شمس مغربیشمارهٔ ۴ - ایضا
یا المی منک الیک الفرار
فی الم الحب بک الاصطبار
یا سکنی القلب من الاضطراب
یا سکنی الروح من الاضطرار
قلب محبک عدیم السکون
روح محبک عدیم القرار
کیف لمن لیس له احتیال
کیف لمن لیس له اختیار
قلبی کما طوفه الحل طاف
قلبی کما دوره الحب دار
و هو لمن قلبه الحایم
و هو لمن حوله کالسرار
و هو مع الحب اذا قام مقام
و هو مع الحب اذا سار سار
و هو علی صوره فی الظهور
و هو علی طوره فی الانطوار
هیاته هیاته فی العیان
قیمته قیمته فی العیار
قدرته قدره من ظهر فیه
لیس له الحکم و لا الاقتدار
اطلقه قیده و هو کان
نزهه شبهه و هو صار
اقبله ادبره وسعه
ضیقه صار بلا اعتذار
من وسع الحق و اسماوه
ینته الجاهل بالاختصار
من خلدی عند هبوب الریاح
سل سفنا هایمه فی البحار
او ورقا مختطفا بالصبا
مضطربا منقلبا فی القفار
همت ولم ادر صراط الیمین
جرت ولم ادر سبیل الیسار
یا سکنی اهد لم فیک هام
یا المی اهد لمن فیک حار
انت لمن لیس له العون عون
انت لمن لیس له الجار جار
انت لمن لیس له الذخر ذخر
انت لمن لیس له الدار دار
انت لمن لیس له موتمن
انت لمن لیس له مستشار
لیس لمن انت له احتیاج
لیس لمن انت له افتقار
طفت علی حول کمال المنیع
درت علیکم بفنون المدار
دمت علی الباب بوعد اللقا
عشت به مت من الانتظار
قلت لسکان دیار الحبیب
لم تفقوا عند رسوم الدیار
منه قنعتم برقوم الدور
منه شبعتم بحظوظ الجدار
لیس له القید بهذا المکان
لیس له الحصر بهذا الحصار
لیس له فی سمه انطلاق
لیس له فی جهه الانحصار
اشرقت الشمس و لاح الوجود
وانکشف الغیم و زال الغیار
وا نبسط القلب و عم الشهود
وانخلص العقل من الافتکار
و ارتفعت منه حدود القیود
منجذبا من نظر الاعتبار
نشهده فی ظلمات الدجی
ندرکه فی سبحات النهار
تفهمه عند سکون الجبال
مستترا متصفا بالوقار
یسمعنا منه نسیم الصبا
یسکرنا فیه بغیر العقار
نسمع منکم کلمات الطیور
نفهم منکم نغمات الهزار
قمت لکم عند مجیء الکرم
قمت لکم عند ورود الکبار
تلمحکم عند شهود الملاح
تلحظکم عند لحاظ الصفار
ذقتک من کل طعام اللذید
مختفیا ملتبسا فی سرار
من صحف الکون بحفظ الوقوف
نتلوئکم نقروکم بالجبار
هذه اطوار ظهوراتکم
فی تتق من حجب مستعار
ان لنا عند تجلیکم
ذالک لافی زمن الاستتار
این بکم نحن و دارا النعیم
این بکم نحن و دار البوار
یحرق من نارکم کل نور
تجمد من نور کم کل نار
منک کسرنا صنم الاحتشام
منک رمینا وثن الافتخار
ان لنا فیک من العار فخر
ان لنا فیک من الفخر عار
فیک لبسنا خلخ الاتهام
مفتضحا فیک خلعنا العذار
عزه عشاقک فی ذلهم
حرمت مشتاقک فی الافتقار
کسرهم عندک فی جبرهم
جبرهم عندک فی الانکسار
لبستم کسوه الکفار صرتم عابد الشمس
کما جئتم مع الاسلام و الایمان بالامس
و ما المشهود و الشاهد و ما المعبود و العابد
و ما المسجود و الساجد سوا انتم مع اللبس
لبستم مره الاولی لباس الاسم و الوصف
