گنجور

رباعی شمارهٔ ۱۵۷

آن مایه ز دنیا که خوری یا پوشی
معذوری اگر در طلبش می‌کوشی
باقی همه رایگان نیرزد‌، هُش دار‌!
تا عمر گران‌بها بدان نفروشی

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن مایه ز دنیا که خوری یا پوشی
معذوری اگر در طلبش می‌کوشی
آن‌قدر از عمرت را که برای خوراک و لباس، صرف کسب مال و مایه می‌کنی معذور هستی و بر تو نمی‌توان خُرده گرفت؛
باقی همه رایگان نیرزد‌، هُش دار‌!
تا عمر گران‌بها بدان نفروشی
اما اگر بیش از این، عمر و وقتت را صرف کسب مال کنی‌، بی‌ارزش است و مفت نمی‌ارزد.

خوانش ها

رباعی شمارهٔ ۱۵۷ به خوانش داوود ملک زاده
رباعی شمارهٔ ۱۵۷ به خوانش زهرا بهمنی
رباعی شمارهٔ ۱۵۷ به خوانش نازنین بازیان
رباعی شمارهٔ ۱۵۷ به خوانش علی قلندری

حاشیه ها

1391/03/21 08:05
بهرام مشهور

پس از قرنها ، انگار خیّام رخ در رخ پول دوستان و سرمایه داران حریص دارد که خطاب به آنها می گوید : فقط آن مایه یعنی آن مقدار از مال دنیا را که برای رفع نیازهای اساسی و راحتی انسان است ، عذر درست اخلاقی و منطقی دارید که در طلبشان بکوشید ولی بیشتر از آنها را اگر بدنبالشان باشید شما را درمسیری خواهد انداخت که مدام ذهنتان گرفتارش خواهد شد و دیگر رنگ خوشبختی را نخواهید دید و چون در نظر خیّام گذران عمر باید به خوشدلی باشد ، او انسانها را از چنین کاری برحذر می دارد .

1396/11/22 00:01
علیرضا

براستی که یکی از پر معنا ترین رباعی هایی هستش که خوندم. یه مدرسه درس نهفته هستش تو دل همین دو خط اگه به درستی بتونیم درکش کنیم.

1397/04/02 16:07
حسین ترکمن نژاد

فرزانهٔ توس درست همین مضمون را در خطبهٔ داستان یازده رخ گفته:
سه چیزت بباید کز او چاره نیست/ وز آن نیز بر سَرْت پیغاره نیست:
خوری گر بپوشی و گر گستری/ سزد گر به دیگر سخن ننگری
کز این سه گذشتی، همه رنجِ آز/ چه در آز پیچی، چه اندر نیاز

1397/06/09 08:09
سعید

بنظر من این رباعی در روزگار کنونی دگر صادق نیست . بدین جهت که شما برای تهیه ی حداقل ها هم باید شبانه روز کار کنید مثلا چند سال باید بگذرد تا یک جوان ایرانی از عهده خرید یک واحد 50 متری در تهران برآید ؟

1401/01/31 13:03
یاسر محبتی

همون زمان هم می‌تونستم کار کنن و خونه و مرکب و طلا و امثال بدست بیارن، به نظر من الان هم صادقه، فقط چون تو سیستم هستیم و داریم همش میجنگیم متوجه نمیشیم

1398/05/20 10:08
سپهر

خطاب به اقا سعید
منظور کلی خیام در این رباعی مال اندوزی و طمع می باشد.

1399/02/24 16:04
احمد نیکو

عبارت درست مصرع چهارم رباعی چنین است
تا عمر گرانمایه بدان نفروشی

1401/11/27 15:01
حبیب شاکر

سلام

واقعا عالی و بی نظیر است

1403/03/20 12:06
حبیب شاکر

سلام بر همراهان گرانقدر 

مجبوری اگر که تن دهی بر دنیا !

امروز کنی تلف برای فردا   ! 

دوری زمقام آدمیت گر تو 

بر هر کس و نا کسی کنی قامت تا 

سپاس از همراهان عزیز