گنجور

۱۵ - النوبة الاولى

قوله تعالی: ما کانَ لِبَشَرٍ هرگز روا نباشد مردمی را، أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتابَ که خدای او را نامه دهد، وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّةَ و علم راست و پیغامبری دهد، ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ پس آن گه فرا مردمان گوید: کُونُوا عِباداً لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ مرا بندگان باشید و مرا بخدایی گیرید فرود از اللَّه، وَ لکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ لکن چنین گفتند پیغامبران امّت خویش را که بندگان خدا بید، بِما کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتابَ بآنچه کتاب من میدانید، وَ بِما کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ (۷۹) و بآنچه میخوانید از آن.

وَ لا یَأْمُرَکُمْ و نفرماید شما را خدای و نه هیچ بشری از پیغامبران، أَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلائِکَةَ وَ النَّبِیِّینَ أَرْباباً که فریشتگان و پیغامبران را بخدایی گیرید، أَ یَأْمُرُکُمْ بِالْکُفْرِ بکفر میفرماید شما را؟ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (۸۰) پس آنکه شما مسلمانان باشید و گردن نهادگان.

وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثاقَ النَّبِیِّینَ پیمان گرفت اللَّه از پیغامبران، لَما آتَیْتُکُمْ مِنْ کِتابٍ وَ حِکْمَةٍ که هر چه دهم، هر گه که دهم شما را از نامه و دانش راست و پیغام محکم، ثُمَّ جاءَکُمْ رَسُولٌ پس آن گه بشما آید رسولی، مُصَدِّقٌ لِما مَعَکُمْ استوار دار و گواه آن را که با شما است، لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَ لَتَنْصُرُنَّهُ بگروید باو و یاری دهید او را، قالَ أَ أَقْرَرْتُمْ خدای گفت: اقرار دادید بپیذیرفتن این پیمان از من؟ وَ أَخَذْتُمْ عَلی‌ ذلِکُمْ إِصْرِی و این پیمان بزرگ گران از من بستدید.

قالُوا أَقْرَرْنا پیغامبران یک یک جواب دادند که اقرار دادیم، قالَ فَاشْهَدُوا خدای گفت: بر یکدیگر گواه بید، وَ أَنَا مَعَکُمْ مِنَ الشَّاهِدِینَ (۸۱) و من با شماام از گواهان یکی.

فَمَنْ تَوَلَّی بَعْدَ ذلِکَ هر که بر گردد پس از آن، فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ (۸۲) او از فاسقانست و از بیرون شدگان از پیمان.

أَ فَغَیْرَ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ بجز دین خدای و تصدیق محمد (ص) دینی خواهند جست؟

وَ لَهُ أَسْلَمَ و خدای را گردن نهاد، مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ هر که در آسمانها و زمین کس است، طَوْعاً وَ کَرْهاً بعضی از میان جان و بعضی از بن دندان، وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ (۸۳) و همه را با وی خواهند برد.

قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ بگوی ایمان آوردیم بخدای، وَ ما أُنْزِلَ عَلَیْنا و هر چه فرو فرستاده آمد بر ما، وَ ما أُنْزِلَ عَلی‌ إِبْراهِیمَ و هر چه فرو فرستاده آمد بر ابراهیم وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ و پیغامبران که از فرزندان یعقوب بودند، وَ ما أُوتِیَ مُوسی‌ وَ عِیسی‌ و هر چه موسی را دادند و عیسی را، وَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ و هر چه دیگر پیغامبران را دادند، از خداوند ایشان، لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ یکی را از پیغامبران جدا نکنیم در تصدیق بتکذیب، وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (۸۴) و ما وی را گردن نهادگانیم و خویشتن فرا دادگان.