لبستم مره اخری لباس العقل و النفس
ظهرتم بعده لبسا بارواح و اشباح
طلعتم بعده حسبا بشکل العرش و الکرس
بدوتم بعد ما قلنا بافلاک و املاک
و اجرام و ارکان و نحن ثم بالانس
تعینتم باعیان تشکلتم باشکال
بما اظهرتم غبتم عن الادراک و الحس
یا قانعا بصفاته عن ذاته
و محتجبا عن ذاته بصفاته
و مطرفا عن لحظ طرف ساحر
متهتک الاستار فی لحظاته
لا تقنعن ببارق من وجهه
و بلمعه لا ترض من لمعاته
و اکشف حجاب الوصف عن موصوفه
من واهب لا تحتجب بهباته
یا رافعا عن وجهه استاره
عزما علی الاحراق من سبحاته
انظر الی وجه صبیح مسفر
باد بیدع الحسن فی جلواته
لا تحجبن بنوره و ظهوره
و سنایه و ضیایه عن ذاته
یا ناظرا برقا تبدا خافقا
من حیه قد مرت فی خفقاته
یا لا محا وجها تجلی مسفرا
یتخطف الابصار من لمحاته
ان لم تلاحظه بلا حجب سنا
فانظر تو راه فی جلا مراته
من لایری نورا به الکون بدا
فالینظر المصباح فی مشکاته
ملک القلوب بلطفه و جماله
سبی العقول بقهره و جلاله
و بدا بوجه مشرق الشمس الضحی
و منور بدر الدجی بهلاله
الکون خال قد بدامن خده
ولقد تجلی خده من خاله
قد کنت فیه هایما من قبل ان
یتکون الانسان من صلصاله
یا من ارانا حسنه متجلیا
فی مظهر التفصیل من اجماله
انت الجمیل بک الوری متجمل
و لک الجمال تمامه بکماله
یا جامعا شمل المحاسن صوره
و تذللت عشاقه بدلاله
من ینطوی فی نورکم ظلماته
عن نورکم لا یحتجب بظلاله
بخیاله لوکان غیری یکتفی
فانا الذی لا یکتفی بوصاله
یا من هوالمرغوب فی اعراضه
یا من هو المحبوب فی اقباله
اما شئت فاضع فی محب جابر
یا من هو المحمود فی افعاله
یا غایه الامال یا کل المنی
ارحم لفان فیک من آماله
و ارحم علی صب کئیب معزم
خال بکم عن فکره و خیاله
یا سادتی هل یخطرن یالکم
من لیس یخطر غیرکم فی باله
حاشاکم ان تغفلوا عن حال من
هو غافل فی حبکم عن حاله
عطفا علی من لیس یدری رشده
شغلا بکم عن غیره و ضلاله
و لقد شهدت جماله فی ذاتی
لما صفت و تصقلت مرآتی
لما تبدت ذاته بصافته
فتسرت ذاتی بها و صفاتی
و تطهرت فی قدسه ادناسی
و تو راقصت فی شمسه ذراتی
و تزینت بجماله و جلاله
و کماله و وصاله خلواتی
فتشرفت بوجوده ازمانی
و تکرمت بشهوده اوقاتی
و تزلزت من قهره ارکانی
و تمکنت من لطفه هیاتی
و تفاصلت بفصوله اوصالی
و تواصلت بوصوله صلواتی
و تضوعت عن نشره منی المنی
و تعرفت من عرفه عرفاتی
و تبدلت بصفاته او صافی
و تحولت بنعوته حالاتی
انواره قد اوقدت مصباحی
فتلالات من ضوه مشکاتی
فقد انطفت من نوره نیرانی
لما بدت بظهوره جناتی
فتشرفت مرفوعه اعلامی
و ترفعت منشوره رایانی
وجه بتجلی ضاحکا متبسما
حتی انطوت فی نوره ظلماتی
یا ناشفا و لقد انت انفاسه
مستوره بروایح النسماتی
لقد کان لی قلبا و قد غاب عن صدری
ولا اسمه یدری و لا رسمه ادری
اهل عاد لا ادری الی الاهل من قرب
و قد ضل فی عود من الوجد و السکری
