گنجور

شمارهٔ ۱۴

ایکه اندر ذات پاکت نیست چونی و چرا
در صفات و ذات نبود هیچ ریبی و ریا
ذات پاکت قائم است و نبود او را ابتدای
نی ازل را ابتدا باشد تو رانی انتها
ابتداو انتهائی نیست در ذات و صفات
محض و هم است اینکه میگویند او را منتها
وصف ذاتت هست قائم در صفات واجبت
نیست در کنه ربوبیت تو را ریب و ریا
اقتضای ذات واجب باشد این کز ممکنات
خویش را بر بنده دارد گفتم این روشن ترا
عکس عکس ذات اسماء و صفاتت زین جهت
بر ملایک سجده واجب شد ز هستی عکس ما
مثل ما جز ما نباشد نیست ما را ضد وند
مظهر اسم صفات ذات باشد مصطفی
خواستم تا ذات اسماء و صفات خویش را
در مظاهر باز بینم دیدم اکنون با شما
کوهیا آندم که گفت الله الست ربکم
ابتدای مظهر است این مظهرش بی منتها

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ایکه اندر ذات پاکت نیست چونی و چرا
در صفات و ذات نبود هیچ ریبی و ریا
هوش مصنوعی: در وجود خالص و پاک تو هیچ جای سوالی درباره چگونگی و چرایی وجود ندارد و در صفات و ذاتت هیچ گونه تردید و ظاهرسازی وجود ندارد.
ذات پاکت قائم است و نبود او را ابتدای
نی ازل را ابتدا باشد تو رانی انتها
هوش مصنوعی: وجود پاک تو همیشه پابرجاست و غیبت او را آغاز و نهایتی نیست. ازلی که آغاز ندارد، تو را تمامیتی ندارد.
ابتداو انتهائی نیست در ذات و صفات
محض و هم است اینکه میگویند او را منتها
هوش مصنوعی: در حقیقت، در ذات و ویژگی‌های خالص و یکتای او شروع و پایانی وجود ندارد. به همین دلیل است که گفته می‌شود او نهایتی ندارد.
وصف ذاتت هست قائم در صفات واجبت
نیست در کنه ربوبیت تو را ریب و ریا
هوش مصنوعی: ذات تو به صفات لازم و ضروری‌ات وصف می‌شود، ولی در عمق و حقیقت ربوبیت تو هیچ گونه شک و تردیدی وجود ندارد و نمی‌توان به آن دو دلی و تظاهر نسبت داد.
اقتضای ذات واجب باشد این کز ممکنات
خویش را بر بنده دارد گفتم این روشن ترا
هوش مصنوعی: ضرورت ذات خداوند این است که از میان موجودات، درک و شناختی به بندگان خود عطا کند. من این را به تو می‌گویم که این موضوع برای تو واضح‌تر شود.
عکس عکس ذات اسماء و صفاتت زین جهت
بر ملایک سجده واجب شد ز هستی عکس ما
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وجود تو به قدری زیبا و کامل است که باعث شده فرشتگان به تو احترام بگذارند و برای تو سجده کنند. وجود تو تجلی و نمایشی از اسم‌ها و صفات الهی است که زیبایی‌اش موجب شگفتی دیگر موجودات شده است.
مثل ما جز ما نباشد نیست ما را ضد وند
مظهر اسم صفات ذات باشد مصطفی
هوش مصنوعی: هیچ‌کس مانند ما نیست و جز ما هیچ ضدی وجود ندارد. ما نمایانگر اسم‌ها و صفات ذات الهی هستیم و مصطفی (پیامبر) تجلی این صفات است.
خواستم تا ذات اسماء و صفات خویش را
در مظاهر باز بینم دیدم اکنون با شما
هوش مصنوعی: می‌خواستم واقعیات و ویژگی‌های خود را در جلوه‌های مختلف ببینم، اما اکنون می‌بینم که آن‌ها در کنار شما هستند.
کوهیا آندم که گفت الله الست ربکم
ابتدای مظهر است این مظهرش بی منتها
هوش مصنوعی: زمانی که کوه‌ها گفتند آیا من پروردگار شما نیستم، این آغاز ظهور خداوند است و این ظهور بی‌نهایت است.