن، «وَ أَنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَنْ یُرِیدُ» (۱۶) و اللَّه تعالی راه مینماید او را که خواهد.

«إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا» ایشان که بگرویدند، «وَ الَّذِینَ هادُوا» و ایشان که جهود شدند، «وَ الصَّابِئِینَ وَ النَّصاری‌ وَ الْمَجُوسَ» و صابیان و ترسایان و گبران، «وَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا» و ایشان که بت را انباز گرفتند، «إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ» اللَّه برگزارد کار و حکم کند میان ایشان روز رستاخیز، «إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ شَهِیدٌ» (۱۷) اللَّه تعالی بر هر چیزی گواه است بآن دانا و از آن آگاه.

۱ - النوبة الثانیة: این سوره بعدد کوفیان هفتاد و هشت آیتست، و بعدد بصریان هفتاد و پنج آیت، و هزار و دویست و نود و یک کلمت و پنج هزار و هفتاد حرف. جمله بمکه فرو آمد مگر سه آیت که در مدنیّات شمرند، «هذانِ خَصْمانِ اخْتَصَمُوا فِی رَبِّهِمْ» الی قوله «إِلی‌ صِراطِ الْحَمِیدِ»، بعضی مفسّران گفتند سوره همه مدنی است مگر چهار آیت: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِیٍّ» الی آخر اربع آیات. و قیل کلّها مکّیّة الّا اربع آیات: «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَعْبُدُ اللَّهَ عَلی‌ حَرْفٍ» الی آخر الآیتین، و قوله تعالی: «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا» الی آخر الآیتین. و در این سوره سه آیت منسوخ است بآیت سیف، اوّل: «قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّما أَنَا لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ»، دیگر «وَ إِنْ جادَلُوکَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ» این هر دو آیت منسوخ است بآیت سیف، سوّم «وَ جاهِدُوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ» نسخها اللَّه تعالی بقوله: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ». و عن‌ ابیّ بن کعب قال قال رسول اللَّه (ص): «من قرأ سورة الحجّ اعطی من الاجر کحجّة حجّها و عمرة اعتمرها بعدد من حجّ و اعتمر فیما مضی و فیما بقی.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند بخشاینده مهربان.
هوش مصنوعی: بنام خداوندی که بخشنده و مهربان است.
«یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ» ای مردمان بپرهیزید از عذاب خداوند خویش، «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَیْ‌ءٌ عَظِیمٌ» (۱) بدرستی که جنبش رستاخیز چیزی بزرگست.
هوش مصنوعی: ای مردم، از عذاب پروردگارتان بپرهیزید، زیرا لرزش رستاخیز واقعه‌ای بزرگ و هولناک است.
«یَوْمَ تَرَوْنَها» آن روز که زلزله بینید، «تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ» باز ماند هر شیر دهنده‌ای از آن فرزند که شیر میداد، «وَ تَضَعُ کُلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها» و بنهد هر باروری آنچه دارد از بار خویش، «وَ تَرَی النَّاسَ سُکاری‌»و مردمان را در دیدار چشم مستان بینی، «وَ ما هُمْ بِسُکاری‌» و ایشان مستان نیستند، «وَ لکِنَّ عَذابَ اللَّهِ شَدِیدٌ» (۲) لکن عذاب خدای که می‌بینند سختست.
هوش مصنوعی: در آن روزی که زلزله‌ای عظیم به وقوع می‌پیوندد، هر مادر شیرده از فرزندش غافل می‌شود و تمامی زنان باردار بار خود را می‌افکنند. مردم را در حالتی شبیه به مستی می‌بینید، اما آنها مست نیستند؛ بلکه عذاب سخت خداوند را مشاهده می‌کنند.
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ» و از مردمان کس است که می پیکار کند در خدای تعالی بی‌دانش، «وَ یَتَّبِعُ کُلَّ شَیْطانٍ مَرِیدٍ» (۳) و بر پی میرود هر دیوی را شوخ پلید.