اهل سار فی لیل من العشق و الشوق
الی حضره المذکور من عالم الذکری
الالیت شعری هل افوز بوصل من
اوان الصبی عز اتربی علی الحجری
الالیت شعری هل اری فیه مره
وهل افص فی الفتاه مافات عن عمری
تغربت من اهلی تفرقت من جمعی
بتانیت من حرفی تحیرت فی امری
اروح بلاروح و امسی بلاعقلی
واغدوا بلاقلب و امسی بلاصبری
لعلی علی ماغاب عنی بغفله
ادورا نادی فی البریه بالجهری
الامن رای قلبا مصطفا مظهرا
من الشک والانکار و الشرک و الکفری
الامن رای قلبا فرید من الکون
الامن رای قلبا وحید من الدهری
الامن رای قلبا ترفع عن الوهم
الا من رای قلبا ترقی عن الفکری
الامن رای قلبا بدور علی اللب
الامن رای قلبا یفر من القشری
الامن رای قلبا مصونا من الخلق
الامن رای قلبا حراما علی الغیری
الا من رای قلبا یضئی علی الشمس
الامن رای قلبا یفیض علی البدری
الامن رای قلبا تحکم علی الکل
الامن رای قلبا تقطب فی العصری
الامن رای قلبا تکرم بالغنی
الامن رای قلبا تسلط با لفقری
الامن رای عنقاء من مغرب الشمس
یحن الی عیبی و یصبوا الی ستری
الامن رای بیغاء خضراء حله
زمان الصفا غایب من الایک و الوکری
الا من رای ورقا بانات حاجز
تمیل الی الف لها کان فی الحجری
الا ان تبدا الی عیان من الغیب
الی ان تجلی لی جهارا من السری
و قلت له یا من لک الکون طامع
تحجب عن عینی و قدمت من سحری
و قال انبساطا عنک ما کنت بارجا
و لکنی عود الی البطن من الظهری
تسترت عن دهری تعرفت عن وضعی
تسامیت من اسمی تعالیت عن قدری
قسما بما بینی و بینک فی الهوی
من غیر هن و التباعد و النوی
و یجمعنا فی عین جمع جامع
شمل الشتات و رافع وهم السوی
و یقلبن الضمان و الصاد الذی
شرب الجور الزاخرات و ما ارتوی
و بلبی المحفوظ من قشر التوی
یا مال قلبی عن هواک و لالوی
قلبی له عرش علی العرش استوی
روحی له ملک علی الملک احتوی
العین بدت بکسوه الاسما
حتی ظهرت بجمله الاشیاء
لا یکتثر الواحد بالاعداد
کلا و بتعداد مرا باالراء
کنت قبل الظهور مندمجا
کانت العین فی مندرجا
بعد ما کنت فی مرتوقا
قد تحلیت صرت مفتوقا
ظهر الکون من تجلینا
بدا الیون من تدلینا
توصلنا بما ورد ممسک
الی وجدان انفاس الحبیب
فان القلب قد یجد التسلی
من المحبوب فی اشمام طبیب
الکون صفاتکم و انتم ذات
والخلق لشمس وجهکم ذرات
الجمله فیکموا و انتم فیها
و انتم لهم و هم لکم مرآت
تجلی الحب من کل الجهات
علی عینی بانوار الصفات
حسبت الحب غیر الکون دهرا
و کان الحب عین الکائنات
قد کنت من الکون و ما کان وجود
شاهدت و قال لی عند شهود
کن عند ظهور نا فقیرا عبدا
حتی بکم اکن غنیا معبود
و انی و ان طوفت بالبیت صوره
فی البیت معنی متلاطف طایف
تجلی حسن معشوقی لا حباب و عشاق
به تنزیه و تشبیه و تقیید و اطلاق
تبدا وجهه حسنا تجلی حسنه وجها
باسماء و اوصاف و احکام و اخلاق
اطلاعات
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.