گنجور

۱ - النوبة الاولى

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.

«الر» منم خدای دانا، می‌دانم و می‌بینم، «کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ» این نامه ای است که فرو فرستادیم بتو، «لِتُخْرِجَ النَّاسَ» تا بیرون آوری مردمان را، «مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ» از تاریکیها بروشنایی، «بِإِذْنِ رَبِّهِمْ» بفرمان خداوند ایشان، «إِلی‌ صِراطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ (۱)» با راه خداوند توانا، بی همتا، نیکو سزا.

«اللَّهِ الَّذِی لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ» آن خدای که او راست هر چه در آسمانها و در زمینها، «وَ وَیْلٌ لِلْکافِرِینَ مِنْ عَذابٍ شَدِیدٍ (۲)» ویل ناگرویدگان را از عذابی سخت.

«الَّذِینَ یَسْتَحِبُّونَ الْحَیاةَ الدُّنْیا عَلَی الْآخِرَةِ» ایشان که می‌برگزینند بدوستی زندگانی این جهان بر آن جهان، «وَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ» و بر می‌گردانند از راه خدای، «وَ یَبْغُونَها عِوَجاً» و آن را عیب و کژی می‌جویند «أُولئِکَ فِی ضَلالٍ بَعِیدٍ (۳)» ایشانند که در گمراهی دورند.

«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ» و نفرستادیم هیچ فرستاده‌ای، «إِلَّا بِلِسانِ قَوْمِهِ» مگر بزبان قوم او، «لِیُبَیِّنَ لَهُمْ» تا پیدا کند ایشان را، «فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشاءُ» تا گمراه کند اللَّه او را که خواهد، «وَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ» و با راه آرد او را که خواهد، «وَ هُوَ الْعَزِیزُ» و اوست تاونده با هر کاونده و بهیچ هست‌ نماننده، «الْحَکِیمُ (۴)» دانا، راست دانش، راست کار.

«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی‌ بِآیاتِنا» و فرستادیم موسی را بسخنان خویش، «أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ» که بیرون آر قوم خویش را، «مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ» از تاریکیها بروشنایی، «وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ» و یاد کن بر ایشان گذشتهای روزگار خدا، «إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ» درین پیغام و در یاد کرد گذشتهای روزگار پندهاست و نشانها، «لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (۵)» هر شکیبایی را سپاس دار.

«وَ إِذْ قالَ مُوسی‌ لِقَوْمِهِ» موسی گفت قوم خویش را، «اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ» یاد کنید نیکی اللَّه بر خویشتن، «إِذْ أَنْجاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ» که باز رهاند شما را از کسان فرعون، «یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذابِ» می‌چشانیدند و می‌رسانیدند بشما بد عذاب، «وَ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ» و گلو می‌بریدند پسران شما را، «وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ» و زنده می‌گذاشتند دختران شما را، «وَ فِی ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ» و در آن شما را آزمایشی بود از خداوند شما، «عَظِیمٌ (۶)» بزرگ.

«وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ» آگاهی داد خداوند شما و آگاه کرد، «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ» که اگر شاکر باشید ناچار شما را بیفزایم، «وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ» و اگر ناسپاس بید، «إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ (۷)» عذاب من سخت است.

«وَ قالَ مُوسی‌» و گفت موسی، «إِنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً» اگر کافر شوید شما و هر که در زمین‌اند همه، «فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ حَمِیدٌ (۸)» اللَّه بی نیاز است، سزای ستایش.

