بیت 1:ای ساقی بده آن شراب شادمانی و خوش بو را،زیرا به وسیله بوی خوش باده،آن معشوق زیبا روی به کاشانه ما بیاید.

آن راح روان پرور ریحانی:تنسیق الصفات

ریحانی و روحانی:جناس

بت روحانی:استعاره از معشوق

بیت 2:

اینکه به من دیوانه میگوید عذر مرا بپذیرید که آن معشوق زیبا رو،حتی دیو حضرت سلیمان را تسخیر میکند چه برسد به من

تلمیح به داستان حضرت سلیمان و دیو ها

بیت ۳:

اگر آن معشوق بر اسب خود سوار باشد و چوگان خود را بیرون بیاورد  سرم را مانند توپ گوی به پایین میبرم تا سر من را به جای گوی ضربه بزند

گوی و چوگان تناسب

بیت ۴:

برو ای خواجه اگر آن گونه باشد که صد جان عزیز هم میفروشند تو یوسف کنعانی را (استعاره از معشوق)خریداری کن

عزیز:ایهام تبادر از عزیز مصر

تلمیح به داستان خریداری یوسف پیامبر در بازار برده فروشان

بیت۵:

در مستی ما تعجب نکن زیرا کافران هم مسلمانی را انکار میکنند(پس عیسی به دین خود موسی نیز به دین خود).

بیت دارای تمثیل است

بیت ۶ 

آنقدر سیل اشک چشمانم زیاد است که کوه ها را نیز در بر میگیرد و کوه ها نیز لباسی بارانی میپوشند تا آنها را در بر نگیرد.

ابرچشم:تشبیه بلیغ/بیت اغراق دارد/لاله :استعاره از اشک خونین

بیت ۷ و ۸:

اشک چشمان خواجو آنقدر گران بها است که گوهری که از دریای عمان به وجود میاد از خجالت آب میشود

بیت دارای تشبیه تفضیل است

کام درویش استعاره از خواجو

طبله در:استعاره از چشم و اشک آن

بیت ۹:دل این سوخته دل(خواجو)را ربودند و به دربان گوید که خواجو،آن شاعر کرمانب را از درهم دور کن

ممنون از آقای علی سونامی