گنجور

۱ - النوبة الاولى

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.

«الر تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ» این حرفها آیتها نامه است، «وَ قُرْآنٍ مُبِینٍ (۱)» و قرآنی پیدا کننده، باز نماینده.

«رُبَما یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا» ای بسا هنگاما که دوست بود و آرزو بود ناگرویدگان را، «لَوْ کانُوا مُسْلِمِینَ (۲)» اگر مسلمان بودندی. «ذَرْهُمْ» گذار ایشان را، «یَأْکُلُوا وَ یَتَمَتَّعُوا» تا می‌خورند و کام می‌رانند، «وَ یُلْهِهِمُ الْأَمَلُ» و دراز دیدن عمر ایشان را مشغول میدارد، «فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ (۳)» تا آن گه که آگاه شوند.

«وَ ما أَهْلَکْنا مِنْ قَرْیَةٍ» هرگز هلاک نکردیم شهری را، «إِلَّا وَ لَها کِتابٌ مَعْلُومٌ (۴)» مگر آن را تقدیری بود و حکمی از ما و نبشته‌ای ما را معلوم و هنگام آن دانسته.

«ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ» پیشی نکند هیچ گروهی، «أَجَلَها» بر هنگام مرگ خویش، «وَ ما یَسْتَأْخِرُونَ (۵)» و نه با پس ماند از آن هنگام.

«وَ قالُوا» کافران گفتند، «یا أَیُّهَا الَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ» ای آن کس که پیغام و یاد بر وی فرو فرستادند، «إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ (۶)» تو دیوانه‌ای.

«لَوْ ما تَأْتِینا بِالْمَلائِکَةِ» چرا فریشتگان نیاوردی بما با خود، «إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۷)» اگر از راست گویانی.

«ما نُنَزِّلُ الْمَلائِکَةَ» فرو نفرستیم بر ایشان فریشتگان، «إِلَّا بِالْحَقِّ» مگر بمرگ ایشان، «وَ ما کانُوا إِذاً مُنْظَرِینَ (۸)» و آن گه که فریشته آید ایشان را درنگ ندهد.

«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ» ما فرو فرستادیم این یاد و پیغام، «وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ (۹)» و ما خود نگه دارانیم.

«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ» و فرستادیم پیش از تو رسالتها، «فِی شِیَعِ الْأَوَّلِینَ (۱۰)» در گروهان پیشینیان.

«وَ ما یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ» و نیامد بایشان هیچ پیغامبر، «إِلَّا کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (۱۱)» مگر افسوس می‌کردند برو.

«کَذلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ (۱۲). لا یُؤْمِنُونَ بِهِ» چنان نهادیم و نمودیم در دلهای بدان‌

که تا بنگروند بخدا و رسول و قرآن، «وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِینَ (۱۳)» و گذشت درین جهان سنّت پیشینیان.

«وَ لَوْ فَتَحْنا عَلَیْهِمْ باباً مِنَ السَّماءِ» و اگر باز گشائیم بر ایشان دری از آسمان، «فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ (۱۴)» و ایشان در ایستند در ان در و می برشوند.

«لَقالُوا إِنَّما سُکِّرَتْ أَبْصارُنا» گویند چشمهای ما بپوشیده‌اند و بر بسته‌اند و کژ نموده‌اند، «بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ (۱۵)» بلکه ما گروهی‌ایم چشم به جادویی بر بسته.

«وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِی السَّماءِ بُرُوجاً» و آفریدیم و کردیم در آسمان برجها، «وَ زَیَّنَّاها لِلنَّاظِرِینَ (۱۶)» و بر آراستیم آن را نگرندگان شب را.

«وَ حَفِظْناها مِنْ کُلِّ شَیْطانٍ رَجِیمٍ (۱۷)» و نگه داشتیم آن را از هر دیوی نفریده‌ای.

«إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ» مگر کسی از ایشان که سخن دزدیده نیوشد، «فَأَتْبَعَهُ» در پی او نشیند، «شِهابٌ مُبِینٌ (۱۸)» شاخی آتش آشکارا.

«وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها» و زمین را پهن باز کردیم، «وَ أَلْقَیْنا فِیها رَواسِیَ» و در آن کوه‌ها در افکندیم، «وَ أَنْبَتْنا فِیها» و برویانیدیم در آن، «مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ مَوْزُونٍ (۱۹)» از هر چیزی سختنی.

