گنجور

بخش ۸۵ - پند دوم

دوم پند آنکه با نادان مشو یار
که از نادان، کشی اندوه بسیار
ز نادان، عاقل آن به کو گریزد
که از او جز سیه رویی نخیزد
ز دانا گر رسد صد جور بهتر
که نادانت دهد صد بدره زر
ببر از مرد جاهل تا توانی
که با او هست ضایع، زندگانی
مکن هم صحبتی با هیچ جاهل
که خوش زد این مثل، آن مرد کامل
که با ناجنس، صحبت داشت یک دم
اگر جنت بود، باشد جهنم
اگر خواهی که هرگز نبودت بد
نشین تا می توان، با بهتر از خود
سخن بشنو ز دانا، تا که بتوان
مبین نادان که بادا مرگ نادان
تو شیرینی شنو این پند شیرین
که دانایان پیشین گفته اند این
که با ناجنس منشین و میامیز
بود تا سعیت از نادان بپرهیز
که یک نادان، برانگیزد از آن گرد
که صد دانا نیارد چاره اش کرد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دوم پند آنکه با نادان مشو یار
که از نادان، کشی اندوه بسیار
هوش مصنوعی: دومین نکته این‌که با آدم‌های نادان دوستی نکنید، زیرا دوستی با آن‌ها شما را دچار دردسر و ناراحتی می‌کند.
ز نادان، عاقل آن به کو گریزد
که از او جز سیه رویی نخیزد
هوش مصنوعی: عاقل از فرد نادان دوری می‌کند، زیرا از او تنها بدی و سرافکندگی نصیب می‌شود.
ز دانا گر رسد صد جور بهتر
که نادانت دهد صد بدره زر
هوش مصنوعی: اگر از شخص دانا هزار سختی و نارسایی برسد، باز هم بهتر است از اینکه شخص نادان حتی یک کیسه زر به شما بدهد.
ببر از مرد جاهل تا توانی
که با او هست ضایع، زندگانی
هوش مصنوعی: تا جایی که می‌توانی، از ارتباط با افراد نادان پرهیز کن، چون با آنها زندگی‌ات را نابود می‌کنی.
مکن هم صحبتی با هیچ جاهل
که خوش زد این مثل، آن مرد کامل
هوش مصنوعی: با هیچ نادانی صحبت نکن، زیرا این مثل را به خوبی زده است: او مردی کامل است.
که با ناجنس، صحبت داشت یک دم
اگر جنت بود، باشد جهنم
هوش مصنوعی: اگر کسی حتی برای لحظه‌ای با انسان‌های نادرست و بد صحبت کند، کافى است تا بهشت او تبدیل به جهنم شود.
اگر خواهی که هرگز نبودت بد
نشین تا می توان، با بهتر از خود
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی همیشه در نظر دیگران خوب به نظر بیایی، تا جایی که می‌توانی با کسانی که از خودت بهتر هستند، معاشرت کن.
سخن بشنو ز دانا، تا که بتوان
مبین نادان که بادا مرگ نادان
هوش مصنوعی: به حرف‌های حکیمان گوش کن، زیرا این باعث می‌شود که نادانی را بشناسی که سرنوشتش مرگ است.
تو شیرینی شنو این پند شیرین
که دانایان پیشین گفته اند این
هوش مصنوعی: بهتر است به نکات و پندهای شیرین و آموزنده‌ای که دانایان قبل از ما بیان کرده‌اند، گوش فرا دهی و از آن‌ها بهره‌برداری کنی.
که با ناجنس منشین و میامیز
بود تا سعیت از نادان بپرهیز
هوش مصنوعی: با افراد ناپاک و نادرست نشین و ارتباط نداشته باش، تا از کارهای نادانی دور بمانی.
که یک نادان، برانگیزد از آن گرد
که صد دانا نیارد چاره اش کرد
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که یک فرد نادان می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد که حتی افراد با دانش و خرد نیز نتوانند آن را حل کنند. به عبارتی، گاهی اوقات نادانی و رفتارهای نادرست، پیامدهای جدی به دنبال دارد که قابل کنترل نیست.