جامیشمارهٔ ۲۲۰
چه جور ماند که برما مه صیام نکرد
کدام عیش که بر عاشقان حرام نکرد
کدام سبزه امید را که خشک نساخت
کدام میوه مقصود را که خام نکرد
رمید نافه رام طرب نمی دانم
ز تار چنگ چرا مطربش زمام نکرد
مقلدند همه خاص و عام عارف نیست
جز آنکه کار به تقلید خاص و عام نکرد
صیام چیست ز جام وصال محرومی
خوشا کسی که درین ماه ترک جام نکرد
به چاشت روزه خود را به باده کرد افطار
حواله اش چو سفیهان به وقت شام نکرد
ز زیرکان نرسد اعتراض بر جامی
به مقتضای چنین صوم اگر قیام نکرد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چه جور ماند که برما مه صیام نکرد
کدام عیش که بر عاشقان حرام نکرد
هوش مصنوعی: چطور ممکن است که شب‌های رمضان به ما خوش نگذشته باشد و لذتی که برای عاشقان حرام شده، بر ما نازل نشده باشد؟
کدام سبزه امید را که خشک نساخت
کدام میوه مقصود را که خام نکرد
هوش مصنوعی: کدام سبزه‌ای وجود دارد که امید را خشک نکند و کدام میوه‌ای پیدا می‌شود که هنوز نرسیده باشد؟
رمید نافه رام طرب نمی دانم
ز تار چنگ چرا مطربش زمام نکرد
هوش مصنوعی: من نمی‌دانم چرا صدای خوشی که از تار چنگ می‌آید، نوازنده‌اش را در اختیار ندارد و این لذت را درک نمی‌کند.
مقلدند همه خاص و عام عارف نیست
جز آنکه کار به تقلید خاص و عام نکرد
هوش مصنوعی: همه افراد، چه خاص و چه عام، از دیگران تقلید می‌کنند و تنها کسی که واقعا عارف است، کسی است که به خودی خود و بدون تقلید از دیگران، به درک و بصیرت رسیده باشد.
صیام چیست ز جام وصال محرومی
خوشا کسی که درین ماه ترک جام نکرد
هوش مصنوعی: صیام یعنی دوری از نوشیدن جامِ محبت. خوش به حال کسی که در این ماه از نوشیدن آن محروم نشده و لب به جام محبت می‌زند.
به چاشت روزه خود را به باده کرد افطار
حواله اش چو سفیهان به وقت شام نکرد
هوش مصنوعی: در میانه روز، افطار خود را با نوشیدنی جشن گرفت، در حالی که مانند نادان‌ها، در وقت شام، افطار نکرد.
ز زیرکان نرسد اعتراض بر جامی
به مقتضای چنین صوم اگر قیام نکرد
هوش مصنوعی: از افراد دانا نمی‌توان انتقادی بر جام (شراب) کرد، اگر شخصی به این مناسبت چنین روزه‌ای (صوم) بگیرد و قیام نکند.