رباعی شمارۀ ۲
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
حاشیه ها
تون محل برافروختن اتش حمام است و مولانا چند بار بکار برده در دیوانش اما گلخن نیز همان است جایی که اتش گل می اندازد ولی دوستی خن را برای منبع و سرچشمه بکار برده بود و یا خانی به معنی چشمه برای منابع به کار برده بود نامش را به یاد ندارم ولی بلند باد نامش
در گویش "لری بختیاری" واژه ی "تین" که همان "تون" است و با همان معنای " آتشدان حمام" به کار می رود. می دانید که "لری بختیاری" یکی از نزدیک ترین گویش ها به "فارسی دری" است.
اما چرا در بسیاری از واژه ها "او" به "ای" دگر شده است؛ ناشناخته مانده.
نمونه های دیگر :
پول، که پیل گفته می شود.
خون، که خین گفته می شود.
و ...
واژه تون در کردی نیز معنای مرد اشاره را دارد
سلام در پاسخ به این پرسش که چرا «و» به «ی» تبدیل شده دلیلش تمایل اهل زبان به نرم شدن کلام وسهولت در تلفظ آن است چون تلفظ «ی» با صدای زیرش راحت تر از «و» است همچنانکه تلفظ حرکت کوتاه زیراز حرکت کوتاه رو راحت تر است وکلمه ی نامک به نام با حرکت کوتاه انتهایی رو تبدیل شده ودر دوره ی بعد به«نامه» باحرکت کوتاه انتهایی زیر تبدیل شده شاد باشید.
بهبهان شهری است در جنوب شرق خوزستان. در گویش بهبهانی به کسی که مسئول آتشدان و آتش کردن حمام است "تینتو" می گویند.
گونه ای قالب ادبی داریم بنام شهر آشوب
در این نوع شعر ،بیشترمشاغل مختلف رایج در جامعه
مورد توجه است و آنها را با کلمات ادبی و عاشقانه تلطیف نموده و معرفی می کنند
یکی از نمایندگان این سبک همین مهستی گنجوی شاعره قرن 5 و6 است که رباعی سرا است
وحق و الانصاف هم بسیار عالی به توصیف قشر معمولی جامعه پرداخته است
در مورد تون بحث شد و من چون اهل فردوس هستم که قبلا به تون معروف بوده (شهری به قدمت حداقل هزاره سوم قبل از میلاد)این چند جمله را در معنی تون اضافه میکنم که تون، در «معجمالبلدان»، سفیدی روی ناخن، در «برهان قاطع»، گلخن حمام، در «مؤیدالفضلا»، جامه شبروی، در «مجمعاللغات»، حمام و در «فرهنگ نظام»، خزانه و گنجینه معنی شدهاست.
حمامی را بگو امشب اگر دوست داری تو بخواب و گرمابه را روشن مکن من در سحرگهان خودم با شتاب هم روشنش می کنم وهم پرآب( در قدیم حمام عمومی خزینه ای بوده که می بایست راه آب را بسوی حمام باز کنند تا پر آب گردد و زیر حوض اصلی که گلخن قرارداشت باید روشن می شد تا آب حمام گرم شود.)
با سلام
خیلی خیلی تشکر می کنم از مطلب مفید و عالی اقای جاوید هوشیار
ایا وزن مصرع اول مشکلی ندارد؟