شمارهٔ ۱۰۱۷
هوایی خرم است و هر طرف باران همی بارد
نگویم قطره کز بالا گل و ریحان همی بارد
نگون سر شاخهای سبزه گویی در همی جنبد
ز بس کابر در افشان لولوی غلتان همی بارد
چکان قطره ز سرهای انار تازه پنداری
که هر دانه که بوده ست اندرون پنهان همی بارد
خوش آن وقتی که مطرب در سماع، و نیکوان سرخوش
خرامان در میان سبزه و باران همی بارد
ز بهر پای خوبان را بساط سبزه می شوید
هر آبی کز هوا بر سبزه بستان همی بارد
ولی هر قطره بر جان آب داده هست چون پیکان
جدا افتاده ای را کز مژه طوفان همی بارد
هوای ابر با همصحبتان، خسرو، غنیمت دان
که عیش و خوش دلی از صحبت ایشان همی بارد
شمارهٔ ۱۰۱۶: بیا ساقی و می در ده که گل در بوستان آمدشمارهٔ ۱۰۱۸: هوایی خرم است و ابر لولوبار می بارد
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هوایی خرم است و هر طرف باران همی بارد
نگویم قطره کز بالا گل و ریحان همی بارد
هوش مصنوعی: هوا بسیار دلانگیز و شاداب است و در هر گوشه باران میبارد. نمیتوانم بگویم که بارشها تنها قطرههایی هستند که از بالای گلها و ریحانها میریزند.
نگون سر شاخهای سبزه گویی در همی جنبد
ز بس کابر در افشان لولوی غلتان همی بارد
هوش مصنوعی: در این بیت، به تصویر زیبای طبیعت اشاره شده است. گویی درختان و شاخ و برگهای سبز به شدت در حال حرکت هستند، مانند اینکه در اثر بارش شدید باران، شاخسارها به جنب و جوش درآمدهاند و این جنبش ناشی از تأثیرات نیرویی است که در فضای موجود وجود دارد. این توصیف به نوعی احساس طراوت و زندگی در طبیعت را به تصویر میکشد.
چکان قطره ز سرهای انار تازه پنداری
که هر دانه که بوده ست اندرون پنهان همی بارد
هوش مصنوعی: قطرههایی که از سر انار تازه میچکد، به گونهای به نظر میرسد که هر دانهای که در درون آن بوده، به آرامی در حال باریدن است.
خوش آن وقتی که مطرب در سماع، و نیکوان سرخوش
خرامان در میان سبزه و باران همی بارد
هوش مصنوعی: زمانی بسیار دلپذیر است که نوازنده در حال نواختن باشد و آدمهای خوب و شاداب به آرامی در میان چمنهای سبز و زیر باران در حال رقص و شادی باشند.
ز بهر پای خوبان را بساط سبزه می شوید
هر آبی کز هوا بر سبزه بستان همی بارد
هوش مصنوعی: خوشبختی و زیبایی زندگی به خاطر وجود افراد دلپذیر و نیکوست؛ هر بار که باران بر زمین میبارد، برای رشد و شکوفایی زیباییها تلاش میکند.
ولی هر قطره بر جان آب داده هست چون پیکان
جدا افتاده ای را کز مژه طوفان همی بارد
هوش مصنوعی: اما هر قطرهای که بر جان مینشیند، مانند پیکانی است که از هم میافتد و از مژههای طوفان فرو میریزد.
هوای ابر با همصحبتان، خسرو، غنیمت دان
که عیش و خوش دلی از صحبت ایشان همی بارد
هوش مصنوعی: خوشی و شادابی را در کنار دوستان و همصحبتان غنیمت بشمار، زیرا در چنین جمعی، شادی و دلخوشی به مانند باران بر تو نازل میشود.

امیرخسرو دهلوی