«أَ لَمْ یَأْتِکُمْ» نیامد بشما، «نَبَؤُا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ» خبر ایشان که پیش از شما بودند «قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ» و ایشان که‌ پس قوم نوح و عاد و ثمود بودند، «لا یَعْلَمُهُمْ إِلَّا اللَّهُ» نداند ایشان را مگر خدای، «جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ» بایشان آمد فرستادگان بایشان، پیغامها درست روشن و معجزها نیکو آشکارا، «فَرَدُّوا أَیْدِیَهُمْ فِی أَفْواهِهِمْ» دستهای خود بدهنهای خود باز نهادند، «وَ قالُوا إِنَّا کَفَرْنا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ» و گفتند ما کافرانیم بآنچ شما را بآن فرستادند، «وَ إِنَّا لَفِی شَکٍّ مِمَّا تَدْعُونَنا إِلَیْهِ» و ما در گمانیم از آنچ ما را می‌خوانید با آن، «مُرِیبٍ» گمانی که دل را می‌شوراند.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.
هوش مصنوعی: با نام خداوندی که بسیار بخشنده و مهربان است.
«الر» منم خدای دانا، می‌دانم و می‌بینم، «کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ» این نامه ای است که فرو فرستادیم بتو، «لِتُخْرِجَ النَّاسَ» تا بیرون آوری مردمان را، «مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ» از تاریکیها بروشنایی، «بِإِذْنِ رَبِّهِمْ» بفرمان خداوند ایشان، «إِلی‌ صِراطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ (۱)» با راه خداوند توانا، بی همتا، نیکو سزا.
هوش مصنوعی: من خدای دانا هستم و همه چیز را می‌دانم و می‌بینم. این نامه‌ای است که به سوی تو نازل کردیم تا مردم را از تاریکی‌ها به سوی نور هدایت کنی، به فرمان پروردگارشان، به راهی که باعزت و ستوده است.
«اللَّهِ الَّذِی لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ» آن خدای که او راست هر چه در آسمانها و در زمینها، «وَ وَیْلٌ لِلْکافِرِینَ مِنْ عَذابٍ شَدِیدٍ (۲)» ویل ناگرویدگان را از عذابی سخت.
هوش مصنوعی: خداوندی که همه آنچه در آسمان‌ها و زمین است به او تعلق دارد. و وای بر کافران از عذاب سخت.
«الَّذِینَ یَسْتَحِبُّونَ الْحَیاةَ الدُّنْیا عَلَی الْآخِرَةِ» ایشان که می‌برگزینند بدوستی زندگانی این جهان بر آن جهان، «وَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ» و بر می‌گردانند از راه خدای، «وَ یَبْغُونَها عِوَجاً» و آن را عیب و کژی می‌جویند «أُولئِکَ فِی ضَلالٍ بَعِیدٍ (۳)» ایشانند که در گمراهی دورند.
هوش مصنوعی: آنان که زندگی دنیا را به زندگی آخرت ترجیح می‌دهند و از مسیر خداوند دور می‌شوند و به دنبال انحراف و نادرستی در آن هستند، در حقیقت در گمراهی شدیدی به سر می‌برند.
«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ» و نفرستادیم هیچ فرستاده‌ای، «إِلَّا بِلِسانِ قَوْمِهِ» مگر بزبان قوم او، «لِیُبَیِّنَ لَهُمْ» تا پیدا کند ایشان را، «فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشاءُ» تا گمراه کند اللَّه او را که خواهد، «وَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ» و با راه آرد او را که خواهد، «وَ هُوَ الْعَزِیزُ» و اوست تاونده با هر کاونده و بهیچ هست‌ نماننده، «الْحَکِیمُ (۴)» دانا، راست دانش، راست کار.
هوش مصنوعی: ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر به زبان قوم خود تا آنها را راهنمایی کند. خداوند هر که را بخواهد گمراه می‌کند و هر که را بخواهد هدایت می‌کند. او قدرتمند و حکیم است.
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی‌ بِآیاتِنا» و فرستادیم موسی را بسخنان خویش، «أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ» که بیرون آر قوم خویش را، «مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ» از تاریکیها بروشنایی، «وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ» و یاد کن بر ایشان گذشتهای روزگار خدا، «إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ» درین پیغام و در یاد کرد گذشتهای روزگار پندهاست و نشانها، «لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (۵)» هر شکیبایی را سپاس دار.
