گنجور

شمارهٔ ۸ - یک مثنوی

بسم الله الرحمن الرحیم
اعظم اسماء علیهم حکیم
محترمان حرم انس را
تازه حدیثی ست ز عهد قدیم
نوزده حرف است که هژده هزار
عالم ازو یافته فیض عمیم
«بسم » سه حرف است که گوید بسم
حرز تو در ورطه امید و بیم
«بی » ش که کم نیست ز دو بین دو کون
نقطه صفت در کنف او مقیم
اره سینش به سه دندانه کرد
فرق عدو را ز سیاست دو نیم
چشمه میمش ز زلال حیات
می کند احیای عظام رمیم
هر الفش را پی جادو وشان
شیوه اعجاز عصای کلیم
شاهد معنی چو ز لامش نهاد
طره شبرنگ به روی چو سیم
ماشطه خامه ز تشدید ساخت
شانه آن طره عنبر شمیم
«ها»ش که با های هویت یکی ست
فهم ذوی النهیة فیها یهیم
هست دو «ری » در وی و هر یک دری
حقه آن در دل عرش عظیم
غنچه حایش نگشاده دهان
با تو کند عد ریاض نعیم
بهر تو نون دامن رحمن گرفت
می طلبد دولت و فضل جسیم
«یا» ش که عشر است در او عرش و شرع
دیده عیان دیده عقل سلیم
از برکات حرکاتش رود
سالک ره بر نهج مستقیم
رسم سکون از سکناتش برد
هر که شود بزم بقا را ندیم
نجم هدی گشت همه نقطه هاش
هر یک ازان راجم دیو رجیم
جامی اگر ختم نه بر حرمت است
بهر چه شد خاتمه آن رحیم

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بسم الله الرحمن الرحیم
اعظم اسماء علیهم حکیم
هوش مصنوعی: به نام خداوند بخشنده و مهربان، بزرگترین نام‌ها بر آنان حکمت دارد.
محترمان حرم انس را
تازه حدیثی ست ز عهد قدیم
هوش مصنوعی: محترمان حرم از قدیم داستانی تازه درباره‌ی انس و محبت را نقل می‌کنند.
نوزده حرف است که هژده هزار
عالم ازو یافته فیض عمیم
هوش مصنوعی: نوزده حرف وجود دارد که از طریق آن، هجده هزار عالم بهره‌های فراوانی به دست آورده‌اند.
«بسم » سه حرف است که گوید بسم
حرز تو در ورطه امید و بیم
هوش مصنوعی: عبارت «بسم» شامل سه حرف است که به نوعی به شجاعت و محافظتی در این دنیای پر از امید و ترس اشاره می‌کند. این کلمه به عنوان نجات‌دهنده‌ای در موقعیت‌های سخت عمل می‌کند و به ما یادآوری می‌کند که در برابر چالش‌ها می‌توانیم به آنچه امیدواریم، دل ببندیم و در عین حال از نگرانی‌هایمان محافظت کنیم.
«بی » ش که کم نیست ز دو بین دو کون
نقطه صفت در کنف او مقیم
هوش مصنوعی: وجود «بی» که به آن اشاره شده، در دو عالم وجود ندارد و او به عنوان نقطه‌ای صفت در سایه‌اش قرار دارد و همیشه در کنار اوست.
اره سینش به سه دندانه کرد
فرق عدو را ز سیاست دو نیم
هوش مصنوعی: سلاح او با سه دندانه، دشمن را از هم جدا کرد و از طریق تدبیر، او را دو نیم کرد.
چشمه میمش ز زلال حیات
می کند احیای عظام رمیم
هوش مصنوعی: چشمه‌ای که از آب زلال زندگی سرچشمه می‌گیرد، به استخوان‌های خشک و بی‌جان حیات و زندگی می‌بخشد.
هر الفش را پی جادو وشان
شیوه اعجاز عصای کلیم
هوش مصنوعی: هر حرف از این کلام مانند جادوگری است که با شگفتی‌های خود همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، همان‌طور که عصای موسی (کلیم) معجزه می‌کند.
شاهد معنی چو ز لامش نهاد
طره شبرنگ به روی چو سیم
هوش مصنوعی: وقتی که زیبایی و معنا در چهره به نمایش گذاشته می‌شود، مانند تکه‌های سیاهی که بر روی موهای براق و نقره‌ای ریخته شده‌اند.
ماشطه خامه ز تشدید ساخت
شانه آن طره عنبر شمیم
هوش مصنوعی: آرایشگر با دقت و مهارت خود، شانه‌ای ساخته که به زیبایی و دلنشینی موهای آن طرهء خوشبو و دلپذیر می‌افزاید.
«ها»ش که با های هویت یکی ست
فهم ذوی النهیة فیها یهیم
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی به ارتباط معنایی بین واژه "ها" و هویتی اشاره دارد که در آن وجود دارد. به عبارت دیگر، بیانگر این است که مفهوم واقعی و عمیق یک مطلب در همان واژه نهفته است و تفکر و درک در این زمینه ما را به عمق معانی هدایت می‌کند.
هست دو «ری » در وی و هر یک دری
حقه آن در دل عرش عظیم
هوش مصنوعی: در او دو ری وجود دارد و هر یک از آن‌ها در دل آسمان بزرگ، دری را به سوی حقیقت می‌گشاید.
غنچه حایش نگشاده دهان
با تو کند عد ریاض نعیم
هوش مصنوعی: غنچه‌ای که هنوز رویش را باز نکرده، به خاطر تو به گلی زیبا تبدیل می‌شود و بوی خوش را در باغ‌های بهشت پراکنده می‌کند.
بهر تو نون دامن رحمن گرفت
می طلبد دولت و فضل جسیم
هوش مصنوعی: برای تو رزق و روزی از دامن خداوند مهربان فراهم شده است، و حالا نعمت و برکت بزرگی را طلب می‌کند.
«یا» ش که عشر است در او عرش و شرع
دیده عیان دیده عقل سلیم
هوش مصنوعی: اگر ده را به یاد آوریم، در آن عرش و قانون واضح و آشکار است که عقل سالم می‌تواند آن را ببیند.
از برکات حرکاتش رود
سالک ره بر نهج مستقیم
هوش مصنوعی: از رفتار و حرکات او سالک می‌تواند راه خود را به سمت مسیر درست پیدا کند.
رسم سکون از سکناتش برد
هر که شود بزم بقا را ندیم
هوش مصنوعی: هر کسی که در جشن جاودانی شرکت کند، به راحتی می‌تواند آرامش را از آن خود کند.
نجم هدی گشت همه نقطه هاش
هر یک ازان راجم دیو رجیم
هوش مصنوعی: ستاره هدایت، همه نقاطش را نورانی کرده است و هر یک از آنها، دیوهای پلید را به چالش می‌کشد.
جامی اگر ختم نه بر حرمت است
بهر چه شد خاتمه آن رحیم
هوش مصنوعی: اگر جامی پایان نیابد و حرمتش حفظ نشود، پس چرا خاتمه آن رحیم است؟