قوله تعالی: «وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسی تِسْعَ آیاتٍ» دادیم موسی را نه آیت، «بَیِّناتٍ» پیغامهای روشن، «فَسْئَلْ بَنِی إِسْرائِیلَ» پرس از علماء جهودان،«إِذْ جاءَهُمْ» آن گه که بایشان آمد، «فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ» و فرعون گفت او را، «إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا مُوسی مَسْحُوراً (۱۰۱)» من چنین می‌دانم ای موسی که با تو جادویی کرده‌اند.
«قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ» گفت نیک دانی، «ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ» که نفرستاد این پیغامها را، «إِلَّا رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» مگر خداوند آسمان و زمین، «بَصائِرَ» پیغامهای روشن هویدا، «وَ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً (۱۰۲» و من می‌پندارم ای فرعون که ترا تباهی و نیستی داده‌اند و هلاک از تو بر آورده.
«فَأَرادَ أَنْ یَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ» خواست فرعون که ایشان را از زمین مصر بشکیزاند، «فَأَغْرَقْناهُ» بآب بکشتیم او را، «وَ مَنْ مَعَهُ جَمِیعاً (۱۰۳)» و هر که با وی بود بیکبار.
«وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِی إِسْرائِیلَ» و پس غرق فرعون، بنی اسرائیل را گفتیم، «اسْکُنُوا الْأَرْضَ» اکنون در زمین ایشان در مصر بنشینید، «فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ» چون هنگام رستاخیز آید، «جِئْنا بِکُمْ لَفِیفاً (۱۰۴)» آریم شما را با ایشان بهم.
«وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ» و براستی فرستادیم این سخن را، «وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ» و براستی فرو آمد، «وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلَّا مُبَشِّراً وَ نَذِیراً (۱۰۵)» و نفرستادیم ترا مگر شادی رسان و بیم نمای.
«وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ» و قرآنی که آن را پراکنده فرستادیم، «لِتَقْرَأَهُ عَلَی النَّاسِ» تا بر مردمانی خوانی آن را، «عَلی مُکْثٍ» بر درنگی، «وَ نَزَّلْناهُ تَنْزِیلًا (۱۰۶)» و فرو فرستادیم آن را فرو فرستادنی.
«قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لا تُؤْمِنُوا» بگو ای محمّد بگروید باین نامه یا مگروید، «إِنَّ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ» ایشان که ایشان را علم دادند، «مِنْ قَبْلِهِ» پیش از آمدن این نامه، «إِذا یُتْلی عَلَیْهِمْ» هر گه که بر ایشان خوانند این نامه، «یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً (۱۰۷)» بر روی می‌افتند بسجود.
«وَ یَقُولُونَ سُبْحانَ رَبِّنا» و میگویند پاکی و بی عیبی خداوند ما را، «إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولًا (۱۰۸)» نیست وعدهای خداوند ما مگر کردنی و بودنی.
«وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ یَبْکُونَ» و بر روی می‌افتند گریان، «وَ یَزِیدُهُمْ خُشُوعاً (۱۰۹)» و ایشان را خشوع می‌افزاید و نرمی دل.
«قُلِ» بگوی، «ادْعُوا اللَّهَ» او را اللَّه خوانید، «أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ» و اگر خواهید او را رحمن خوانید، «أَیًّا ما تَدْعُوا» بهر کدام که خوانید، «فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنی» او راست نامهای نیکو، «وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ» و دعا نه همه ببانگ کن، «وَ لا تُخافِتْ بِها» و نه همه نهان «۱» کن، «وَ ابْتَغِ بَیْنَ ذلِکَ سَبِیلًا (۱۱۰)» و میان آن و این راهی گیر میانه.
«وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ» و بگوی ستایش و سزاواری بخدایی اللَّه راست، «الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً» آن کس که فرزند نگرفت،، «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ» و او را انباز نبود در پادشاهی، «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ» و او را هرگز ضعف نبود و سستی که یاری بایستی، «وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً (۱۱۱)» و ببزرگی بستای او را و بزرگ دار و بزرگ دان او را بزرگ داشتنی.
اطلاعات
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
قوله تعالی: «وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسی تِسْعَ آیاتٍ» دادیم موسی را نه آیت، «بَیِّناتٍ» پیغامهای روشن، «فَسْئَلْ بَنِی إِسْرائِیلَ» پرس از علماء جهودان،«إِذْ جاءَهُمْ» آن گه که بایشان آمد، «فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ» و فرعون گفت او را، «إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا مُوسی مَسْحُوراً (۱۰۱)» من چنین می‌دانم ای موسی که با تو جادویی کرده‌اند.
هوش مصنوعی: خداوند به موسی نه تنها نشانه‌ها بلکه پیام‌های روشنی عطا کرد. از دانشمندان بنی‌اسرائیل بپرسید که وقتی این پیام‌ها به آنها رسید، چه اتفاقی افتاد. فرعون به موسی گفت که او را جادوگر می‌داند.
«قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ» گفت نیک دانی، «ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ» که نفرستاد این پیغامها را، «إِلَّا رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» مگر خداوند آسمان و زمین، «بَصائِرَ» پیغامهای روشن هویدا، «وَ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً (۱۰۲» و من می‌پندارم ای فرعون که ترا تباهی و نیستی داده‌اند و هلاک از تو بر آورده.
هوش مصنوعی: او گفت: «تو خوب می‌دانی که این پیام‌ها را هیچ کس جز پروردگار آسمان‌ها و زمین نفرستاده است. این‌ها نشانه‌های روشنی هستند و من بر این باورم، ای فرعون، که تو به زودی نابود خواهی شد و به هلاکت خواهی رسید.»