«وَ جَعَلْنا لَکُمْ فِیها مَعایِشَ» و شما را در آن زیستن را جای ساختیم و چیز، «وَ مَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرازِقِینَ (۲۰)» که شما ایشان را روزی دهان نیستید.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: به نام خداوند بخشنده و مهربان.
«الر تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ» این حرفها آیتها نامه است، «وَ قُرْآنٍ مُبِینٍ (۱)» و قرآنی پیدا کننده، باز نماینده.
هوش مصنوعی: این جملات به بیان اشاره‌ای از آیات کتاب می‌پردازند و به قرآن که روشن و آشکارکننده است اشاره می‌کنند.
«رُبَما یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا» ای بسا هنگاما که دوست بود و آرزو بود ناگرویدگان را، «لَوْ کانُوا مُسْلِمِینَ (۲)» اگر مسلمان بودندی. «ذَرْهُمْ» گذار ایشان را، «یَأْکُلُوا وَ یَتَمَتَّعُوا» تا می‌خورند و کام می‌رانند، «وَ یُلْهِهِمُ الْأَمَلُ» و دراز دیدن عمر ایشان را مشغول میدارد، «فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ (۳)» تا آن گه که آگاه شوند.
هوش مصنوعی: ای کاش کسانی که کافر شدند آرزو داشتند که کاش مسلمان بودند. بگذارید آنها به زندگی خود ادامه دهند، تا از لذت‌ها و خوشی‌های دنیوی بهره‌مند شوند و آرزوهای درازمدت آن‌ها آنها را مشغول نگه دارد. ولی سرانجام، آن‌ها متوجه حقایق خواهند شد.
«وَ ما أَهْلَکْنا مِنْ قَرْیَةٍ» هرگز هلاک نکردیم شهری را، «إِلَّا وَ لَها کِتابٌ مَعْلُومٌ (۴)» مگر آن را تقدیری بود و حکمی از ما و نبشته‌ای ما را معلوم و هنگام آن دانسته.
هوش مصنوعی: ما هیچ شهری را نابود نکردیم، مگر اینکه برای آن تقدیر و حکم مشخصی از جانب ما وجود داشته است و این موضوع در کتابی از ما ثبت شده است.
«ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ» پیشی نکند هیچ گروهی، «أَجَلَها» بر هنگام مرگ خویش، «وَ ما یَسْتَأْخِرُونَ (۵)» و نه با پس ماند از آن هنگام.
هوش مصنوعی: هیچ قومی نمی‌تواند بر موعد مرگ خود پیشی بگیرد و نیز نمی‌تواند در این موعد تأخیر داشته باشد.
«وَ قالُوا» کافران گفتند، «یا أَیُّهَا الَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ» ای آن کس که پیغام و یاد بر وی فرو فرستادند، «إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ (۶)» تو دیوانه‌ای.
هوش مصنوعی: کافران گفتند: «ای کسی که این پیام بر تو نازل شده، تو به راستی دیوانه‌ای!»
«لَوْ ما تَأْتِینا بِالْمَلائِکَةِ» چرا فریشتگان نیاوردی بما با خود، «إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۷)» اگر از راست گویانی.
هوش مصنوعی: چرا ملائکه را با خود به ما نمی‌آوری، اگر راست می‌گویی؟
«ما نُنَزِّلُ الْمَلائِکَةَ» فرو نفرستیم بر ایشان فریشتگان، «إِلَّا بِالْحَقِّ» مگر بمرگ ایشان، «وَ ما کانُوا إِذاً مُنْظَرِینَ (۸)» و آن گه که فریشته آید ایشان را درنگ ندهد.
هوش مصنوعی: ما فرشتگان را جز به حق نخواهیم فرستاد و در صورتی که فرشتگان نزد آنان بیایند، فرصتی به آنها داده نخواهد شد.
«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ» ما فرو فرستادیم این یاد و پیغام، «وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ (۹)» و ما خود نگه دارانیم.
هوش مصنوعی: ما این پیام را فرستاده‌ایم و خود مراقب و نگه‌دار آن هستیم.
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ» و فرستادیم پیش از تو رسالتها، «فِی شِیَعِ الْأَوَّلِینَ (۱۰)» در گروهان پیشینیان.
هوش مصنوعی: ما پیش از تو پیامبران بسیاری را فرستادیم که در میان گروه‌های پیشینیان بودند.
«وَ ما یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ» و نیامد بایشان هیچ پیغامبر، «إِلَّا کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (۱۱)» مگر افسوس می‌کردند برو.
هوش مصنوعی: و هیچ پیغمبری به آنان نیامد، مگر اینکه به او استهزا می‌کردند.
«کَذلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ (۱۲). لا یُؤْمِنُونَ بِهِ» چنان نهادیم و نمودیم در دلهای بدان‌
هوش مصنوعی: این گونه آن را در دل‌های مجرمان قرار می‌دهیم. آن‌ها به آن ایمان نمی‌آورند.
که تا بنگروند بخدا و رسول و قرآن، «وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِینَ (۱۳)» و گذشت درین جهان سنّت پیشینیان.
هوش مصنوعی: تا زمانی که به خدا، پیامبر و قرآن نگاه کنیم، نشان می‌دهد که سنّت پیشینیان قبلاً وجود داشته و در این جهان ادامه پیدا کرده است.
«وَ لَوْ فَتَحْنا عَلَیْهِمْ باباً مِنَ السَّماءِ» و اگر باز گشائیم بر ایشان دری از آسمان، «فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ (۱۴)» و ایشان در ایستند در ان در و می برشوند.
هوش مصنوعی: اگر درب از آسمان را برایشان باز کنیم، آن وقت در آن درب ایستاده و به سمت بالا خواهند رفت.
«لَقالُوا إِنَّما سُکِّرَتْ أَبْصارُنا» گویند چشمهای ما بپوشیده‌اند و بر بسته‌اند و کژ نموده‌اند، «بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ (۱۵)» بلکه ما گروهی‌ایم چشم به جادویی بر بسته.
هوش مصنوعی: آنها می‌گویند که چشمان ما بسته و پوشیده شده و دچار حیرت شده‌ایم. بلکه ما گروهی هستیم که تحت تأثیر جادو قرار گرفته‌ایم.
«وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِی السَّماءِ بُرُوجاً» و آفریدیم و کردیم در آسمان برجها، «وَ زَیَّنَّاها لِلنَّاظِرِینَ (۱۶)» و بر آراستیم آن را نگرندگان شب را.
هوش مصنوعی: در آسمان برج‌هایی خلق کردیم و آن را برای تماشاگران زینت بخشیدیم.
«وَ حَفِظْناها مِنْ کُلِّ شَیْطانٍ رَجِیمٍ (۱۷)» و نگه داشتیم آن را از هر دیوی نفریده‌ای.
هوش مصنوعی: و ما این را از هر شیطان رانده‌شده‌ای محافظت کردیم.
«إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ» مگر کسی از ایشان که سخن دزدیده نیوشد، «فَأَتْبَعَهُ» در پی او نشیند، «شِهابٌ مُبِینٌ (۱۸)» شاخی آتش آشکارا.
هوش مصنوعی: مگر کسی که به گوش‌دادن سخنان پنهانی بپردازد و سپس شهاب آتشین و روشنی او را دنبال کند.
«وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها» و زمین را پهن باز کردیم، «وَ أَلْقَیْنا فِیها رَواسِیَ» و در آن کوه‌ها در افکندیم، «وَ أَنْبَتْنا فِیها» و برویانیدیم در آن، «مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ مَوْزُونٍ (۱۹)» از هر چیزی سختنی.
هوش مصنوعی: و زمین را گسترده و وسیع کردیم، و در آن کوه‌ها را قرار دادیم، و در آن از هر نوع چیز مفیدی را رویاندیم.
«وَ جَعَلْنا لَکُمْ فِیها مَعایِشَ» و شما را در آن زیستن را جای ساختیم و چیز، «وَ مَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرازِقِینَ (۲۰)» که شما ایشان را روزی دهان نیستید.
هوش مصنوعی: ما در آنجا زندگی را برای شما فراهم کرده‌ایم و در واقع شما نمی‌توانید روزی برخی از موجودات را تأمین کنید.

