گنجور » مسعود سعد سلمان » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۰۶ - مدح سلطان مسعود و اظهار امیدواری در شصت سالگی

مسعود سعد سلمان

شمارهٔ ۱۰۶ - مدح سلطان مسعود و اظهار امیدواری در شصت سالگی

دولت مسعودی با روزگار

چون تن و جان گشت بهم سازگار

تاج همی گوید جاوید باد

شاه زمانه ملک روزگار

بخت همی گوید پاینده باد

دولت و اقبال شه تاجدار

خسرو مسعود که بر تخت او

گردون کردست سعادت نثار

ای به تو افراخته سر مملکت

وی به تو افروخته دل روزگار

ذات تو آن گوهر کز لفظ آن

عقل نداندش گرفتن عیار

قدر تو آن چرخ که گویی مگر

چرخ مثالیست از آن مستعار

ملک نشاندست تو را بر کتف

عدل گرفته ست تو را در کنار

زی تو کند عدل همه التجا

وز تو کند ملک همه افتخار

روی کمال از تو فزودست فر

شاخ امید از تو گرفته ست بار

مایه مهر تو نبیند زیان

باده جود تو نیارد خمار

چرخ چو رای تو نیابد مجال

کوه چو گنج تو نیابد یسار

لطف تو تن را نکند ناامید

عنف تو جان را ندهد زینهار

خشم ندیدست چو تو کینه توز

حلم ندیدست چو تو بردبار

هرگز بی مهر تو عنصر ز طبع

ممکن نبود که پذیرد نگار

زیرا با کین تو هرگز نشد

صورت با روح به هم سازوار

ای ملک پیلتن شیر زور

پیل عزیز از تو شد و شیرخوار

شیر شکاری تو و از هول تو

شیر نمی یارد کردن شکار

در کف تو بر تن بشکست خورد

گردن شیران سر آن گاوسار

چرخ ز تو کور شود روز رزم

مهر ز تو نور برد روز بار

ملک سواری تو به میدان ملک

ملک چو تو نیز نبیند سوار

قوت دولت ز تو شد مجتمع

قاعده دین به تو گشت استوار

گوید هر لحظه زبان شرف

احسنت احسنت زهی شهریار

چون ز تف حمله گردنکشان

جوش برآید ز دل کارزار

خنجر خونریز بلرزد چو برق

نیزه دلدوز بپیچد چو مار

پشت زمین چست بپوشد سیاه

روی هوا پاک بگیرد غبار

گردد در برها دمها خبه

ماند اندر تن ها جانا بشار

پیچد در دل جزع گیر گیر

گریه بر تن فزع زار زار

تو ملکا در سلب آهنین

خیر چو روئین و چو اسفندیار

در کفت آن گوهر الماس رنگ

تشنه به خون لیک بسی آبوار

زیر تو آن هیکل گردون نهاد

ره برو دریا درو صحرا گذار

باد شتابی که نیابد درنگ

آتش خیزی که نگیرد قرار

تو ز چپ و راست چو رعد و چو برق

زود بر آری ز جهانی دمار

دشت شده از سر تیغ تو رود

کوه شده از پی پیل تو غار

دشمن دین چون ز تو ناشاد شد

شاد زی ای شادی هر شاد خوار

بنده ز مدح تو اگر عاجزست

عذرش بپذیر و شگفتی مدار

گفت نداند به سزا در جهان

صد یک مدح تو چو بنده هزار

در سخن این مایه به هم کرد و بس

این تن بس سست و دل بس فگار

گوهر زاید پس ازین طبع من

گر تو بر او تابی خورشیدوار

باز همان شیر دژ آگه شوم

کز من بی شیر شود مرغزار

باز همان گردد طبعم که بود

گر کندم خدمت شاه اختیار

کز نظر رأی تو هر پاره چوب

گردد پیروزتر از روزگار

این چه حدیث است کز اینگونه شد

عارض مشکینم کافور سار

شست دوتا کرد مرا همچو شست

سال بدین جای رسید از شمار

نیستم امسال به طبع و به تن

آنکه همی بودم پیرار و پار

آری نومید نباشم ز خود

گرچه دلم زار شد و تن نزار

باشد ممکن که جوانم کند

دولت و اقبال شه بختیار

تا نبود جرم زمین چون هوا

تا نبود طبع خزان چون بهار

چون مه روشن نبود تیره شب

چون گل تازه نبود خشک خار

هر چه زمینست به خنجر بگیر

هر چه جهانست به دولت بدار

مهری و چون مهر به شادی بتاب

ابری و چون ابر به رادی ببار

در همه گیهانت چو اختر مسیر

بر همه گیتیت چو گردون مدار

یمن به هر جای تو را بر یمین

یسر به هر کار تو را بر یسار

شمارهٔ ۱۰۵ - در شکرگزاری از آغاز پادشاهی سیف الدوله محمود: ساقیا چون گشت پیدا نور صبح از کوهسار شمارهٔ ۱۰۷ - در مدح علاء الدوله مسعود: ز غزو باز خرامید شاد و برخوردار

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)

قالب شعری: قصیده

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.