گنجور

رباعی شمارهٔ ۱۸

این یک دو سه روز نوبت عمر گذشت
چون آب به جویبار و چون باد به دشت
هرگز غم دو روز مرا یاد نگشت
روزی که نیامده‌ست و روزی که گذشت

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این یک دو سه روز نوبت عمر گذشت
چون آب به جویبار و چون باد به دشت
عمر‌ِ کوتاه و چند روزه گذشت، به‌سرعت آب در جویبار و باد در دشت.
هرگز غم دو روز مرا یاد نگشت
روزی که نیامده‌ست و روزی که گذشت
هرگز غم دو روز را نخوردم روزی که رفت و روزی که نیامده است.

خوانش ها

رباعی شمارهٔ ۱۸ به خوانش زهرا بهمنی
رباعی شمارهٔ ۱۸ به خوانش داوود ملک زاده
رباعی شمارهٔ ۱۸ به خوانش نازنین بازیان
رباعی شمارهٔ ۱۸ به خوانش علی قلندری

حاشیه ها

1387/09/08 21:12
مهرداد

"یکدو سه " باید به صورت " یک دو سه "نوشته شود.
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

1388/09/20 06:12

-
هرگز غم دو روز مرا یاد نگشت
روزی که نیامده‌ست و روزی که گذشت
اگر معنی این بیت به خود خیام برمیگردد نشان وارستگی قابل توجه اوست کم کسی میتواند چنین ادعائی بکند
تنها عارف وارسته ممکنست از بند گذشته وآینده آزاد باشد و لحظات با ارزش عمررا هدر ندهد ودریابد
در بیت اول رباعی باز به ناپایدلری عمر اشاره شده است

1388/11/11 01:02
آرش

"مرا" به نظرم در این رباعی مهمه. خیام ابتدا نظرش رو درباره‌ی عمر و دنیا می‌گه و بعد تاکید می‌کنه که غصه‌ی گذشته و آینده رو نمی‌خوره.خودش رو محور قرار می‌ده و نظرش رو می‌گه.

1388/11/11 01:02
آرش

همین‌طور... یک دو سه و آب و باد برای گذر عمر... به نظرم با محیط یکی شده یا در حیات حل شده! گذر عمرش رو با باد و آب روان یکی دونسته.بسیار جالبه.

1390/01/25 11:03
hooshang haghbin

آیا زمان پیمانه ای است که هستی در ان جریان دارد ،
یا اینکه زمان در هستی جریان دارد؟
بعبارت دیگر : هستی (ماده) =زمان (مکان)؟
آیا هستی توصیف زمان-مکان است و بر عکس؟

1392/03/05 15:06
امین کیخا

نوبت به فارسی می شود واره و ان پسوند واره مثل ماهو اره نیست واره دری و پهلوی هم هست در میان مناطقی که دامپرور هستند خانواده هایی که دام هایشان شیر کافی برای مصرف یک روز خانواده را تولید نمی کنند برنامه شیر واره می گذارند و هر چند خانواده شیر های گاو هایشان را روی هم می ریزند و هر روز یک خانواده ان را می برد و این لغت پهلوی در لری باقی مانده است ، پر اشکار است که واره با بار یعنی مرتبه پیوندی دارد

.
با سلام و عرض خسته نباشید .
حقیر در خوانش وزن مصراع سوم، شدیدا"، دچار اشکال شده ام .
هیچ جوره هم نه می توانم تقطیع کنم و نه منبع موثق دیگری در دسترس
دارم .
لطفاً، خود حضرت تان یکبار به دقت مرور فرمایید .
.
.
با مهر ." آگاه " .

با سلام خدمت جناب بختیاری
قطعا در مصرع سوم کلمه ی (این) جا افتاده
هرگز غم این دو روز مرا یاد نگشت

1401/02/20 23:05
رآد

جناب شجاع الدین : مصرع سوم مقدمه مصرع چهارمه. ادامه بیت اول نیست.

با سلام
در مصرع سوم قطعا کلمه ی (این) جا افتاده است
هرگز غم این دو روز مرا یاد نگشت

1395/07/04 09:10
ATAA

دوروز رو مشدد بخونید
دور روز

1395/11/08 19:02
قباد

ماشالله به سوات!دو روزو باید مشدد بخونیم؟خخخخخخ

1396/04/09 14:07
امید حق پرور

فکر میکنم مصراع سوم در یکی از اشکال زیر درست باشد:
هرگز غم این دو روز مر یاد نگشت
یا
هرگز غم این دو روز در یاد نگشت

1396/12/18 14:03
حسین

هرگز غم این دو روز مرا یاد نگشت

1397/07/27 20:09
احمد آذرکمان ۰۴۹۰۳۰۰۶۶۹.a@gmail.com

هرگز «غمِ» این دو روز مرا یاد نگشت
روزی که «نیامده‌»ست و روزی که «گذشت»
ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
▣ زوم شاعر روی کلمه ی «غم» است . البته آدمی از غم و غصه خوردن ناگزیر است ولی می تواند غمی را که مربوط به زمان «گذشته» است را مدیریت کند چون از آن فاصله گرفته است و به غصه های مربوط به زمان «آینده» هم فکر نکند چون از مسیر حرکت آن غصه ها بی خبر است . خیام ، این توانایی را به خود نسبت می دهد .
▩ احمد آذرکمان 5 مهر 1397

1397/07/28 21:09
حمید رضا۴

به نظر من با یک مکث کوتاه پس از هرگز (سکوت سیاه در ریتم 6/8) و تأکید بر واژه «دو»، خوانش مصراع سوم روانتر از آنگونه جناب داوود ملک زاده گرامی خوانده می گردد، و نیز نیازی به اضافه کردن «این» و یا مشدد کردن «دو روز» نیست.
هرگز…، غمِ «دو» روز مرا یاد نگشت…
با احترام به آقای ملک زاده و سپاس از زحماتشان

