گنجور

شمارهٔ ۲۹۱

دلا از جان زبان درکش که جانان
نکو داند زبان بی زبانان
اگر برگ گلت باشد چو بلبل
مترس از خار خار باغبانان
طبیبانرا اگر دردی نباشد
چه غم باشد ز درد ناتوان
نیندیشد معاشر در شبستان
شبان تیره از حال شبانان
خرد با عشق برناید که پیران
زبون آیند در دست جوانان
ندارد موئی از موئی تفاوت
میان لاغر لاغر میانان
شراب تلخ چون شکّر کنم نوش
بیاد شکّر شیرین دهانان
اگر جانان برآرد کام جانم
کنم جانرا فدای جان جانان
میانش در ضمیر خرده بینان
دهانش در گمان خرده دانان
نشان دل چه می پرسی ز خواجو
نپرسد کس نشان بی نشانان

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دلا از جان زبان درکش که جانان
نکو داند زبان بی زبانان
هوش مصنوعی: ای دل، از جان خود سخن بگو که محبوب می‌داند چگونه با کسانی که بی‌زبانند، سخن بگوید.
اگر برگ گلت باشد چو بلبل
مترس از خار خار باغبانان
هوش مصنوعی: اگر گلبرگ‌های تو در دست بلبل باشد، نگران خنک‌های باغبان‌ها نباش.
طبیبانرا اگر دردی نباشد
چه غم باشد ز درد ناتوان
هوش مصنوعی: اگر دردی وجود نداشته باشد، طبیب‌ها چه دلیلی برای نگرانی از مریضی‌های ناتوان دارند؟
نیندیشد معاشر در شبستان
شبان تیره از حال شبانان
هوش مصنوعی: دوستان در مکانی تاریک و پرهیاهو، به احوال شبانان فکر نمی‌کنند و به وضعیت آن‌ها توجهی ندارند.
خرد با عشق برناید که پیران
زبون آیند در دست جوانان
هوش مصنوعی: عقل و درک نمی‌تواند به تنهایی عشق را تحمل کند، زیرا کسانی که تجربه و سن بیشتری دارند، در برابر جوانان و شور و انرژی آنها به زانو درمی‌آیند.
ندارد موئی از موئی تفاوت
میان لاغر لاغر میانان
هوش مصنوعی: هیچ‌گونه تفاوتی میان افراد لاغر وجود ندارد و همه آن‌ها به یک شکل و حالت هستند.
شراب تلخ چون شکّر کنم نوش
بیاد شکّر شیرین دهانان
هوش مصنوعی: شراب تلخ را مانند شکر می‌کنم تا به یاد شکر شیرین در دهان دوستان بیفتم.
اگر جانان برآرد کام جانم
کنم جانرا فدای جان جانان
هوش مصنوعی: اگر معشوق به خواسته‌ام برسد، جانم را فدای جان او می‌کنم.
میانش در ضمیر خرده بینان
دهانش در گمان خرده دانان
هوش مصنوعی: او در باطن خود به اندیشه‌های ظریف و پیچیده توجه دارد، اما در سخنانش به تصورهای سطحی و کوچک اکتفا می‌کند.
نشان دل چه می پرسی ز خواجو
نپرسد کس نشان بی نشانان
هوش مصنوعی: نپرس از خواجو که دلش چه نشان و نشانه‌ای دارد، زیرا کسی نمی‌تواند نشانه‌ای از آن کسانی که هیچ نشانی ندارند، بیابد.