هوش مصنوعی: برخی از مردم بدون داشتن علم و دانش، در مورد خداوند بحث و جدل می‌کنند و به دنبال هر شیطان سرکش و نابکار می‌روند.
«کُتِبَ عَلَیْهِ» که بر آن دیو نوشته‌اند، «أَنَّهُ مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ یُضِلُّهُ» که هر که باو گوید او آن کس را بی راه کند، «وَ یَهْدِیهِ إِلی‌ عَذابِ السَّعِیرِ» (۴) و راه نماید او را بعذاب آتش.
هوش مصنوعی: بر آن دیو نوشته‌اند که هرکس به او روی آورد، او را گمراه خواهد کرد و به عذاب آتش سوزان هدایت می‌کند.
«یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِنَ الْبَعْثِ» ای مردمان اگر در گمانید از انگیخت پس مرگ، «فَإِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ تُرابٍ» پس ما بیافریدیم شما را از خاک، «ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ» پس از نطفه، «ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ» پس از خون بسته، «ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ» پس از پاره‌ای گوشت، «مُخَلَّقَةٍ وَ غَیْرِ مُخَلَّقَةٍ» تمام آفریده یا نه تمام آفریده، «لِنُبَیِّنَ لَکُمْ» تا پیدا کنیم شما را، «وَ نُقِرُّ فِی الْأَرْحامِ» و می‌آرامانیم در رحمها «ما نَشاءُ» آنکه خواهیم، «إِلی‌ أَجَلٍ مُسَمًّی» تا هنگامی که نامزد کرده، «ثُمَّ نُخْرِجُکُمْ طِفْلًا» آن گه بیرون می‌آریم شما را خرد خرد، «لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ» تا آن گه که بزورمندی خویش رسید، «وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّی» و از شما کس است که او را می‌میرانند بجوانی، «وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلی‌ أَرْذَلِ الْعُمُرِ» و از شما کس است که او را پس باز می‌برند تا بتر عمر، «لِکَیْلا یَعْلَمَ» آن را تا مگر چیزی بنداند، «مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَیْئاً» پس آن که دانسته است بجوانی، «وَ تَرَی الْأَرْضَ هامِدَةً» و زمین را بینی مرده و فرو شده، «فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ» چون آب بران فرستادیم، «اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ» زنده گشت و بجنبید و بخندید، «وَ أَنْبَتَتْ مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ» (۵) و بر رویانید از هر صنفی نیکو.
هوش مصنوعی: ای مردم، اگر در مورد برانگیخته شدن پس از مرگ شک و تردید دارید، باید بدانید که ما شما را از خاک خلق کرده‌ایم. سپس به شکل نطفه درآمده‌اید و بعد از آن به دور از آن به شکل خون بسته و پاره‌ای گوشت قرار گرفته‌اید. ما این مراحل را برای این قرار داده‌ایم که شما را بیازماییم و در رحم‌ها آرامانده‌ایم هر آنچه که بخواهیم، تا زمانی معین. سپس شما را به صورت نوزاد بیرون می‌آوریم تا به سن جوانی برسید. برخی از شما در جوانی می‌میرید و برخی دیگر به دوران کهن‌سالی می‌رسند، تا اینکه بعد از داشتن علم، هیچ نمی‌دانند. و زمین را می‌بینید که مرده و ساکت است، اما وقتی آب بر آن نازل می‌کنیم، زنده و سرزنده می‌شود و از هر نوع گیاهی می‌روید.
«ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ» بودن آن و این بآنست که اللَّه تعالی خدای بسزاست، «وَ أَنَّهُ یُحْیِ الْمَوْتی‌» و اوست که مردگان را زنده کند، «وَ أَنَّهُ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ» (۶) و اوست که بر همه چیزها تواناست.