حاشیه ها

1402/02/13 02:05
یزدانپناه عسکری

3- اگر مسلمان بودندی. «ذَرْهُمْ» گذار ایشان را، «یَأْکُلُوا وَ یَتَمَتَّعُوا» تا می‌خورند و کام می‌رانند، «وَ یُلْهِهِمُ الْأَمَلُ» و دراز دیدن عمر ایشان را مشغول میدارد، «فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ (۳)» تا آن گه که آگاه شوند.

***

[یزدانپناه عسکری]

‏ الحجر : 3 - ذَرْهُمْ یَأْکُلُوا وَ یَتَمَتَّعُوا وَ یُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُون

اقتضاء حکمت آگاهی وخلقت،  مصون از افراط و تفریطِ  درک مستدل و منطقی حیات دنیوی است. [(الَّذِی خَلَقَکَ فَسَوَّاکَ- انفطار/7)  ؛ (یَأْکُلُوا، أکل: ادراک - أُکُلُها دائِم‏) ؛ (یُلْهِهِمُ : لَهْو: آن چیزی است که انسان را از آنچه که برای او لازم و مهم است باز می دارد) ؛ (الإمل، أمل- التَّأَمُّل‏- اندیشیدن و فکر کردن در امور و حقایق، پرستش و نیایش عقلی بدرگاه خداوند) ؛ (سَوِیّ: چیزی که در مقدار و کیفیّت از افراط و تفریط، مصون است‏)]

***

[حسین انصاریان[

‏ الحجر : 3 - ذَرْهُمْ یَأْکُلُوا وَ یَتَمَتَّعُوا وَ یُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُون

بگذارشان تا بخورند و [با لذایذ مادی و زودگذر] کامرانی کنند، و آرزوها سرگرمشان نماید؛ پس به همین زودی [حقّانیّت اسلام و فرجام شوم خود را] خواهند فهمید(انصاریان، حسین، ترجمه قرآن (انصاریان)، 1جلد، اسوه - ایران - قم، چاپ: 1، 1383 ه.ش.ص 262)