قوله: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
«اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسابُهُمْ» نزدیک آمد مردمان را حساب کردن با ایشان، «وَ هُمْ فِی غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ» (۱) و ایشان در بی آگاهی روی گردانندگانند..
«ما یَأْتِیهِمْ» ناید بایشان، «مِنْ ذِکْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ» هیچ سخن از خداوند ایشان، «مُحْدَثٍ» بنو فرستاده بایشان «إِلَّا اسْتَمَعُوهُ» مگر میشنوند آن را، «وَ هُمْ یَلْعَبُونَ» (۲) و ایشان بازی میکنند.
«لاهِیَةً قُلُوبُهُمْ» دلهای ایشان در کاری دیگر، «وَ أَسَرُّوا النَّجْوَی» و با یکدیگر گفتند بر از، «الَّذِینَ ظَلَمُوا» ایشان که ستم کردند، «هَلْ هذا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» نیست این مگر مردی همچون شما، «أَ فَتَأْتُونَ السِّحْرَ» شما خواهید شد و شما جادویی او خواهید پذیرفت، «وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ» (۳) و شما چشم دارید که مینگرید.
«قالَ رَبِّی یَعْلَمُ الْقَوْلَ فِی السَّماءِ وَ الْأَرْضِ» بگو خداوند من میداند هر گفت که در آسمان و زمین گویند، «وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ» (۴) و او شنواست و دانا.
«بَلْ قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ» گفتند جادویی نیست که از خاشاک خوابست که آدمی گوید، «بَلِ افْتَراهُ» که این سخن خود میسازد و خود مینهد، «بَلْ هُوَ شاعِرٌ» فرا نهاده نیست که او شعر گویی است. «فَلْیَأْتِنا بِآیَةٍ» تا نشانی آرد بما، «کَما أُرْسِلَ الْأَوَّلُونَ» (۵) چنان که فرستادگان پیشینیان آوردند.
«ما آمَنَتْ قَبْلَهُمْ» بنگرویدند پیش از ایشان، «مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْناها» هیچ اهل شهری که ایشان را هلاک کردیم، «أَ فَهُمْ یُؤْمِنُونَ» (۶) بآن نشان که ازو میخواهند بخواهند گروید؟
«وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَکَ إِلَّا رِجالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ» نفرستادیم پیش از تو پیغام را مگر مردانی که بایشان پیغام آمد.
«فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» (۷) پرسید از اهل پیغام و سخن و دانش اگر نمیدانید.
«ما جَعَلْناهُمْ جَسَداً لا یَأْکُلُونَ الطَّعامَ» و ما فرستادگان پیشینیان را کالبدی ناخورنده نکردیم، «وَ ما کانُوا خالِدِینَ» (۸) و پیشینیان فرستادگان جاوید نماندند.
«ثُمَّ صَدَقْناهُمُ الْوَعْدَ» پس ایشان را وعده دادیم راست، «فَأَنْجَیْناهُمْ» و ایشان را برهانیدیم، «وَ مَنْ نَشاءُ» و هر که را بخواهیم رهانیم، «وَ أَهْلَکْنَا الْمُسْرِفِینَ» (۹) و هلاک کردیم گزاف کاران را و گزاف گویان را.
«لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ کِتاباً» فرو فرستادیم بشما نامه‌ای، «فِیهِ ذِکْرُکُمْ» که در آن آوای شما و شرف شماست، «أَ فَلا تَعْقِلُونَ» (۱۰) این منت از من در نیابید و بآن بننازید؟
«کَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْیَةٍ» و چند که پشت بشکستیم از شهر شهر، «کانَتْ ظالِمَةً» از آن مردان که گناه ایشان را بود «وَ أَنْشَأْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرِینَ» (۱۱) و گروهی ساختیم از پس ایشان دیگران.
«فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنا» چون بجا آوردند گرفتن ما و بدیدند عذاب ما، «إِذا هُمْ مِنْها یَرْکُضُونَ» (۱۲) تک و گریز در گرفتند از آن و پای جنبانیدند.
