گنجور

بخش ۱ - باسم الملک الوهاب

ای داده به دل خزینهٔ راز
عقل از تو شده خزینه پرداز
ای دیده گشای دوربینان
سرمایه دهٔ تهی نشینان
ای تو به همین صفت سزاوار
نام تو گره گشای هر کار
ای جلوه گر بهار خندان
بینا کن چشم هوشمندان
ای جان به جسد فگنده‌ای تو
هرکس که به جز تو، بندهٔ تو
اندیشه بهر بلندی و پست
بگذشت و نزد به دامنت دست
پس در ره تو ز تیزهوشی
بیهوده بود سخن فروشی
آن به که زنیم سر، خرد را
اقرار کنیم عجز خود را
با تو نه سخن رفیع سازیم
نادانی خود شفیع سازیم
داننده تویی بهر چه رازست
سازنده تویی بهر چه سازست
کاری که خرد صلاح آن جست
موقوف به کار سازی تست
قفل همه را کلید بر تو
پنهان همه پدید بر تو
لطف تو انیس مستمندان
قهر تو هلاک زورمندان
گر لطف کنی و گر کنی قهر
در هر دو بود ز مرحمت بهر
همواره در تو جای من باد
توفیق تو رهنمای من باد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای داده به دل خزینهٔ راز
عقل از تو شده خزینه پرداز
هوش مصنوعی: ای که به دل من پر از راز و حکمت هستی، از توست که من در دلم به ذخیره کردن این رازها پرداخته‌ام.
ای دیده گشای دوربینان
سرمایه دهٔ تهی نشینان
هوش مصنوعی: ای چشم، به دنیا و اطراف خود نگاهی دقیق و عمیق بینداز، تا بتوانی منابع و ثروت‌هایی را که برای افراد کم‌بهره و نیازمند وجود دارد، کشف کنی.
ای تو به همین صفت سزاوار
نام تو گره گشای هر کار
هوش مصنوعی: تو به همین ویژگی، لایق نام خود هستی که هر کاری را آسان می‌کنی.
ای جلوه گر بهار خندان
بینا کن چشم هوشمندان
هوش مصنوعی: ای زیباترین جلوه بهار، باعث شادی و سرزندگی، بر چشمان عاقلان و فرزانه روشنی ببخش.
ای جان به جسد فگنده‌ای تو
هرکس که به جز تو، بندهٔ تو
هوش مصنوعی: ای جان، تو مانند جسدی هستی که در آن زندگی ندمیده‌اند. هر کسی غیر از تو، تنها پیرو و وابسته به توست.
اندیشه بهر بلندی و پست
بگذشت و نزد به دامنت دست
هوش مصنوعی: اندیشه درباره‌ی هر چیز بزرگ و کوچک، گذشته و حال، همه به دست تو رسیده و در دامنت قرار دارد.
پس در ره تو ز تیزهوشی
بیهوده بود سخن فروشی
هوش مصنوعی: بنابراین در مسیر تو، زرنگی و زیرکی بدون نتیجه است و صحبت کردن به زبان شیرین بی‌فایده می‌باشد.
آن به که زنیم سر، خرد را
اقرار کنیم عجز خود را
هوش مصنوعی: بهتر است که ما به خرد و عقل خود احترام بگذاریم و اعتراف کنیم که در برابر آن ناتوان هستیم.
با تو نه سخن رفیع سازیم
نادانی خود شفیع سازیم
هوش مصنوعی: ما با تو در مورد موضوعات مهم صحبت نمی‌کنیم و نادانی خود را بهانه می‌کنیم.
داننده تویی بهر چه رازست
سازنده تویی بهر چه سازست
هوش مصنوعی: تو کسی هستی که به همه اسرار آگاهی و خالق هر چیزی نیز خود تویی.
کاری که خرد صلاح آن جست
موقوف به کار سازی تست
هوش مصنوعی: هر کاری که عقل و دانش به صلاح آن پی برد، به انجام رساندنش وابسته به همت و تلاش خود توست.
قفل همه را کلید بر تو
پنهان همه پدید بر تو
هوش مصنوعی: تمامی مشکلات و رموز زندگی در وجود تو نهفته است و پاسخ همه چیز را فقط تو می‌توانی پیدا کنی.
لطف تو انیس مستمندان
قهر تو هلاک زورمندان
هوش مصنوعی: محبت و مهربانی تو، مایه آرامش و خوشی بی‌نواهاست، در حالی که خشم و غضب تو، باعث نابودی و ویرانی قدرتمندان می‌شود.
گر لطف کنی و گر کنی قهر
در هر دو بود ز مرحمت بهر
هوش مصنوعی: اگر به من لطف کنی یا اگر مرا ناراحت کنی، در هر دو حالت نیکی و مهربانی تو در نظر من وجود دارد.
همواره در تو جای من باد
توفیق تو رهنمای من باد
هوش مصنوعی: همواره در وجود تو حضور دارم و موفقیت‌های تو راهنمای من خواهند بود.

حاشیه ها

1387/10/08 12:01
khalil moetamed

بخش 1 بیت:
3- ای توبه >>>> ای تو به
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

1390/08/04 13:11
امیر

نام تو گره کشای هر کار => نام تو گره گشای هر کار