۱۴ - النوبة الثالثة: قوله تعالی: وَ لا تُؤْمِنُوا إِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِینَکُمْ بعضی مفسّران گفتند: این خطاب خدای با مسلمانان است، و نواخت اهل معرفت و ایمانست، و منّت نهادن خدای در دین اسلام بر ایشان است. و آن گه این خطاب را دو طریق است: از یک روی خطابست با عامّه مؤمنان این امّت، و از یک روی خطاب عارفانست و خواصّ اهل طریقت. وجه اوّل آنست که: یا معشر المسلمین گمان مبرید و استوار مدارید که کسی را آن دهند که شما را دادند، چون دین اسلام دینی نه، و شما را دادند. چون قرآن کتابی نه، و شما را دادند. چون محمد (ص) پیغامبری نه، و شما راست. چون کعبه قبله‌ای نه، و شما راست. چون ماه رمضان ماهی نه، و شما راست. چون روز آدینه روزی نه، و شما راست. همه شرعها منسوخ شرع شما و همه عقدها منسوخ عقد شما، همه کمال دین و شریعت و جمال حقیقت و طریقت در عهد شما. و ذلک فی قوله تعالی: الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً.۱۵ - النوبة الثانیة: قوله تعالی: ما کانَ لِبَشَرٍ الآیة... مقاتل گفت: «بشر» اینجا عیسی (ع) است و «کتاب» انجیل، و آیت در شأن ترسایان نجران آمد، که در عیسی دعوی باطل کردند و غلوّ نمودند. میگوید: روا نبود و سزا نباشد و هرگز خود نبود عیسی را که خدای او را پیغامبری و کتاب انجیل دهد پس آن گه بمردم گوید: مرا بندگان باشید! و مرا بخدایی گیرید فرود از خدای. ابن عباس و عطا گفتند: بشر اینجا محمد (ص) و کتاب قرآن. و سبب نزول آن بود که بو رافع جهود و رئیس ترسایان نجران گفتند: یا محمد (ص) تو میخواهی که ما ترا بنده باشیم و ترا بخدایی گیریم! رسول اللَّه گفت: معاذ اللَّه که من این گویم یا فرمایم، «ما بذلک بعثنی و بذلک امرنی»