1398/06/02 13:09
ساکت

چند اشکال در این رباعی وجود دارد که سبب میشود انتساب آن را به خیام مورد تردید قرار دهیم. اولین اشکال مربوط به وزن مصرع سوم است که خواننده را ناگزیر میکند در هنگام خوانش شعر بین کلمات دو و روز مکث و توقف کند، مکث زایدی که باید آن را از نوع سکته قبیح در شعر به شمار آورد. دومین اشکال مربوط به همین مصرع و کلمات به کار رفته در آن است. گویا قصد شاعر این بوده است که بگوید: هرگز غم این دو روز در خاطر من نماند (یا چیزی شبیه به این)؛ ولی آیا از کلمات به کار رفته در این مصرع این معنی برداشت میشود؟ سومین اشکال مربوط به تکرار قافیه در مصرع اول و چهارم است که در هر دو مصرع کلمه گذشت، دقیقا به یک معنی، تکرار شده است.

1399/07/19 22:10
عباس دالوند

با سلام ودرود فکر کنم بیان درست این رباعی به شکل زیر باشد
روزی دگر از نوبت عمرم بگذشت
چون آب به جویبار و چون باد به دشت
هر گز غم این دوروز مرا یاد نگشت
روزی که نیامده است و روزی که گذشت
گذشت فعل مفرد مربوط به یک روز است اگر دوسه روز باشد باید گذشتند به کار می رفت
ودر مصرع سوم این لازم است چون تاکید به دوروز مشخص دارد روزی که نیامده است وروزی که گذشت ، نه هر دو روزی

1399/07/19 22:10
عباس دالوند

در مصرع آخر
روزی که نیامدست و روزی که گذشت

1399/07/19 23:10
عباس دالوند

با پوزش
درمصرع آخر
روزی که نیامدست وروزی که گذشت

1399/08/03 21:11
احمد نیکو

این یک دو سه روزه نوبت عمر گذشت
چون ابر به کوهسار و چون باد به دشت
هرگز غم  دو روز مرا یاد نگشت
روزی که نیامده‌ست و روزی که گذشت

1399/10/03 00:01
سید عسکر رئیس السادات

سلام
متاسفانه گذشت در مصرع اول و آخر به یک معناست .
اشکال دیگر اشکال وزنی در مصرع سوم است که فقط به این صورت درست می شود
هرگز غم این دو روزم از یاد نگشت

1399/10/11 21:01
احمد نیکو

چون نیست یقین که شب چه خواهد آورد
پیشش غم ناآمده نتوانم خورد
فردا چو ندانم که چه خواهد بودن
امروز چه دانم که چه می‌باید کرد
رباعی شماره 112 از انوری

1400/01/14 09:04
شاعر گمنام

افسوس غم دو روز از یاد نگشت..

1400/01/14 10:04
شاعر گمنام

هرگز غم این روز از یاد نگشت..

1400/11/17 21:02
حبیب شاکر

سلام

این چند صباح عمر هم میگذرد

با پست و بلند و بیش و کم میگذرد

جز لحظه ی با جمع عزیزان بودن

باقی همه با رنج و الم میگذرد

تشکر

1401/01/17 16:04
sofiya sofiya_gp@yahoo.com

وقت بخیر 

مصرع اول در بیت دوم این رباعی کاملا وزن شعر رو از بین برده ، بنده یک اصلاحیه کوچک زدم ک رد شد ولی متأسفانه اصلاحی هم انجام نشد.

 

1401/01/18 00:04
رضا از کرمان

سلام  سوفیای عزیز

   همانطور که آقا حمیدرضا نوشته نیاز به اصلاح نیست شما دوروز رو پشت هم وبی فاصله بخونین ویک مکث بلند بین دو روز و مرا بگذارید وزن مصرع اصلاح میشه 

  شاد وخرم باشید

1401/06/16 15:09
محمد حسن رستگارزارع

به نام خدای رحمان و رحیم

مولانا نیز شعری در مضمون فوق سروده است:

صوفی ابن الوقت باشد ای رفیق
نیست فردا گفتن از شرط طریق

معنی ابن الوقت در لغتنامه دهخدا:

[ اِ نُل ْ وَ ] (ع ص مرکب ) ابن وقت . آنکه بمقتضای وقت کار کند و سابقه و لاحقه را اعتبار نکند. زمانه ساز. || آنکه از حاضر تمتع جوید بی نظری بگذشته و آینده.

 

1402/04/05 11:07
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)

این یک دو سه روزِ نوبتِ عُمر گذشت / چون آب به جویبار و چون باد به دشت

هرگز   غمِ دو روز   مرا یاد نگشت / روزی که نیامدست و روزی که گذشت 

 

- یک دو سه روز: اشاره به کوتاهی عمر دارد!

- نوبتِ عُمر: فرصتِ زندگی کردن

- چون آب به جویبار و چون باد به دشت: اشاره به شتابِ عمرِ گذران دارد (فرصتِ زندگی هم کوتاه است و هم شتابان)

 

شاید حافظ هم نیم نگاهی به این رباعی داشته است که می گوید:

 

هر وقتِ خوش که دست دَهَد مغتنم شمار / کَس را وقوف نیست که انجامِ کار چیست

پیوندِ عُمر بسته به مویی ست  هوش دار / غمخوارِ خویش باش, غمِ روزگار چیست?

 

مشهد>  ایران> {۵ ژولای ۲۰۲۳}