هوش مصنوعی: ما موسی را با نشانه‌هایمان فرستادیم تا به او بگوییم قوم خود را از تاریکی‌ها به سوی روشنی بیرون بیاورد و به آنها یادآوری کند که روزهای خداوند را به خاطر بسپارند. در این یادآوری و پیام، نشانه‌ها و عبرت‌هایی برای هر کسی که صبوری کند و شکرگزار باشد وجود دارد.
«وَ إِذْ قالَ مُوسی‌ لِقَوْمِهِ» موسی گفت قوم خویش را، «اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ» یاد کنید نیکی اللَّه بر خویشتن، «إِذْ أَنْجاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ» که باز رهاند شما را از کسان فرعون، «یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذابِ» می‌چشانیدند و می‌رسانیدند بشما بد عذاب، «وَ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ» و گلو می‌بریدند پسران شما را، «وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ» و زنده می‌گذاشتند دختران شما را، «وَ فِی ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ» و در آن شما را آزمایشی بود از خداوند شما، «عَظِیمٌ (۶)» بزرگ.
هوش مصنوعی: موسی به قوم خود گفت: «به یاد داشته باشید نعمت‌های خداوندی را که بر شما نازل شده است، وقتی که شما را از دست فرعونیان نجات داد. آن‌ها به شما عذاب‌های سختی می‌رساندند و پسران شما را قلع و قمع می‌کردند و دخترانتان را زنده می‌گذاشتند. این امر یک آزمایش بزرگ از سوی پروردگار شما بود.»
«وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ» آگاهی داد خداوند شما و آگاه کرد، «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ» که اگر شاکر باشید ناچار شما را بیفزایم، «وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ» و اگر ناسپاس بید، «إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ (۷)» عذاب من سخت است.
هوش مصنوعی: خداوند به شما خبر داده است که اگر شکر‌گزار باشید، من نعمت‌هایم را بیش‌تر به شما می‌افزایم و اگر کفران کنید، عذاب من بسیار سخت خواهد بود.
«وَ قالَ مُوسی‌» و گفت موسی، «إِنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً» اگر کافر شوید شما و هر که در زمین‌اند همه، «فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ حَمِیدٌ (۸)» اللَّه بی نیاز است، سزای ستایش.
هوش مصنوعی: موسی گفت: اگر شما و همه کسانی که در زمین هستند، کافر شوید، خداوند بی‌نیاز و سزاوار ستایش است.
«أَ لَمْ یَأْتِکُمْ» نیامد بشما، «نَبَؤُا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ» خبر ایشان که پیش از شما بودند «قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ» و ایشان که‌ پس قوم نوح و عاد و ثمود بودند، «لا یَعْلَمُهُمْ إِلَّا اللَّهُ» نداند ایشان را مگر خدای، «جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ» بایشان آمد فرستادگان بایشان، پیغامها درست روشن و معجزها نیکو آشکارا، «فَرَدُّوا أَیْدِیَهُمْ فِی أَفْواهِهِمْ» دستهای خود بدهنهای خود باز نهادند، «وَ قالُوا إِنَّا کَفَرْنا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ» و گفتند ما کافرانیم بآنچ شما را بآن فرستادند، «وَ إِنَّا لَفِی شَکٍّ مِمَّا تَدْعُونَنا إِلَیْهِ» و ما در گمانیم از آنچ ما را می‌خوانید با آن، «مُرِیبٍ» گمانی که دل را می‌شوراند.
هوش مصنوعی: آیا به شما خبر نرسیده است که پیشینیان شما، مانند قوم نوح، عاد و ثمود و دیگران چه بر سرشان آمد؟ جز خدا هیچ کس نمی‌داند آن‌ها چه کسانی بودند. فرستادگانِ الهی با نشانه‌های روشن و معجزات واضح به سوی آن‌ها آمدند، اما آن‌ها دست‌هایشان را به نشانه انکار بر دهن‌هایشان گذاشتند و گفتند: «ما به آنچه شما فرستاده‌اید کافر هستیم» و با بی‌اعتمادی گفتند: «ما در مورد آنچه شما ما را به سوی آن می‌خوانید، دچار شک و تردید هستیم.»