گنجور

شمارهٔ ۱۶۳۲

ای آشنا، درین چه بی بن نظاره کن
تا اندرو نگون نفتادی کناره کن
تا کی به جهد چاره مال و درم کنی؟
گر ممکنت بود ز پی عمر چاره کن
تاج سر فلک چه نظاره کنی به فرق
چون خشت زیر سر نهد آنگه نظاره کن
بر لوح خاک احسن تقویم چون تویی
در خویشتن شمار سپهر و ستاره کن
بگذر ز دهر و عنصر و اجرام، چرخ را
پیش عروس همت خود پیشکاره کن
چون ز آفتاب و مه تو بهی، گر شوی چراغ
سیلی به نور گو، به زبان صد حراره کن
ور خار بهر مطبخ تجرید می کشی
طوبی و سدره بشکن و بر پشتواره کن
دل گوهری ست، گر به رگ راست بندیش
آن رشته را بتاب و درین سنگ پاره کن
خسرو، به سیم معنی اگر در رسیده ای
آن سیم را به گوش دلت گوشواره کن

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای آشنا، درین چه بی بن نظاره کن
تا اندرو نگون نفتادی کناره کن
هوش مصنوعی: ای دوست، در اینجا دقت کن و تماشا کن که مبادا در این شرایط بد بیفتی. خود را کنار بکش و از این وضعیت دور شو.
تا کی به جهد چاره مال و درم کنی؟
گر ممکنت بود ز پی عمر چاره کن
هوش مصنوعی: تا چه زمانی به تلاش و کوشش برای جمع آوری پول و ثروت ادامه می‌دهی؟ اگر امکانش بود، به جای این همه زحمت، به فکر چاره‌ای برای افزایش عمر خود باش.
تاج سر فلک چه نظاره کنی به فرق
چون خشت زیر سر نهد آنگه نظاره کن
هوش مصنوعی: به جای این که به زیبایی‌های آسمان توجه کنی، بهتر است که به واقعیت‌های زمین و زندگی خودت بپردازی. وقتی که بنیاد و اساس زندگی محکم نباشد، نگاه به زیبایی‌های سطحی بی‌فایده است.
بر لوح خاک احسن تقویم چون تویی
در خویشتن شمار سپهر و ستاره کن
هوش مصنوعی: تو بر روی زمین، بهترین هستی که می‌توان تصور کرد، پس خود را مانند آسمان و ستاره‌ها بشمار.
بگذر ز دهر و عنصر و اجرام، چرخ را
پیش عروس همت خود پیشکاره کن
هوش مصنوعی: از زمان و عناصر و اجسام عبور کن و چرخ زندگی را به کمک تلاش و همت خود به حرکت درآور.
چون ز آفتاب و مه تو بهی، گر شوی چراغ
سیلی به نور گو، به زبان صد حراره کن
هوش مصنوعی: وقتی که تو به اندازه خورشید و ماه درخشان هستی، حتی اگر به نور چراغی درخشندگی کنی، بگذار که صد زبان از تو عشق و حرارت بگویند.
ور خار بهر مطبخ تجرید می کشی
طوبی و سدره بشکن و بر پشتواره کن
هوش مصنوعی: اگر برای تهیه غذا فقط بر روی تیغ و خاری تمرکز کنی، باید از مقام‌های بلند و خوشبختی مثل طوبی و سدره نیز بگذری و آن‌ها را پشت سرت بگذاری.
دل گوهری ست، گر به رگ راست بندیش
آن رشته را بتاب و درین سنگ پاره کن
هوش مصنوعی: دل انسان مانند یک گوهر ارزشمند است؛ اگر به مسیر درست هدایت شود، می‌تواند به خوبی شکوفا شود و به تمامی ناامیدی‌ها و مشکل‌ها غلبه کند.
خسرو، به سیم معنی اگر در رسیده ای
آن سیم را به گوش دلت گوشواره کن
هوش مصنوعی: اگر به معنی و ارزش واقعی زندگی دست یافته‌ای، آن را مانند گوشواره‌ای برای دل خود قرار بده تا همیشه در یاد و یادگار تو باشد.