دوست گرامی درود بر شما

در گذشته، زندگی چادرنشینی که مبتنی بر یک‌جانشینی نبوده است بسیار رایج بوده است و بسیاری از نیاکان ما هم بر این رسم بوده‌اند و هنوز هم اندک مردمانی در ایران و جاهای دیگر جهان زندگی چادرنشینی را به یک‌جانشینی ترجیح می‌دهند که مزایای خود را دارد و یک گونه‌ای از آزاد و بی‌قید و بند زیستن است. باری، در گذشته چادرنشینانی (که نام دیگر چادر بزرگ همان خرگاه است) که در مرزهای شرقی پادشاهی ایران بوده‌اند از اقوام تورک‌نژاد بودند که در سوارکاری و جنگجویی نامور بودند. و زنان تورک نیز در زیبایی و ماه‌رویی در سراسر ایران شهره بودند تا جایی‌که از یک جایی به بعد در ادبیات پارسی، بویژه در شعر حافظ تورک به صورت خاص به معنی بت زیبارو قلمداد می‌شود. در اینجا هم حکیم عمر خیام می‌گوید اگر می هم می‌نوشی بهتر است که از دست تورکان یا بتان زیبارو بنوشی و همان گونه که گفتم بت خرگاهی اشاره داشته است به ترکان زیبارو که آیین و رسم و رسوم زندگی‌شان یکجانشینی نبوده است و بلکه چادرنشینی یا خرگاه‌نشینی بوده است. در جایی هم در شاهنامه در پادشاهی زو تهماسپ که زال با افراسیاب پیمان صلح و آشتی می‌بندد، قرارداشان این‌گونه توصیف می‌شود:

ز مرزی کجا رسم خرگاه بود

از او زال را دست کوتاه بود

و از این روی ترکان نجویند راه

چنین بخش کردند تخت و کلاه

رسم خرگاه بودن یعنی زندگی عشایری داشتن و دست زال به این دلیل از آنها کوتاه بود که شهر و دیاری نبوده است که بخواهند در صورتی که دوباره جنگی در گرفت به آن بتازند و آن را از سر کینه و انتقام تخریب کنند. 

باری، به هر روی امیدوارم که پاسخ پرسشتان را گرفته باشید. 

پیروز باشید.