گنجور

شمارهٔ ۱۳۷

به مهر و ماه فلک کودکیست بازی سنج
که کرده است به بازی ترازو از نارنج
بدین ترازوی نارنج بر خریداران
درین دکان نکشد جز متاع محنت و رنج
به زیر خاک بود گنج بین که قارون را
چه سان به خاک فرو برد حرص در پی گنج
چه رخ به عرصه یکرنگی آری ای دل تو
پر از سپید و سیه چون خریطه شطرنج
کریم نیست جز آن کس که نقد دریا را
ببخشد و نزند بر جبین چو موج شکنج
نقاب چهره وحدت بود جهات و حواس
بشوی دفتر عشق از حساب این شش و پنج
مکن توقع راحت ز هیچ کس جامی
که کارخانه رنج است این سرای سپنج

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به مهر و ماه فلک کودکیست بازی سنج
که کرده است به بازی ترازو از نارنج
هوش مصنوعی: فلک که به مانند مهر و ماه است، مانند کودکی است که با سنج و ترازو بازی می‌کند و در این بازی، از نارنج استفاده کرده است. این تصویر به ما نشان می‌دهد که جهان و اجرام آسمانی مانند بازیچه‌هایی هستند که در دست یک کودک قرار دارند و به طرز کودکانه‌ای در حال چرخش و جابه‌جایی‌اند.
بدین ترازوی نارنج بر خریداران
درین دکان نکشد جز متاع محنت و رنج
هوش مصنوعی: در این فروشگاه، تنها کالاهایی که به فروش می‌رسند، محصول سختی و زحمت هستند و هیچ چیزی جز این در آن‌جا عرضه نمی‌شود.
به زیر خاک بود گنج بین که قارون را
چه سان به خاک فرو برد حرص در پی گنج
هوش مصنوعی: گنجی که قارون داشت، در زیر خاک پنهان است و حرص و طمع او باعث شد تا به سرنوشتی ناخوشایند دچار شود و در زمین فرو رود.
چه رخ به عرصه یکرنگی آری ای دل تو
پر از سپید و سیه چون خریطه شطرنج
هوش مصنوعی: ای دل، چه بر هر رنگی در میدان یکدلی می‌نمایی، در حالی که تو خود پر از رنگ‌های مختلف هستی، مانند مهره‌های سیاه و سفید روی صفحه شطرنج.
کریم نیست جز آن کس که نقد دریا را
ببخشد و نزند بر جبین چو موج شکنج
هوش مصنوعی: کسی که بخشش دریایی دارد، واقعاً بزرگوار و کریم است و نیکی‌اش به حدی است که از عیب‌های دیگران چشم‌پوشی می‌کند و بر چهره‌اش آثار کینه و نزاکت نمایان نمی‌شود.
نقاب چهره وحدت بود جهات و حواس
بشوی دفتر عشق از حساب این شش و پنج
هوش مصنوعی: این جمله به اهمیت وحدت و یکپارچگی در عشق اشاره دارد. به ما می‌گوید که باید از تقسیمات و تفاوت‌ها فاصله بگیریم و توجه خود را بر عشق خالص و حقیقی متمرکز کنیم. به عبارت دیگر، برای درک عمیق‌تر عشق، باید به مسائل و حساب‌های دنیوی بی‌اعتنا باشیم و به جای آن، به جلوه‌های واقعی وحدت در عشق بپردازیم.
مکن توقع راحت ز هیچ کس جامی
که کارخانه رنج است این سرای سپنج
هوش مصنوعی: از کسی انتظار راحتی نداشته باش، زیرا این دنیا، جایی پر از زحمت و سختی است.

حاشیه ها

1402/03/03 03:06
یزدانپناه عسکری

6- نقاب چهره وحدت بود جهات و حواس - بشوی دفتر عشق از حساب این شش و پنج 

7- مکن توقع راحت ز هیچ کس جامی - که کارخانه رنج است این سرای سپنج 

***

[یزدانپناه عسکری]

بصیرت و دیدن دفتر عشق، پندار شکست و رنج یا پیروزی و راحت را نابود می کند.

2:154