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوله تعالی: ما کانَ لِبَشَرٍ هرگز روا نباشد مردمی را، أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتابَ که خدای او را نامه دهد، وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّةَ و علم راست و پیغامبری دهد، ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ پس آن گه فرا مردمان گوید: کُونُوا عِباداً لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ مرا بندگان باشید و مرا بخدایی گیرید فرود از اللَّه، وَ لکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ لکن چنین گفتند پیغامبران امّت خویش را که بندگان خدا بید، بِما کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتابَ بآنچه کتاب من میدانید، وَ بِما کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ (۷۹) و بآنچه میخوانید از آن.
هوش مصنوعی: خداوند هرگز به بشر اجازه نخواهد داد که کتاب و حکمت و پیامبری از جانب او دریافت کند و سپس به مردم بگوید که مرا به جای خداوند بپرستید و بندگان من باشید. بلکه پیامبران به مردم می‌گویند که بندگان خداوند باشند، به آنچه که از کتاب می‌دانند و به آنچه که می‌خوانند، عمل کنند.
وَ لا یَأْمُرَکُمْ و نفرماید شما را خدای و نه هیچ بشری از پیغامبران، أَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلائِکَةَ وَ النَّبِیِّینَ أَرْباباً که فریشتگان و پیغامبران را بخدایی گیرید، أَ یَأْمُرُکُمْ بِالْکُفْرِ بکفر میفرماید شما را؟ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (۸۰) پس آنکه شما مسلمانان باشید و گردن نهادگان.
هوش مصنوعی: خدا و هیچ انسانی از پیامبران شما را به پرستش فرشتگان و پیامبران فرمان نمی‌دهد. آیا می‌تواند به شما بگوید که به کفر گرایید، در حالی که شما ایمان آورده‌اید و تسلیم او هستید؟
وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثاقَ النَّبِیِّینَ پیمان گرفت اللَّه از پیغامبران، لَما آتَیْتُکُمْ مِنْ کِتابٍ وَ حِکْمَةٍ که هر چه دهم، هر گه که دهم شما را از نامه و دانش راست و پیغام محکم، ثُمَّ جاءَکُمْ رَسُولٌ پس آن گه بشما آید رسولی، مُصَدِّقٌ لِما مَعَکُمْ استوار دار و گواه آن را که با شما است، لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَ لَتَنْصُرُنَّهُ بگروید باو و یاری دهید او را، قالَ أَ أَقْرَرْتُمْ خدای گفت: اقرار دادید بپیذیرفتن این پیمان از من؟ وَ أَخَذْتُمْ عَلی‌ ذلِکُمْ إِصْرِی و این پیمان بزرگ گران از من بستدید.
هوش مصنوعی: خداوند از پیامبران عهد و پیمانی گرفت که هرگاه به آنها کتاب و حکمت دهد، سپس پیامبری به سوی آنها بیاید که آنچه با خود دارند را تصدیق کند، باید به او ایمان آورند و او را یاری کنند. خداوند از آنها پرسید آیا به این پیمان اقرار کردند و آیا این بار سنگین را پذیرفته‌اند؟
قالُوا أَقْرَرْنا پیغامبران یک یک جواب دادند که اقرار دادیم، قالَ فَاشْهَدُوا خدای گفت: بر یکدیگر گواه بید، وَ أَنَا مَعَکُمْ مِنَ الشَّاهِدِینَ (۸۱) و من با شماام از گواهان یکی.
هوش مصنوعی: پیامبران به یکدیگر پاسخ دادند که ما به حقیقت اعتراف کردیم. خداوند فرمود: بر یکدیگر شهادت دهید و من نیز از گواهان شما هستم.
فَمَنْ تَوَلَّی بَعْدَ ذلِکَ هر که بر گردد پس از آن، فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ (۸۲) او از فاسقانست و از بیرون شدگان از پیمان.
هوش مصنوعی: هر کسی که پس از آن به سوی دیگری برگردد، جزو فاسقان و کسانی است که از پیمان خارج شده‌اند.
أَ فَغَیْرَ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ بجز دین خدای و تصدیق محمد (ص) دینی خواهند جست؟
هوش مصنوعی: آیا غیر از دین خدا و تصدیق پیامبر محمد (ص)، دنبال دین دیگری هستند؟
وَ لَهُ أَسْلَمَ و خدای را گردن نهاد، مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ هر که در آسمانها و زمین کس است، طَوْعاً وَ کَرْهاً بعضی از میان جان و بعضی از بن دندان، وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ (۸۳) و همه را با وی خواهند برد.
هوش مصنوعی: و او کسی است که در برابر خدا تسلیم شده است، هر چه در آسمان‌ها و زمین وجود دارد، خواه با میل خود و خواه به اجبار، تسلیم او هستند. برخی از آنان با اختیار خود و برخی دیگر به صورت ناخواسته به او خواهند پیوست و در نهایت همه به سوی او بازگردانده خواهند شد.
قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ بگوی ایمان آوردیم بخدای، وَ ما أُنْزِلَ عَلَیْنا و هر چه فرو فرستاده آمد بر ما، وَ ما أُنْزِلَ عَلی‌ إِبْراهِیمَ و هر چه فرو فرستاده آمد بر ابراهیم وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ و پیغامبران که از فرزندان یعقوب بودند، وَ ما أُوتِیَ مُوسی‌ وَ عِیسی‌ و هر چه موسی را دادند و عیسی را، وَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ و هر چه دیگر پیغامبران را دادند، از خداوند ایشان، لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ یکی را از پیغامبران جدا نکنیم در تصدیق بتکذیب، وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (۸۴) و ما وی را گردن نهادگانیم و خویشتن فرا دادگان.
هوش مصنوعی: بگویید ما به خدا ایمان داریم و به هر چیزی که بر ما نازل شده است، همچنین به آنچه که بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و سایر برادران یعقوب نازل شده است، و به آنچه که به موسی و عیسی داده شده است و نیز به همه پیامبران دیگر که از سوی پروردگارشان دریافت کرده‌اند. ما هیچ یک از این پیامبران را بر دیگری ترجیح نمی‌دهیم و همگی ما تسلیم اراده او هستیم.