کمال خجندیشمارهٔ ۶۱
لعل درخشان نگر غیرت یاقوت ناب
لاله سیراب بین پسته سنبل نقاب
تا شود از زلف او حجت خوبی تمام
خط مسلسل کشید بر ورق آفتاب
ای گل ریحان تو سنبل بستان فروز
طره مهپوش تو سلسله مشک ناب
از عرق روی تست عارض گل قطره‌ای
چونکه ز شبنم فتد بر رخ نسرین گلاب
باد صبا در چمن وصف جمال تو کرد
شد به گلستان ز شرم لاله سیراب آب
قیمت گوهر شکست بر سر بازار حسن
لعل لبت چون نمود دانه در خوشاب
هست نشان رخت آیت خوبی درست
نیست به مشک ختا نسبت زلفت صواب
گر رود از هجر تو خون دل من رواست
چون نبود خون چکان بر سر آتش کباب
جور غمت بر کمال چونکه کمالی گرفت
ز آتش هجرش مدار روز و شب اندر عذاب
اطلاعات
وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
لعل درخشان نگر غیرت یاقوت ناب
لاله سیراب بین پسته سنبل نقاب
هوش مصنوعی: نگاه کن به لعل درخشان که غیرت یاقوت ناب را دارد، و گل لاله‌ای که سیراب شده را ببین که شبیه به پسته و سنبل است و پوششی دارد.
تا شود از زلف او حجت خوبی تمام
خط مسلسل کشید بر ورق آفتاب
هوش مصنوعی: برای اینکه از زیبایی‌های زلف او دلیل و برهانی قانع‌کننده به دست آید، بوسه‌ی آفتاب بر ورق زرین قصه‌ها جاری شد.
ای گل ریحان تو سنبل بستان فروز
طره مهپوش تو سلسله مشک ناب
هوش مصنوعی: ای گل خوشبو، تو نماد زیبایی باغی. موهای زیبا و مشکی تو مانند ریسمانی از مشک خالص است.
از عرق روی تست عارض گل قطره‌ای
چونکه ز شبنم فتد بر رخ نسرین گلاب
هوش مصنوعی: از عرق پیشانیت دانه‌ای مانند قطره‌ی شبنم روی گل نسرین وجود دارد.
باد صبا در چمن وصف جمال تو کرد
شد به گلستان ز شرم لاله سیراب آب
هوش مصنوعی: باد صبا در چمن زیبایی‌های تو را توصیف کرد و به گلستان آمد، به خاطر شرم گل‌های لاله که از آب سیراب شدند.
قیمت گوهر شکست بر سر بازار حسن
لعل لبت چون نمود دانه در خوشاب
هوش مصنوعی: قیمت جواهرات در بازار زیبایی، نسبت به زیبایی لبهای تو، همچون دانه‌ای در آب لطیف و خوشبو به نظر می‌رسد.
هست نشان رخت آیت خوبی درست
نیست به مشک ختا نسبت زلفت صواب
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که زیبایی و نشانه‌های وجود تو به قدری واضح و روشن است که نمی‌توان آن را به زلف‌های مشکین تو که در سرزمین خیالی ختا وجود دارد، نسبت داد. در واقع، زیبایی تو آنقدر خاص و بی‌نظیر است که نمی‌توان آن را با چیزی اشتباه گرفت.
گر رود از هجر تو خون دل من رواست
چون نبود خون چکان بر سر آتش کباب
هوش مصنوعی: اگر بخواهم تو را ببینم و از دوری‌ات رنج بکشم، اشک و غم من قابل قبول است؛ چرا که وقتی آتش در حال کباب کردن است، خون نمی‌چکد.
جور غمت بر کمال چونکه کمالی گرفت
ز آتش هجرش مدار روز و شب اندر عذاب
هوش مصنوعی: از شدت غم تو، به کمالی دست یافته‌ام که انگار خود کمال هم با آتش جدایی‌ات در عذاب است. روز و شب در عذابی سخت به سر می‌برم.
حاشیه ها
1398/06/28 20:08
saeed
غلط های املایی زیادی در این غزل هست که احتمالا اشتباهات هنگام تایپ هستند. ازجمله در موارد زیر فکر می کنم که باید اینطور باشند که:
مصرع یکم بیت سوم: ای گل ریحان "تو سنبل" بستان فروز
مصرع یکم بیت چهارم: ...عارض گل "قطره ای"
مصرع یکم بیت پنجم: ....وصف جمال تو "کرد"
مصرع یکم بیت هفتم: ... "آیت" خوبی...
مصرع دوم بیت آخر: ... آتش "جرمش" یا "جورش" احتمالا درست هست.
1399/10/04 16:01
امیر کرمی
درود
مصرع آخر کلمه " هجرش" صحیح می باشد
در مصرع اول بیت هفتم هم کلمه ی آیت صحیح می باشد
در مصرع اول بیت چهارم هم قطره ای صحیح است
و در مصرع اول بیت سوم هم ای گل ریحان تو،سنبل بستان فروز
مصرع اول بیت دوم نسخه ی متفاوت به جای واژه زلف از واژه روی به کار برده است
1400/03/18 11:06
حمیدرضا
با تشکر، مواردی که اعلام فرمودید تصحیح شد.