جامی » دیوان اشعار » واسطة العقد

نورالدین عبدالرحمن ابن نظام الدین احمد ابن محمد متخلص به جامی در سال ۸۱۷ هجری قمری در خرجرد جام از توابع خراسان متولد شد. .وی بعدها همراه پدرش به سمرقند و هرات رفت و در آن دیار به کسب علم و ادب پرداخت. سپس به سیر و سلوک مشغول و از بزرگان طریقت شد. او نزد سلطان حسین میرزا بایقرا و وزیر فاضل او امیر علیشیر نوایی تقربی خاص داشت. او در محرم ۸۹۸ هجری قمری وفات کرد و در هرات با احترام فراوان به خاک سپرده شد. از جامی بیش از چهل اثر و تألیف سودمند و گرانبها به جای مانده است. معروفترین آثار او عبارت از هفت مثنوی به نام «هفت اورنگ» است.

<p>نورالدین عبدالرحمن ابن نظام الدین احمد ابن محمد متخلص به جامی در سال ۸۱۷ هجری قمری در خرجرد جام از توابع خراسان متولد شد. .وی بعدها همراه پدرش به سمرقند و هرات رفت و در آن دیار به کسب علم و ادب پرداخت. سپس به سیر و سلوک مشغول و از بزرگان طریقت شد. او نزد سلطان حسین میرزا بایقرا و وزیر فاضل او امیر علیشیر نوایی تقربی خاص داشت. او در محرم ۸۹۸ هجری قمری وفات کرد و در هرات با احترام فراوان به خاک سپرده شد. از جامی بیش از چهل اثر و تألیف سودمند و گرانبها به جای مانده است. معروفترین آثار او عبارت از هفت مثنوی به نام &laquo;هفت اورنگ&raquo; است.</p>

جامی

دیوان اشعار

غزلیات

قصاید

قطعات

رباعیات

اشعار پراکنده

<div class="b">
<div class="m1">
<p>بسم الله الرحمن الرحیم</p>
</div>
<div class="m2">
<p>املی حمد المنان الکریم</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>آن که به این نکته سنجیده گشت</p>
</div>
<div class="m2">
<p>فاتحه آرای کلام قدیم</p>
</div>
</div>
<div class="n">
<p>متکلمی که خلعت اعجاز کلام معجز طراز قرآن را به ما نفی (و ما هو بقول شاعر) از آلایش تهمت شعر مطهر ساخته و علم بلاغت موردش را حضیض تدنس بل هو شاعر به اوج تقدس (وما علمناه الشعرو ماینبغی له) افراخته و با این همه نخستین مرکب تام را ار آن کلام رفیع الشان بلکه از هر سوره ای از آن در قالب شعر ریخته و بر هیئت نظم انگیخته تا ایمایی باشد به آنکه نفی این معنی به اثبات آن صورت راست که شعر فی حد ذاته امری مذموم است</p>
</div>
<div class="n">
<p>و شاعر به سبب ایراد کلوم منظوم معاتب و ملوم بلکه بنابر آن است که قاصران نظم قرآن را مستند به سلیقه شعر ندارند و معاندان متصدی تحدی به آن را-صلی الله علیه و سلم - از زمره شعرا نشمارید و این واضحترین دلیل است بر رفعت مقام شعر و شعرا و علو منزلت سحر آفرینان شعرآرا. قطعه.</p>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>پایه شعر بین که چون زنبی</p>
</div>
<div class="m2">
<p>نفی نعت پیمبری کردند</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>بهر تصحیح نسبت قرآن</p>
</div>
<div class="m2">
<p>تهمت او به شاعری کردند</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>و پس از املاء حمد</p>
</div>
<div class="m2">
<p>تحیات من اله السلام</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>علی خیرالکرام من الانام</p>
</div>
<div class="m2">
<p>فلک فرشی که از ذوالعرش بر دل</p>
</div>
</div>
<div class="n">
<p>اما بعد نموده می آید که در تاریخ سنه اربع و ثمانین و ثمانماة که مدت عمر از شصت گذشته بود و به هفتاد نزیک گشته قریب به ده هزار بیت از شعرهای پراکنده که اوقات شریف به آن ضایع شده بود و بر آن مت اسف می بود دفع دغدغه جمع و ترتیب را جمع و ترتیب کرده شد و همت بر آن بود که اگر بقیه حیاتی باشد به تلافی آن مصروف گردد</p>
</div>
<div class="n">
<p>اما چون گاه گاه به حکم وقت بی سابقه تکلفی بیتی یا بیشتر از خاطر سر می زد و به موجب اشارت بعضی از درویشان مصرع (که بادا وقت ایشان خوش چو وقت دیگران زیشان) صورت تکمیل می یافت و در قید کتابت می آمد و ادراج آن در سلک آنچه پیشتر سمت انتظام یافته بود مظنه اخلال به ترتیب آن می بود جداگانه در این اوراق ثبت افتاد امید است که اگر موجب اجرای نباشد مفضی به وزری نیز نگردد قطعه.</p>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>در آغاز تصویر این تازه نقش</p>
</div>
<div class="m2">
<p>چون تممته گفتم از بهر فال</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>خردمند دانا به سر حروف</p>
</div>
<div class="m2">
<p>ازان گفته دریافت تاریخ سال</p>
</div>
</div>
<div class="n">
<p>و من الله سبحانه المبدا و الیه المال</p>
</div>

<div class="b">
<div class="m1">
<p>بسم الله الرحمن الرحیم</p>
</div>
<div class="m2">
<p>طرفه خطابیست ز سفر قدیم</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>کرده ازین حرز ستایشگران</p>
</div>
<div class="m2">
<p>نقش نگین خاتم پیغمبران</p>
</div>
</div>
<div class="n">
<p>صلی الله علیه علی الخاتم و علی آله و صحبه و سلم اما بعد</p>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>دیوان ثالث است این از گفته های جامی</p>
</div>
<div class="m2">
<p>باشد بر اهل بینش پیدا سمینش از غث</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>یا رب چه نیک گفته ست آن نکته دان که گفته ست</p>
</div>
<div class="m2">
<p>الشی ما یثنی الا وقد تثلث</p>
</div>
</div>
<div class="n">
<p>آنچه از نیک و بد بر اهل جهان در جهان آشکاره خواهد شد</p>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>هرچه گردد دوباره آخر کار</p>
</div>
<div class="m2">
<p>آن دوباره سه باره خواهد شد</p>
</div>
</div>
<div class="n">
<p>آغاز تسوید این بیاض و بنیاد ترشیح این ریاض در شهور سنه ست و تسعین و ثمانمائه اتفاق افتاد و من الله المبداء و الیه المعاد</p>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>هر مرغ درین باغ نوایی بگذاشت</p>
</div>
<div class="m2">
<p>هر چغد درین کاخ صدایی بگذاشت</p>
</div>
</div>
<div class="b">
<div class="m1">
<p>جامی ز قفایشان ز سر ساخته پای</p>
</div>
<div class="m2">
<p>مانند قلم کلاغ پایی بگذاشت</p>
</div>
</div>