گنجور

شمارهٔ ۷

به‌دست خویش چهل صبح بامداد الست
ندید تخم گلی تا نکشت در گل ما
چه ماه بود که از آسمان فرود آمد
نشست خوش متمکن به برج منزل ما
ملک که بود که افتاد در چه بابل
چه سحرهاست در این قعر چاه بابل ما
چه موج‌ها که پیاپی همی‌رسد هر دم
ز جوش و جنبش دریای او به ساحل ما
هزار نقش به یک لحظه می‌پذیرد دل
ببین چه نقش‌پذیر است قلب قابل ما
به هر گره که وی از زلف خویش بگشاید
از او گشاده شود صد مشکل ما
اگر ز حضرت ما آرزوی مقبولی‌ست
بیا ز هندوی او شو که هست مقبل ما
چو مغربی نظر از عین کائنات بدوز
اگر کمال طلب می‌کنی ز کامل ما

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به‌دست خویش چهل صبح بامداد الست
ندید تخم گلی تا نکشت در گل ما
هوش مصنوعی: در چهل صبح زود، من هیچ تخم گلی را ندیدم مگر آنکه خودم آن را در گل‌های خودم کاشتم.
چه ماه بود که از آسمان فرود آمد
نشست خوش متمکن به برج منزل ما
هوش مصنوعی: چه شب زیبایی بود که ماه از آسمان پایین آمد و در منزل ما به آرامی نشسته بود.
ملک که بود که افتاد در چه بابل
چه سحرهاست در این قعر چاه بابل ما
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حالتی از گم‌گشتگی و افول می‌پردازد. شاعر اشاره دارد به این که آیا این موقعیت ناشی از قضا و قدر است یا به دلیل رخدادهای مختلفی که در اطراف او در حال وقوع است؟ او در اینجا، از چاه بابل به عنوان نمادی از عمق مشکلات و چالش‌هایی که با آن روبرو هستند یاد می‌کند و به طرز تلخی از شرایطی سخن می‌گوید که در آن گرفتار شده‌اند.
چه موج‌ها که پیاپی همی‌رسد هر دم
ز جوش و جنبش دریای او به ساحل ما
هوش مصنوعی: هر لحظه، امواج فراوانی از شور و هیجان دریا به سوی ساحل ما می‌آید.
هزار نقش به یک لحظه می‌پذیرد دل
ببین چه نقش‌پذیر است قلب قابل ما
هوش مصنوعی: دل انسان قابلیت پذیرش هزاران احساس و تصویر را در یک لحظه دارد. این نشان‌دهنده‌ی توانایی بالای قلب در جذب و تجربه‌ی عواطف و تأثیرات مختلف است.
به هر گره که وی از زلف خویش بگشاید
از او گشاده شود صد مشکل ما
هوش مصنوعی: هر بار که او گره‌ای از موهایش باز کند، صد مشکل ما حل خواهد شد.
اگر ز حضرت ما آرزوی مقبولی‌ست
بیا ز هندوی او شو که هست مقبل ما
هوش مصنوعی: اگر آرزویی از ما دارید که مورد قبول باشد، بیایید از عشق و محبت الهی بهره‌مند شوید که ما آن را می‌پذیریم.
چو مغربی نظر از عین کائنات بدوز
اگر کمال طلب می‌کنی ز کامل ما
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به کمال برسی، باید مثل کسی که در غرب به جهان نگاه می‌کند، توجه خود را از ظاهر کائنات معطوف به حقیقت و کمال کنید.