هوش مصنوعی: این به این معناست که خداوند حقیقت مطلق است و اوست که می‌تواند مردگان را زنده کند و بر تمام چیزها قدرت و توانایی دارد.
«وَ أَنَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیها» و رستاخیز روز آمدنی است گمان نیست‌ در آن، «وَ أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ» (۷) و اللَّه تعالی بر خواهد انگیخت هر که در گورها.
هوش مصنوعی: و روز قیامت حتمی و بدون شک خواهد آمد و خداوند کسانی را که در قبور هستند، دوباره زنده خواهد کرد.
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یُجادِلُ فِی اللَّهِ» و از مردمان کس است که پیکار میکند در خدای تعالی، «بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدیً» بی دانشی و بی‌بیانی، «وَ لا کِتابٍ مُنِیرٍ» (۸) و بی‌نامه روشن.
هوش مصنوعی: برخی از مردم به بحث و جدل در مورد خداوند می‌پردازند، در حالی که هیچ دانش و راهنمایی ندارند و بدون استفاده از کتابی روشن به این کار می‌پردازند.
«ثانِیَ عِطْفِهِ» سر بگردن باز نهاده بیکسو بیرون شود خویشتن در میکشد، «لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ» تا گم شود از راه خدای تعالی، «لَهُ فِی الدُّنْیا خِزْیٌ» او راست در این جهان خواری، «وَ نُذِیقُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ عَذابَ الْحَرِیقِ» (۹) و بچشانیم او را رستاخیز عذاب آتش.
هوش مصنوعی: سر خود را به سمت دیگر می‌چرخاند و بیرون می‌رود، در حالی که خود را درون می‌کشد. این کار او باعث می‌شود که از راه خداوند گم شود. در این دنیا برای او خواری و ذلت وجود دارد و در روز قیامت نیز عذاب آتش را به او می‌چشانیم.
«ذلِکَ بِما قَدَّمَتْ یَداکَ» و گویند او را این ترا بآنست که دستهای تو ترا پیش فرا فرستاد، «وَ أَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ» (۱۰) و اللَّه تعالی ستمکار نیست رهیگان را.
هوش مصنوعی: این به خاطر کارهایی است که خودت انجام داده‌ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نمی‌کند.
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَعْبُدُ اللَّهَ عَلی‌ حَرْفٍ» و از مردمان کس است که خدای تعالی را می‌پرستد بر گوشه‌ای، «فَإِنْ أَصابَهُ خَیْرٌ» اگر باو رسد نیکی، «اطْمَأَنَّ بِهِ» بآن نیکی در دین آرام گیرد، «وَ إِنْ أَصابَتْهُ فِتْنَةٌ» و اگر باو رسد آزمونی، «انْقَلَبَ عَلی‌ وَجْهِهِ» بر روی خویش باز گردد، «خَسِرَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةَ» زیان‌کار دو جهان «ذلِکَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِینُ (۱۱)» آنست زیان‌کاری آشکارا.
هوش مصنوعی: برخی از افراد هستند که خدا را به شکلی سطحی و غیرعمق عبادت می‌کنند. اگر به خیری دست یابند، در دین خود آرامش می‌یابند، اما اگر با آزمایشی مواجه شوند، به سرعت دلسرد شده و از ایمان خود برمی‌گردند. این افراد در زندگی دنیوی و نیز در آخرت زیان می‌بینند و این، زیان واضح و آشکاری است.
«یَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ» میخواند و می‌پرستد جز از خدای تعالی، «ما لا یَضُرُّهُ وَ ما لا یَنْفَعُهُ» چیزی که او را زیان نکند اگر نپرستد و اگر بپرستد سود نکند، «ذلِکَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعِیدُ» (۱۲) آنست گمراهی دور.
هوش مصنوعی: شخصی به غیر از خداوند متعال چیزهایی را می‌خواند و می‌پرستد که نه به او ضرری می‌زنند و نه سودی به او می‌رسانند. این نوع عبادت و پرستش، به معنای واقعی گمراهی جدی و دور از حقیقت است.
