جامیشمارهٔ ۳۷
آن شاخ گل که تازه بر و سایه پرور است
بر آفتاب سنبل او سایه گستر است
گوی معنبر است زنخدان او ز خط
کز وی حریم بزم حریفان معطر است
هرکس که دید شکل خوش دلرباش گفت
از کارخانه قدر این نقش دیگر است
سر باختن به خاک رهش دولتی قویست
خوش مقبلی که دولت آتش میسر است
بی عشق چون زیم که سرای وجود را
دیوار و در به صورت خوبان مصور است
ما را مبین حقیر که درویش کوی عشق
مفلس به کیسه لیک به همت توانگر است
جامی مکن عزیمت شیراز و طوف آن
کان پیش ناقدان هری بس محقر است
الله اکبرش که چو چرخ است سربلند
از پشته های دشت خیابان فروتر است
آدینه گر به گشت خیابان قدم نهی
بینی به هر طرف که دو صد ماه پیکر است
وز جلوه بتان و شگفت نظارگی
از چرخ برگذشته صد الله اکبر است
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آن شاخ گل که تازه بر و سایه پرور است
بر آفتاب سنبل او سایه گستر است
هوش مصنوعی: آن شاخه گلی که تازگی دارد و در سایه پرورش می‌یابد، در برابر آفتاب، سایه سنبل دارد.
گوی معنبر است زنخدان او ز خط
کز وی حریم بزم حریفان معطر است
هوش مصنوعی: زنخدان او مانند گوی است و خطی که بر آن می‌باشد، فضایی خوشبو و دل‌انگیز برای میهمانان فراهم کرده است.
هرکس که دید شکل خوش دلرباش گفت
از کارخانه قدر این نقش دیگر است
هوش مصنوعی: هر کسی که زیبایی دل‌ربای او را می‌بیند، می‌گوید که این نقش و زیبایی از نوع دیگری است و از یک کارگاه خاص به وجود آمده است.
سر باختن به خاک رهش دولتی قویست
خوش مقبلی که دولت آتش میسر است
هوش مصنوعی: خود را در برابر او تسلیم کردن، به معنای یافتن قدرت و خوش شانسی است؛ زیرا در برابر این عشق، توفیق و موفقیت‌هایی به دست می‌آید که ممکن است آتشین و پرشور باشند.
بی عشق چون زیم که سرای وجود را
دیوار و در به صورت خوبان مصور است
هوش مصنوعی: بدون عشق، مانند خانه‌ای هستیم که دیوارها و درهای آن به زیبایی‌های عشق تزئین شده‌اند، اما خود ما در درون آن خالی و بی‌محتوا هستیم.
ما را مبین حقیر که درویش کوی عشق
مفلس به کیسه لیک به همت توانگر است
هوش مصنوعی: من را به عنوان فردی ناچیز نبین، چرا که در کوی عشق، بی‌چیز و فقیر هستم، اما در عزم و اراده، در توانمندی همچون توانگر به حساب می‌آیم.
جامی مکن عزیمت شیراز و طوف آن
کان پیش ناقدان هری بس محقر است
هوش مصنوعی: برای رفتن به شیراز آماده نشو، زیرا در آنجا از نظر ناقدان، هری (محیط یا فضایی) بسیار بی‌اهمیت و کم‌ارزش است.
الله اکبرش که چو چرخ است سربلند
از پشته های دشت خیابان فروتر است
هوش مصنوعی: خداوند بزرگ است و مانند چرخش زمین، در حالی که از بلندی‌ها پایین‌تر است، همیشه برتر و سربلند باقی می‌ماند.
آدینه گر به گشت خیابان قدم نهی
بینی به هر طرف که دو صد ماه پیکر است
هوش مصنوعی: اگر در روز جمعه به خیابان بروی، در هر گوشه‌ای که نگاه کنی، جلوه‌ای از زیبایی و جذابیت را خواهی دید که همانند دو صد ماه می‌درخشد.
وز جلوه بتان و شگفت نظارگی
از چرخ برگذشته صد الله اکبر است
هوش مصنوعی: از زیبایی و جلوه‌های دل‌فریب معشوقان، چنان شگفتی و حیرتی به وجود آمده که انگار تمام عالم و آسمان تحت تأثیر قرار گرفته و از این حسرت و شگفتی سر به آسمان برداشته و به عظمت خداوندی اشاره می‌کند.