«فَأَرادَ أَنْ یَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ» خواست فرعون که ایشان را از زمین مصر بشکیزاند، «فَأَغْرَقْناهُ» بآب بکشتیم او را، «وَ مَنْ مَعَهُ جَمِیعاً (۱۰۳)» و هر که با وی بود بیکبار.
هوش مصنوعی: فرعون خواست که مردم را از سرزمین مصر براند، اما ما او را با آب غرق کردیم و همه کسانی که با او بودند نیز به همین سرنوشت دچار شدند.
«وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِی إِسْرائِیلَ» و پس غرق فرعون، بنی اسرائیل را گفتیم، «اسْکُنُوا الْأَرْضَ» اکنون در زمین ایشان در مصر بنشینید، «فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ» چون هنگام رستاخیز آید، «جِئْنا بِکُمْ لَفِیفاً (۱۰۴)» آریم شما را با ایشان بهم.
هوش مصنوعی: و پس از غرق شدن فرعون، به بنی اسرائیل گفتیم که در زمین مصر ساکن شوید و زمانی که زمان رستاخیز فرا برسد، شما را با یکدیگر جمع خواهیم کرد.
«وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ» و براستی فرستادیم این سخن را، «وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ» و براستی فرو آمد، «وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلَّا مُبَشِّراً وَ نَذِیراً (۱۰۵)» و نفرستادیم ترا مگر شادی رسان و بیم نمای.
هوش مصنوعی: ما این پیام را به حق نازل کردیم و واقعاً نازل شده است. و ما تو را نفرستادیم مگر به عنوان مژده‌دهنده و هشداردهنده.
«وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ» و قرآنی که آن را پراکنده فرستادیم، «لِتَقْرَأَهُ عَلَی النَّاسِ» تا بر مردمانی خوانی آن را، «عَلی مُکْثٍ» بر درنگی، «وَ نَزَّلْناهُ تَنْزِیلًا (۱۰۶)» و فرو فرستادیم آن را فرو فرستادنی.
هوش مصنوعی: و ما قرآن را به تدریج نازل کردیم تا تو آن را به مردم با تأمل و درنگ بخوانی.
«قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لا تُؤْمِنُوا» بگو ای محمّد بگروید باین نامه یا مگروید، «إِنَّ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ» ایشان که ایشان را علم دادند، «مِنْ قَبْلِهِ» پیش از آمدن این نامه، «إِذا یُتْلی عَلَیْهِمْ» هر گه که بر ایشان خوانند این نامه، «یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً (۱۰۷)» بر روی می‌افتند بسجود.
هوش مصنوعی: بگو ای محمد، به این نامه ایمان بیاورید یا نیاورید. کسانی که قبل از این نامه علم را دریافت کرده‌اند، هر بار که این نامه بر آنها خوانده می‌شود، با چهره به خاک می‌افتند و سجده می‌کنند.
«وَ یَقُولُونَ سُبْحانَ رَبِّنا» و میگویند پاکی و بی عیبی خداوند ما را، «إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولًا (۱۰۸)» نیست وعدهای خداوند ما مگر کردنی و بودنی.
هوش مصنوعی: آنها میگویند پاک و بری است پروردگار ما و وعده خداوند ما حتماً محقق خواهد شد و عملی خواهد گشت.
«وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ یَبْکُونَ» و بر روی می‌افتند گریان، «وَ یَزِیدُهُمْ خُشُوعاً (۱۰۹)» و ایشان را خشوع می‌افزاید و نرمی دل.
هوش مصنوعی: آنها به حالت سجده می‌افتند و اشک می‌ریزند، و این حالت، خشوع و نرمی قلبشان را بیشتر می‌کند.
«قُلِ» بگوی، «ادْعُوا اللَّهَ» او را اللَّه خوانید، «أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ» و اگر خواهید او را رحمن خوانید، «أَیًّا ما تَدْعُوا» بهر کدام که خوانید، «فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنی» او راست نامهای نیکو، «وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ» و دعا نه همه ببانگ کن، «وَ لا تُخافِتْ بِها» و نه همه نهان «۱» کن، «وَ ابْتَغِ بَیْنَ ذلِکَ سَبِیلًا (۱۱۰)» و میان آن و این راهی گیر میانه.
هوش مصنوعی: بگو که خدا را بخوانید و اگر بخواهید می‌توانید او را رحمن نیز بنامید. هر نامی که به کار ببرید، او دارای نامهای نیکوست. در دعا و نماز خود نه باید خیلی با صدای بلند حرف بزنید و نه باید آن را کاملاً به آرامی انجام دهید، بلکه باید راهی میانه را در پیش بگیرید.
«وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ» و بگوی ستایش و سزاواری بخدایی اللَّه راست، «الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً» آن کس که فرزند نگرفت،، «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ» و او را انباز نبود در پادشاهی، «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ» و او را هرگز ضعف نبود و سستی که یاری بایستی، «وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً (۱۱۱)» و ببزرگی بستای او را و بزرگ دار و بزرگ دان او را بزرگ داشتنی.
هوش مصنوعی: و بگویید: ستایش خداوند را، آن خدایی که فرزندی نداشت و در پادشاهی هیچ شریکی ندارد. او هرگز به ضعف و سستی نیازمند نیست که کسی یاری‌اش کند. پس او را با بزرگ‌ترین ستایش‌ها بزرگ بدارید و ارجمند بشمارید.
میبدی