«یَدْعُوا لَمَنْ ضَرُّهُ أَقْرَبُ مِنْ نَفْعِهِ» می‌پرستد چیزی که گزند او نزدیکتر از سود او، «لَبِئْسَ الْمَوْلی‌» بد خداوندی کاو بت است، «وَ لَبِئْسَ الْعَشِیرُ» (۱۳) و بد همسازی.
هوش مصنوعی: این متن به این موضوع اشاره دارد که فردی چیزی را می‌پرستد یا به آن رو می‌آورد که آسیب آن به او نزدیک‌تر از منفعتش است. همچنین، این عمل را نقد می‌کند و بیان می‌کند که این نوع خدا را می‌توان به عنوان سرپرست بدی در نظر گرفت و همچنین دوستی یا همراهی با چنین چیزی نیز ناپسند است.
«إِنَّ اللَّهَ یُدْخِلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» اللَّه تعالی در آرد ایشان را که بگرویدند و نیکیها کردند، «جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» در بهشتهایی که می‌رود زیر آن جویها، «إِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ ما یُرِیدُ» (۱۴) اللَّه تعالی آن کند که خود خواهد.
هوش مصنوعی: خداوند کسانی را که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده‌اند، به باغ‌هایی وارد می‌کند که زیر آنها نهرها جاری است. خداوند هر چه بخواهد انجام می‌دهد.
«مَنْ کانَ یَظُنُّ» هر که چنان پندارد، « «أَنْ لَنْ یَنْصُرَهُ اللَّهُ» که اللَّه تعالی پیغامبر خویش را یاری نخواهد داد، «فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ» درین جهان و در آن جهان، «فَلْیَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَی السَّماءِ» تا فرو کشد رسنی از کاز «ثُمَّ لْیَقْطَعْ» پس تا بگسلد آن را «فَلْیَنْظُرْ هَلْ یُذْهِبَنَّ کَیْدُهُ ما یَغِیظُ» (۱۵) پس تا بنگرد که آن ساز که او ساخت و کوشش که کوشید هیچ می‌ببرد غیظ او.
هوش مصنوعی: هر که گمان کند که خداوند پیامبرش را در دنیا و آخرت یاری نخواهد کرد، باید به چیزی آویزان شود که به آسمان برسد و سپس آن را پاره کند. پس باید بنگرد که آیا ترفند و نقشه‌اش می‌تواند خشم او را برطرف کند یا نه.
«وَ کَذلِکَ أَنْزَلْناهُ» و چنان فرو فرستادیم، «آیاتٍ بَیِّناتٍ» سخنهای درست پاک روشن، «وَ أَنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَنْ یُرِیدُ» (۱۶) و اللَّه تعالی راه مینماید او را که خواهد.
هوش مصنوعی: ما این کلمات را به شیوه‌ای واضح و روشن نازل کردیم و خداوند به کسی که بخواهد، هدایت می‌دهد.
«إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا» ایشان که بگرویدند، «وَ الَّذِینَ هادُوا» و ایشان که جهود شدند، «وَ الصَّابِئِینَ وَ النَّصاری‌ وَ الْمَجُوسَ» و صابیان و ترسایان و گبران، «وَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا» و ایشان که بت را انباز گرفتند، «إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ» اللَّه برگزارد کار و حکم کند میان ایشان روز رستاخیز، «إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ شَهِیدٌ» (۱۷) اللَّه تعالی بر هر چیزی گواه است بآن دانا و از آن آگاه.
هوش مصنوعی: کسانی که ایمان آوردند، یهودیان، صابئان، مسیحیان و زرتشتیان، و آن‌هایی که به بت‌پرستی روی آوردند، در روز قیامت خداوند میان آن‌ها قضاوت خواهد کرد. خداوند بر همه چیز شاهد و داناست.