«لا تَرْکُضُوا» مدوید و پای مجنبانید «وَ ارْجِعُوا إِلی ما أُتْرِفْتُمْ فِیهِ» و باز گردید با ناز و تنعم خویش، «وَ مَساکِنِکُمْ» و با نشستگاههای خویش، «لَعَلَّکُمْ تُسْئَلُونَ» (۱۳) تا مگر پرسند شما را.
«قالُوا یا وَیْلَنا» گفتند ای وای بر ما، «إِنَّا کُنَّا ظالِمِینَ» (۱۴) گناه ما را بود و ظالم ما بودیم.
«فَما زالَتْ تِلْکَ دَعْواهُمْ» همان ویل میخواندند بر خود، «حَتَّی جَعَلْناهُمْ حَصِیداً خامِدِینَ» (۱۵) تا ایشان را ریزیده کردیم چون کاه دروده.
«وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما لاعِبِینَ» (۱۶) و چون آسمان و زمین بیافریدیم و آنچه در میان آن است بازیگر نبودیم.
«لَوْ أَرَدْنا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْواً» اگر ما خواستیمی که باز گردیمی، و جفت و فرزند گیریمی، «لَاتَّخَذْناهُ مِنْ لَدُنَّا» ما آن از نزدیک خود گرفتیمی، «إِنْ کُنَّا فاعِلِینَ» (۱۷) اگر ما خواستیمی که کنیمی.
«بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَی الْباطِلِ» بل بازی کن نیستیم، راستی را بر کژی می‌افکنیم، «فَیَدْمَغُهُ» تا آن را فرو شکند، «فَإِذا هُوَ زاهِقٌ» تا کژی از راستی می‌رمد، «وَ لَکُمُ الْوَیْلُ مِمَّا تَصِفُونَ» (۱۸) ویل شما را و هلاک ازین صفت که خداوند خویش را میکنید.
اطلاعات
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
قوله: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که بسیار بخشنده و مهربان است.
«اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسابُهُمْ» نزدیک آمد مردمان را حساب کردن با ایشان، «وَ هُمْ فِی غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ» (۱) و ایشان در بی آگاهی روی گردانندگانند..
هوش مصنوعی: زمان حسابرسی برای مردم نزدیک شده است و آنها در غفلت و بی‌توجهی به این موضوع مشغولند.
«ما یَأْتِیهِمْ» ناید بایشان، «مِنْ ذِکْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ» هیچ سخن از خداوند ایشان، «مُحْدَثٍ» بنو فرستاده بایشان «إِلَّا اسْتَمَعُوهُ» مگر میشنوند آن را، «وَ هُمْ یَلْعَبُونَ» (۲) و ایشان بازی میکنند.
هوش مصنوعی: هر سخنی از سوی خداوند که به سوی آنها فرستاده شود، مگر اینکه به آن گوش می‌سپارند و در حین این کار به بازی و سرگرمی مشغولند.
«لاهِیَةً قُلُوبُهُمْ» دلهای ایشان در کاری دیگر، «وَ أَسَرُّوا النَّجْوَی» و با یکدیگر گفتند بر از، «الَّذِینَ ظَلَمُوا» ایشان که ستم کردند، «هَلْ هذا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» نیست این مگر مردی همچون شما، «أَ فَتَأْتُونَ السِّحْرَ» شما خواهید شد و شما جادویی او خواهید پذیرفت، «وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ» (۳) و شما چشم دارید که مینگرید.
هوش مصنوعی: دلهای آنها مشغول مسائل دیگری است و در خفا با یکدیگر صحبت کردند درباره کسانی که ظلم کردند. آیا این شخص جز یک انسان مانند شماست؟ آیا شما به سحر او خواهید گروید در حالی که خودتان می‌توانید مشاهده کنید؟
«قالَ رَبِّی یَعْلَمُ الْقَوْلَ فِی السَّماءِ وَ الْأَرْضِ» بگو خداوند من میداند هر گفت که در آسمان و زمین گویند، «وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ» (۴) و او شنواست و دانا.
