گنجور

شمارهٔ ۶

هلال الکاس لم تکمل بشمس الراح کملها
که گردد چون شود پر این مه نو بدر محفل‌ها
دلم آن موج زن دریاست ز اوصاف جمال تو
که افتد صد صدف گوهر ز هر موجش به ساحل‌ها
به عزت باش با دل‌های عالی همت ای خواجه
که گر افتی ز بام آسمان بهتر کزین دل‌ها
چو هر منزل که لیلی کرده جا کعبه‌ست مجنون را
به قصد کعبه مجنون را چه حاجت قطع منزل‌ها
چو محمل را درون خالی بود از محمل‌آرایی
به زیورها چه سود آراستن بیرون محمل‌ها
کجا گردد به فکر عقل مشکل‌های عاشق حل
که صد مشکل دگر پیش آیدش از حل مشکل‌ها
چو افتد مشکلی جامی به ساقی گوی چون حافظ
الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هلال الکاس لم تکمل بشمس الراح کملها
که گردد چون شود پر این مه نو بدر محفل‌ها
هوش مصنوعی: ماه نو در آسمان مانند جامی است که هنوز تکمیل نشده، و تکمیل آن به نور خورشید وابسته است. وقتی که این ماه تازه کامل شود، به زیبایی در محفل‌ها می‌درخشد و همه را شگفت‌زده می‌کند.
دلم آن موج زن دریاست ز اوصاف جمال تو
که افتد صد صدف گوهر ز هر موجش به ساحل‌ها
هوش مصنوعی: دل من مانند دریایی است که به زیبایی‌های تو می‌تپد. هر بار که این دل به تلاطم می‌آید، گویی صدها صدف پر از گوهر به سواحل می‌رسند.
به عزت باش با دل‌های عالی همت ای خواجه
که گر افتی ز بام آسمان بهتر کزین دل‌ها
هوش مصنوعی: ای خواجه، با افرادی که دارای روحیه بلند و اراده قوی هستند، با احترام و عزت رفتار کن؛ زیرا اگر از اوج موفقیت‌های خود به زمین بیفتی، بهتر است که از وجود افرادی با چنین دل‌هایی فاصله بگیری.
چو هر منزل که لیلی کرده جا کعبه‌ست مجنون را
به قصد کعبه مجنون را چه حاجت قطع منزل‌ها
هوش مصنوعی: هر جایی که لیلی قرار گرفته، برای مجنون مانند خانه کعبه است. بنابراین، مجنون برای رسیدن به کعبه، نیازی ندارد که به فکر قطع کردن مسیرهای مختلف باشد.
چو محمل را درون خالی بود از محمل‌آرایی
به زیورها چه سود آراستن بیرون محمل‌ها
هوش مصنوعی: اگر داخل محمل (وسیله نقلیه یا جا) خالی باشد و از زینت‌ها و تزئینات بی‌بهره باشد، آراستن و زینت دادن به بیرون آن چه فایده‌ای دارد؟
کجا گردد به فکر عقل مشکل‌های عاشق حل
که صد مشکل دگر پیش آیدش از حل مشکل‌ها
هوش مصنوعی: عقل چگونه می‌تواند به مشکلات عاشقانه رسیدگی کند، وقتی که با هر حل مسئله، هزاران مشکل جدید برای او به وجود می‌آید؟
چو افتد مشکلی جامی به ساقی گوی چون حافظ
الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها
هوش مصنوعی: وقتی مشکل یا گرفتاری پیش می‌آید، بهتر است به کسی که می‌تواند کمک کند، مانند ساقی، مراجعه کنیم و از او بخواهیم که جامی پر کند و ما را در این سختی یاری دهد.