1-در ماخذ ی دیگر بیت دوم رباعی اینگونه است:
ضایع مکن ایندم ار دلت بیدار است کاین باقی عمررا بقا پیدا نیست ودر رباعی مصرع سوم با مصرعهای دیگر معمولاهم قاقیه نیست
2-زمان حال ولحظه از نظر اهل معرفت غنیمت است ومعمولا درپای گذشته وآینده قربانی میشود
همه عرفا این مهم را تذکر داده اند واحادیث هم موید آست
اما کسانی خیال کرده اند مقصود اینست که مثلا امروز هرچه دارد خرج کند وبه فکرآینده نباشد یا اهل خوشگذرانی وبطالت باشد وبرای فردا کاری نکند وحال آنکه مقصود درست آنست که از لحظه وحال حد اکثر استفاده بشود وبه بطالت وبیهودگی نگذرد زیرا تحول وتغییر احوال درونی وحضور قلب در لحظاتی که انسان محو گذشته وآینده نیشت وازخود غفلت ندارد ممکن میگردد
این دو وجهی بودن معانی وسؤ تفاهم مطلب مهمی است که دربسیار ی از معانی پیش میآید
چنانکه مثلا عشق ورزیدن فکر کردن تعقل کردن ترسیدن یابی باک بودن بزرگی کردن ودهها یا صدهامفهوم دیگر دو وجهی است وبسته به اینکه کدام وجه مورد نظر باشد مطلوب یا نا مطلوب است وجا دارد که مورد رسیدگی اهلش قرار گیرد

ناشناس گرامی: شما شعر را به درستی تصحیح کردید، اما به نادرستی تفسیر :)

شاعران برای خلق شاهکارهای خود از ابزار کلام و زبان استفاده میکنند. اما در مواردی که با نابغه ای مثل خیام و یا حافظ روبرو میشویم... همین ابزار ناکارآمد بنظر می رسد. چرا که بدست ما افتاده است. تلاش شدیدی برای نقد و حلاجی معانی کلام این بزرگان انجام شده است . . ولی کافی نیست. بنظر می رسد ابزار کلام و زبان برای رسیدن به مفهوم حقیقی (مفهوم مد نظر شاعر) نه تنها کافی نیست. . . بلکه کلا ناقص است.
برای همین سوء برداشتهای فراوانی از دوستان را همیشه شاهد هستیم

از امروزت استفاده کن. فقط حال کن.

سلام
به نظر من عطار میفرماید، تا زمانی که به خیال و توهم زمان و مکان بپردازی به هیچ دست خواهی یافت و همه عمرت بیهوده بگذرد. وقت را باید غنیمت دانست و اگر عاشق و آشفته حال نباشی دراین عالم، هستیِ دائم پیدا نخواهی کرد
عیشم مدام است از لعل دلخواه
کارم به کام است الحمدلله
ای بخت سرکش تنگش به بر کش
گه جام زر کش گه لعل دلخواه
ما را به رندی افسانه کردند
پیران جاهل شیخان گمراه
از دست زاهد کردیم توبه
و از فعل عابد استغفرالله
جانا چه گویم شرح فراقت
چشمی و صد نم جانی و صد آه
کافر مبیناد این غم که دیده‌ست
از قامتت سرو از عارضت ماه
شوق لبت برد از یاد حافظ
درس شبانه ورد سحرگاه

این بیت ها در ناسازی سرتا بنی با شعر بلبل و مور پروین میباشد که در ان مورانه رنج بردن و خرحمالی را أرج نهاده ،بلبلانه کام جستن و باعشق ورزی روز گار در نوشتن را نابخردی دانسته است

با أدب و احترام خدمت ادیبان گرام
کناب خیام نامه نوشته محمد رضا قنبری که به چاپ سوم و چهارم رسیده است بهترین مرجع برای شناسائی حضرت عمر خیام نیشابوری نابغه بی همتای تفکر ایران زمین میتواند باشد- که هر چند بسرعت مورد مطالعه و استناد بزرگان شعر و أدب پارسی بویژه خیام دوستان قرار گرفت ولی متاسفانه هنوز بحد کافی برای شناخت حضرت عمر خیام نیشابوری در سطح گسترده قرار نگرفته است فلذا مطالعه و بکار گیری این کتاب بسیار وزین را که با زحمت وافر به رشته تحریر در امده به ادیبان توصیه مینمایم- همین بس که برای تألیف این کتاب ، تمام کتاب هائی را که تا بحال در بیان خیام بزبانهای فارسی ، انگلیسی و عربی بچاپ رسیده مورد مطالعه ، بیان و ماخذ قرار گرفته است و صرف نظر از تحلیل عمیق در مورد خیام و رباعیات او ، هر گونه شک شبهه ای در مورد اصالت هر یک از رباعیات را بر طرف مینماید