هوش مصنوعی: خداوند من میداند چه چیزی در آسمان و زمین گفته می‌شود و او هم شنوا و هم داناست.
«بَلْ قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ» گفتند جادویی نیست که از خاشاک خوابست که آدمی گوید، «بَلِ افْتَراهُ» که این سخن خود میسازد و خود مینهد، «بَلْ هُوَ شاعِرٌ» فرا نهاده نیست که او شعر گویی است. «فَلْیَأْتِنا بِآیَةٍ» تا نشانی آرد بما، «کَما أُرْسِلَ الْأَوَّلُونَ» (۵) چنان که فرستادگان پیشینیان آوردند.
هوش مصنوعی: آنها گفتند که اینها فقط خواب‌های بی‌معنا هستند، یعنی هیچ جادوگری در کار نیست و این مطالب را خود او ساخته است. آنها همچنین گفتند که او یک شاعر است و از او خواستند که نشانه‌ای بیاورد، مانند نشانه‌هایی که پیامبران قبلی آورده بودند.
«ما آمَنَتْ قَبْلَهُمْ» بنگرویدند پیش از ایشان، «مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْناها» هیچ اهل شهری که ایشان را هلاک کردیم، «أَ فَهُمْ یُؤْمِنُونَ» (۶) بآن نشان که ازو میخواهند بخواهند گروید؟
هوش مصنوعی: آنها به کسانی که قبل از خودشان بودند نگریستند، به اینکه هیچ‌کدام از آن شهرهایی که ما آنها را هلاک کردیم، ایمان نیاوردند. آیا آنها به نشانه‌ای که میخواهند از آن خواسته شود، ایمان خواهند آورد؟
«وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَکَ إِلَّا رِجالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ» نفرستادیم پیش از تو پیغام را مگر مردانی که بایشان پیغام آمد.
هوش مصنوعی: قبل از تو، فقط مردانی را فرستادیم که به آنها وحی کردیم.
«فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» (۷) پرسید از اهل پیغام و سخن و دانش اگر نمیدانید.
هوش مصنوعی: اگر چیزی را نمیدانید، از کسانی که دانش و آگاهی دارند، بپرسید.
«ما جَعَلْناهُمْ جَسَداً لا یَأْکُلُونَ الطَّعامَ» و ما فرستادگان پیشینیان را کالبدی ناخورنده نکردیم، «وَ ما کانُوا خالِدِینَ» (۸) و پیشینیان فرستادگان جاوید نماندند.
هوش مصنوعی: ما برای فرستادگان پیشین جسمی قرار ندادیم که غذا نخورند و آنها نیز جاودانه نبودند.
«ثُمَّ صَدَقْناهُمُ الْوَعْدَ» پس ایشان را وعده دادیم راست، «فَأَنْجَیْناهُمْ» و ایشان را برهانیدیم، «وَ مَنْ نَشاءُ» و هر که را بخواهیم رهانیم، «وَ أَهْلَکْنَا الْمُسْرِفِینَ» (۹) و هلاک کردیم گزاف کاران را و گزاف گویان را.
هوش مصنوعی: پس به آنها وعده راست دادیم و نجاتشان دادیم و هر کس را که بخواهیم نجات می‌دهیم و کسانی را که زیاده‌روی میکنند، نابود کردیم.
«لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ کِتاباً» فرو فرستادیم بشما نامه‌ای، «فِیهِ ذِکْرُکُمْ» که در آن آوای شما و شرف شماست، «أَ فَلا تَعْقِلُونَ» (۱۰) این منت از من در نیابید و بآن بننازید؟
هوش مصنوعی: ما به شما کتابی فرستاده‌ایم که در آن یاد شما و عظمت‌تان وجود دارد. آیا نمی‌فهمید که این نعمت بزرگ از سوی من است و نباید به آن فخر کنید؟
«کَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْیَةٍ» و چند که پشت بشکستیم از شهر شهر، «کانَتْ ظالِمَةً» از آن مردان که گناه ایشان را بود «وَ أَنْشَأْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرِینَ» (۱۱) و گروهی ساختیم از پس ایشان دیگران.
