شمارهٔ ۱۰۶
سپیده دم که صبا دامن سمن بدرد
ز مهر روی تو گل جیب پیرهن بدرد
اگر ز پسته ی تنگ تو دم زند غنچه
نسیم باد صبا در دمش دهن بدرد
چو در محاوره آید لب گهربارت
عقیق پیرهن لعل بر بدن بدرد
ز وصف کوی تو گر شمه ئی نسیم بهار
بباغ عرضه دهد زهره ی چمن بدرد
اگر ز مهر تو یکذرّه بر سپهر افتد
عروس قصر فلک ستر خویشتن بدرد
مگر ز پرده نیاید نگار من بیرون
وگرنه پرده ی ناموس مرد و زن بدرد
اگر ز غیرت بلبل صبا خبر یابد
شگفت باشد اگر شقّه ی سمن بدرد
گهی که پرده برافتد ز طلعت شیرین
زمانه پرده ی فرهاد کوهکن بدرد
بروز حشر چو بوی تو بشنود خواجو
ز خاک مست برون افتد و کفن بدرد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سپیده دم که صبا دامن سمن بدرد
ز مهر روی تو گل جیب پیرهن بدرد
هوش مصنوعی: در صبح زود، نسیم دلانگیزی به گلهای خوشبو میوزد و یاد تو را همچون گلی در آغوش خود میفشارد، گویی زیباییات را در دل خود جا داده است.
اگر ز پسته ی تنگ تو دم زند غنچه
نسیم باد صبا در دمش دهن بدرد
هوش مصنوعی: اگر از پستهی تنگ تو بویی بیاید، غنچهای که نسیم صبح در آن دمیده، دهنش را میخراشد.
چو در محاوره آید لب گهربارت
عقیق پیرهن لعل بر بدن بدرد
هوش مصنوعی: وقتی که در صحبت از زیباییهای تو یاد میشود، مانند عقیق درخشان و لباس زرشکی که بر تن داری، دل را شاد میکند و دردها را فراموش میسازد.
ز وصف کوی تو گر شمه ئی نسیم بهار
بباغ عرضه دهد زهره ی چمن بدرد
هوش مصنوعی: اگر نسیم بهاری بویی از تو به باغ برساند، روح چمن به شدت تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
اگر ز مهر تو یکذرّه بر سپهر افتد
عروس قصر فلک ستر خویشتن بدرد
هوش مصنوعی: اگر ذرهای از محبت تو به آسمان بیفتد، عروس قصر آسمان، پردهی خود را کنار میزند.
مگر ز پرده نیاید نگار من بیرون
وگرنه پرده ی ناموس مرد و زن بدرد
هوش مصنوعی: مگر اینکه محبوب من از پرده بیرون بیاید، در غیر این صورت پردهی حرمت و آبرو برای مرد و زن ضرورتی دارد.
اگر ز غیرت بلبل صبا خبر یابد
شگفت باشد اگر شقّه ی سمن بدرد
هوش مصنوعی: اگر بلبل متوجه غیرت و احساساتش در مورد صبا شود، جای تعجب است که چقدر قلبش از درد جدایی شقّهای که به آن تعلق دارد، میسوزد.
گهی که پرده برافتد ز طلعت شیرین
زمانه پرده ی فرهاد کوهکن بدرد
هوش مصنوعی: بعضی وقتها که زیبایی و دلربایی دنیا نمایان میشود، یاد فرهاد و درد و رنج او برای رسیدن به معشوقش میافتیم.
بروز حشر چو بوی تو بشنود خواجو
ز خاک مست برون افتد و کفن بدرد
هوش مصنوعی: وقتی در روز قیامت بوی تو به مشام خواجو برسد، او از خاک سر بر میدارد و کفناش را پاره میکند.

خواجوی کرمانی