گنجور

شمارهٔ ۱

خورشید رخت چو گشت پیدا
ذرّات دو کَون شد هویدا
مهر رخ تو چو سایه انداخت
زان سایه پدید گشت اشیاء
هر ذرّه ز نور مهر رویت
خورشید صفت شد آشکارا
هم ذرّه به مهر گشت موجود
هم مهر به ذرّه گشت پیدا
دریای وجود موج زن شد
موجی بفکند سوی صحرا
آن موج فرو شد و بر آمد
در کسوت و صورتی دلارا
بر رسته بنفشۀ معانی
چون خطّ خوش نگار رعنا
بشکفته شقایق حقایق
بنموده هزار سرو بالا
این جمله چو بود عین آن موج
و آن موج چه بود عین دریا
هر جزو که هست عین کلّست
پس کلّ باشد سراسر اجزا
اجزا چه بود مظاهر کلّ
اشیاء چه بود ظلال اسماء
اسماء چه بود ظهور خورشید
خورشید جمال ذات والا
صحرا چه بود زمین امکان
کانست کتاب حقتعالی
ای مغربی این حدیث بگذار
سرّ دو جهان مکن هویدا

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خورشید رخت چو گشت پیدا
ذرّات دو کَون شد هویدا
هوش مصنوعی: زمانی که چهره خورشید نمایان می‌شود، درخشش و نور آن جهان را آشکار می‌کند.
مهر رخ تو چو سایه انداخت
زان سایه پدید گشت اشیاء
هوش مصنوعی: چهره زیبا و دوست‌داشتنی تو همچون سایه‌ای است که بر زمین افتاده و از آن سایه، دنیا و چیزهای مختلف شکل می‌گیرند.
هر ذرّه ز نور مهر رویت
خورشید صفت شد آشکارا
هوش مصنوعی: هر ذره‌ای از نور چهره‌ی تو مانند خورشید به روشنی و تابش درآمده است.
هم ذرّه به مهر گشت موجود
هم مهر به ذرّه گشت پیدا
هوش مصنوعی: هر ذره‌ای به عشق و محبت موجود شده و هم خود عشق و محبت در ذره‌ها نمایان گشته است.
دریای وجود موج زن شد
موجی بفکند سوی صحرا
هوش مصنوعی: وجود انسانی مانند دریایی است که همیشه در حال تلاطم و حرکت است. این تلاطم و موج‌ها، سمبل احساسات و تغییرات درونی او هستند و می‌توانند او را به سمت جاهای جدید و ناشناخته بکشانند. در واقع، این حرکت و کشش به سمت بیابان، نمادی از جستجوی معنای بیشتر و تجربه‌های جدید در زندگی است.
آن موج فرو شد و بر آمد
در کسوت و صورتی دلارا
هوش مصنوعی: آن موج پایین رفت و سپس با ظاهری زیبا و دلرُبایی بالا آمد.
بر رسته بنفشۀ معانی
چون خطّ خوش نگار رعنا
هوش مصنوعی: بر روی گیاه بنفشه، معنای زیبا به گونه‌ای است که مانند نوشته‌ی خوش‌خط زیبا و دلنشین جلوه می‌کند.
بشکفته شقایق حقایق
بنموده هزار سرو بالا
هوش مصنوعی: گل‌های زیبا و تازه به شکوفایی رسیده‌اند و واقعیت‌های عمیق و ارزشمند را به نمایش گذاشته‌اند. هزاران درخت سرو بلند نیز در این میان خود را نشان داده‌اند.
این جمله چو بود عین آن موج
و آن موج چه بود عین دریا
هوش مصنوعی: این جمله مانند آن موج است و آن موج هم عین خود دریاست.
هر جزو که هست عین کلّست
پس کلّ باشد سراسر اجزا
هوش مصنوعی: هر قسمتی که وجود دارد، مانند تمامیت آن است، پس تمامیت نمی‌تواند جدا از اجزای خود باشد.
اجزا چه بود مظاهر کلّ
اشیاء چه بود ظلال اسماء
هوش مصنوعی: اجزا و بخش‌های مختلف چه هستند و نمادهای کلی اشیاء چگونه قابل درک هستند.
اسماء چه بود ظهور خورشید
خورشید جمال ذات والا
هوش مصنوعی: نام‌ها چه هستند، وقتی که نور خورشید زیبایی ذات بزرگ را نشان می‌دهد؟
صحرا چه بود زمین امکان
کانست کتاب حقتعالی
هوش مصنوعی: صحرا، جایی است که زمین امکان و وجود را فراهم کرده و در واقع مانند کتابی از آثار و نشانه‌های خداوند است.
ای مغربی این حدیث بگذار
سرّ دو جهان مکن هویدا
هوش مصنوعی: ای دوست مغربی، این داستان را برای خودت نگه‌دار و از آن جایی نگذار که دیگران از آن باخبر شوند.

حاشیه ها

1399/10/29 16:12
Jespy

بسیار زیبا بود. به نظر میرسه شمس مغربی یکی از عرفای بسیار بزرگ بوده.
ولی متاسفانه کمتر بهش پرداخته شده و در سایه حضرت مولانا خیلی دیده نشده