هوش مصنوعی: ما چندین شهر را که مردمش ستمگر بودند نابود کردیم و سپس مردمی دیگر را پس از آنها برپا کردیم.
«فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنا» چون بجا آوردند گرفتن ما و بدیدند عذاب ما، «إِذا هُمْ مِنْها یَرْکُضُونَ» (۱۲) تک و گریز در گرفتند از آن و پای جنبانیدند.
هوش مصنوعی: زمانی که عذاب ما را احساس کردند، ناگهان به سرعت از آنجا فرار کردند و در حال دویدن بودند.
«لا تَرْکُضُوا» مدوید و پای مجنبانید «وَ ارْجِعُوا إِلی ما أُتْرِفْتُمْ فِیهِ» و باز گردید با ناز و تنعم خویش، «وَ مَساکِنِکُمْ» و با نشستگاههای خویش، «لَعَلَّکُمْ تُسْئَلُونَ» (۱۳) تا مگر پرسند شما را.
هوش مصنوعی: «دویدن را ترک کنید و پای خود را نلغزانید و با ناز و نعمت خویش به آنچه که در آن غرق شده‌اید، بازگردید و به محل‌های زندگی‌تان برگردید، شاید از شما سوال کنند.»
«قالُوا یا وَیْلَنا» گفتند ای وای بر ما، «إِنَّا کُنَّا ظالِمِینَ» (۱۴) گناه ما را بود و ظالم ما بودیم.
هوش مصنوعی: گفتند: ای وای بر ما، ما واقعا ظالم بودیم.
«فَما زالَتْ تِلْکَ دَعْواهُمْ» همان ویل میخواندند بر خود، «حَتَّی جَعَلْناهُمْ حَصِیداً خامِدِینَ» (۱۵) تا ایشان را ریزیده کردیم چون کاه دروده.
هوش مصنوعی: آنان همواره به ناله و شکایت خود ادامه می‌دادند تا اینکه ما آنها را همچون کاه خشک و بی‌جان به زمین زدیم.
«وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما لاعِبِینَ» (۱۶) و چون آسمان و زمین بیافریدیم و آنچه در میان آن است بازیگر نبودیم.
هوش مصنوعی: ما آسمان و زمین و همه چیزهایی که در میان آنهاست را به عنوان بازی و سرگرمی خلق نکرده‌ایم.
«لَوْ أَرَدْنا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْواً» اگر ما خواستیمی که باز گردیمی، و جفت و فرزند گیریمی، «لَاتَّخَذْناهُ مِنْ لَدُنَّا» ما آن از نزدیک خود گرفتیمی، «إِنْ کُنَّا فاعِلِینَ» (۱۷) اگر ما خواستیمی که کنیمی.
هوش مصنوعی: اگر ما می‌خواستیم که سرگرمی داشته باشیم و جفتی و فرزندی برگزینیم، آن را از نزد خودمان انتخاب می‌کردیم، اگر واقعاً بخواهیم این کار را انجام دهیم.
«بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَی الْباطِلِ» بل بازی کن نیستیم، راستی را بر کژی می‌افکنیم، «فَیَدْمَغُهُ» تا آن را فرو شکند، «فَإِذا هُوَ زاهِقٌ» تا کژی از راستی می‌رمد، «وَ لَکُمُ الْوَیْلُ مِمَّا تَصِفُونَ» (۱۸) ویل شما را و هلاک ازین صفت که خداوند خویش را میکنید.
هوش مصنوعی: ما به جای بازی کردن با کلمه‌ها، حق را بر باطل قرار می‌دهیم تا باطل را از بین ببریم و در نتیجه باطل از حق می‌گریزد. هلاکت و عذاب برای شما به خاطر توصیفاتی است که نسبت به خداوند دارید.
میبدی