دوستانی که اصرار میکنند همه شعر های خیام را طوری جلوه دهند که انگار حتما منظور خیام این است که در هر لحظه فقط کار و تلاش کن و منظور از می خوردن هم باز هم کار و تلاش است حالا سوال من از ایشان این است ک پس چرا خیام شعر زیر را سروده؟
ای آمده از عالم روحانی تفت||
حیران شده در پنج و چهار و شش و هفت
می نوش ندانی ز کجا آمده‌ای
خوش باش ندانی به کجا خواهی رفت

در پاسخ به دوستی که فرموده بود که مصرع سوم در ماخذی دیگر اینطور بیان شده که "ضایع مکن ایندم ار دلت بیدار است " باید بگم به نظر اشتباه هست چون از لحاظ وزنی، به وزن رباعی نیست.

تکه ازفردایت خبرنداری وارزش فردای خودترا نمیدانی،پس بانگرانی فرداامروزت راهم خراب نکن.امروزداشته باشی فرداداری امروزنه،فردانه. زندگی همین لحظست

تکه ازفردایت خبرنداری وارزش فردای خودترا نمیدانی،پس بانگرانی فرداامروزت راهم خراب نکن.امروزداشته باشی فرداداری امروزنه،فردانه. زندگی همین لحظست

امروز ترا دسترس فردا نیست
اندیشه فردات به جز سودا نیست
ضایع کنی این دم ار دلت شیدا نیست
شیداست دلی که عشق او دنیا نیست

رباعی عربی از احمد رامی :
غد بظهر الغیب والیوم لی
وکم یخیب الظن فی المقبل
ولست بالغافل حتی أری
جمال دنیای ولا أجتلی
فردا نامعلوم است، در حالی که امروز سهم من از زندگی است . چه بسیار آرزوها و امیدهایی که در آینده ناامید شده اند!
و من از این موضوع غافل نمی مانم تا زیبایی های روزگار را تجربه کنم و نگران فردا نباشم.

شاکرباش و از داشته هات لذت ببر

لطفا اصلاح کنین درستش(( ار دلت بیدار است )) است

گرامی علی
ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیست
کاین باقی عمر را بها پیدا نیست
بیت صحیح است و نمی دانم چرا بدون آشنایی به شعر دیگران را به گمراهی می کشانی.

To day , tomorrow is not within your reach
To think of it is only morbid
If the heart is awake
Don't waste this moment
There is no proof of life's continuance
Omar khayyam

( Waste ) تلف کردن - ضایع کردن
(awake) بیدار

امروز ببر زآنچه ترا پیوندست 

کانها همه بر جان تو فردا بندست 

سودی طلب از عمر که سرمایه ی عمر 

روزی چندست و کس نداند چندست 

(سنایی غزنوی )

رباعی شماره ۵۲

کل کل با خیام بزرگ که کار چندان آسانی هم نیست.

دیروز گذشته است و فردا هم نیست

و امروز که گویند در آن باید زیست

فرداست به دیروز  که رفته،وآنگه

فردا که نیامدست را،دیروزیست

_________________________

امروز که گویند غنیمت دانش

در دسترس تو نیست،جز یک آنش

آندم که گذشته ست،همان دیروز ست

وآندم که نیامدست،فردا خوانش

گر در دل تو امید فردا باشد

فردای تو نیز بس فریبا باشد

با نور امید جان و دل روشن کن

تا آتیه از بهر تو زیبا باشد

و اندیشه یِ فردات بجز سودا نیست!

سودا: دلتنگی, افسردگی, حالِ خراب( زمانِ حال که باید در آن خوش باشیم, ناخوش و غمگین باشیم)

این که در زمانِ حال, نگران فردا هستیم و براحتی نقد را به نسیه می دهیم ,به چیزی جز دلتنگی و افسردگی نمی توان تعبیر کرد! فکر کردن به فردا و وانهادن زمانِ حال, نتیجه یِ افسردگی و دلتنگی و شاد نبودن! است وگرنه اگر کسی واقعا شاد باشد چرا باید این شادمانی را با فکر کردن به فردا ضایع کند!  

همچنین سودا ایهام به بیماری روحیِ سودایی! نیز دارد. سودایی به معنی افسرده! در واقع خیام می گوید تمامی کسانی که زمانِ حال را با اندیشه یِ فردا ضایع می کنند همگی از بیماری روحی رنج می برند!

فکه> میسان> عراق {سحرگاه ۱۵ آوریل ۲۰۲۳}