شمس مغربیشمارهٔ ۵
چه مهر بود که بسرشت دوست در گل ما
چه گنج بود که بنهاد یار در دل ما
به دست خویش چهل صبح باغبان ازل
ندید تخم گلی تا نکشت در گل ما
چه ماه بود که از آسمان فرود آمد
نشست خوش متمکن به برج و منزل ما
ملک که بود که افتاد در چه بابل
چه سحرهاست درین قعر چاه بابل ما
چه موجها که پیاپی همی رسد هر دم
ز جوش و جنبش دریای او به ساحل ما
هزار نقش به یک لحظه می پذیرد دل
ببین چه نقش پذیر است قلب قابل ما
به هر گره که وی از زلف خویش بگشاید
از او گشاده شود صد هزار مشکل ما
اگر ز حضرت مات آرزوی مقبولی ست
بیا و هندوی آن شو که هست مقبل ما
چو مغربی نظر از نقش کاینات بدوز
اگر کمال طلب می کنی ز کامل ما
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چه مهر بود که بسرشت دوست در گل ما
چه گنج بود که بنهاد یار در دل ما
هوش مصنوعی: محبت و دوستی که دوست در وجود ما نهاد، چه چیزی بود که ما را این‌گونه زیبا کرد؟ و چه ارزش و گنجی بود که یار در قلب ما گذاشت؟
به دست خویش چهل صبح باغبان ازل
ندید تخم گلی تا نکشت در گل ما
هوش مصنوعی: باغبان ازل سال‌ها تلاش کرد تا تخم گلی را بکارد، اما هیچ‌گاه موفق نشد تا آن را در گل ما ببیند.
چه ماه بود که از آسمان فرود آمد
نشست خوش متمکن به برج و منزل ما
هوش مصنوعی: چه شب زیبایی که ماه از آسمان پایین آمد و در خانه و جایگاه ما آرام گرفت.
ملک که بود که افتاد در چه بابل
چه سحرهاست درین قعر چاه بابل ما
هوش مصنوعی: فرشته‌ای که در حال پرواز بود، به کجا افتاده و چه حوادثی در این شب‌های تاریک و در عمق چاه بابل برای ما رخ می‌دهد؟
چه موجها که پیاپی همی رسد هر دم
ز جوش و جنبش دریای او به ساحل ما
هوش مصنوعی: هر لحظه امواج زیادی از جنبش و نشاط دریا به سمت ساحل ما می‌آید.
هزار نقش به یک لحظه می پذیرد دل
ببین چه نقش پذیر است قلب قابل ما
هوش مصنوعی: دل ما در یک لحظه می‌تواند هزاران شکل و رنگ مختلف را بپذیرد. به این ترتیب، نشان می‌دهد که قلب ما چقدر پذیرای تغییرات و دگرگونی‌هاست.
به هر گره که وی از زلف خویش بگشاید
از او گشاده شود صد هزار مشکل ما
هوش مصنوعی: هر بار که او از زلف خود گره‌ای باز کند، صدها مشکل ما نیز حل می‌شود.
اگر ز حضرت مات آرزوی مقبولی ست
بیا و هندوی آن شو که هست مقبل ما
هوش مصنوعی: اگر از حضرت حق آرزوی چیزی داری که پسندیده و مورد قبول است، بیا و مانند هندی باش که ما را می‌پسندد.
چو مغربی نظر از نقش کاینات بدوز
اگر کمال طلب می کنی ز کامل ما
هوش مصنوعی: اگر به زیبایی‌های آفرینش بنگری، و می‌خواهی به کمال برسی، باید به آن کامل مطلق توجه کنی.