شمارهٔ ۴۱۳
بس که چشمان تو خون اهل عالم ریختند
پشته پشته کشته در کوی تو بر هم ریختند
صد هزاران صورت اندر قالب حسن و جمال
ریختند اما ز تو مطبوع تر کم ریختند
هر چه در عالم همی بینم نمی ماند به تو
شکل تو گویی نه از ارکان عالم ریختند
نقشبندان گاه تصویر لب و دندان تو
در دهان غنچه تر عقد شبنم ریختند
بی لب میگون تو مستان شراب لعل را
از قدح خوردند و از مژگان همان دم ریختند
سینه ریشان فراق از خاک پایت ساختند
خشک دارویی که بر بالای مرهم ریختند
از دل جامی چه سان روید گیاه خرمی
چون در آن ویرانه تخم محنت و غم ریختند
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بس که چشمان تو خون اهل عالم ریختند
پشته پشته کشته در کوی تو بر هم ریختند
هوش مصنوعی: چشمهای تو به اندازهای بر دلهای مردم تاثیر گذاشتند که گویا خون آنها بر روی هم انباشته شده و کشتههای زیادی در کوی تو به وجود آمده است.
صد هزاران صورت اندر قالب حسن و جمال
ریختند اما ز تو مطبوع تر کم ریختند
هوش مصنوعی: صدها هزار شکل زیبا و دلربا خلق شدهاند، اما هیچکدام به اندازهی تو دلنشین نیستند.
هر چه در عالم همی بینم نمی ماند به تو
شکل تو گویی نه از ارکان عالم ریختند
هوش مصنوعی: هر چه در دنیا میبینم، دوام ندارد و به یاد نمیماند؛ گویی شکل و شمایل تو از جنس دیگر و فراتر از همه چیز است.
نقشبندان گاه تصویر لب و دندان تو
در دهان غنچه تر عقد شبنم ریختند
هوش مصنوعی: سازندگان نقش و نگار گاهی تصویر لبها و دندانهای تو را در دهان غنچههای تازه ببینید که قطرات شبنم بر آنها ریخته شده است.
بی لب میگون تو مستان شراب لعل را
از قدح خوردند و از مژگان همان دم ریختند
هوش مصنوعی: بدون لبهای زیبای تو، عاشقان شراب قرمزرنگ را از جام نوشیدند و آن را در همان لحظه از مژگانهای خود ریختند.
سینه ریشان فراق از خاک پایت ساختند
خشک دارویی که بر بالای مرهم ریختند
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف احساس درد و جدایی میپردازد. قلبی که از فراق و دوری رنج میبرد، شبیه به دارویی خشک شده است که بر زخمها ریخته شده و حالتی مُرهموار دارد. این تصویر نشاندهنده عمیق بودن غم و درد جدایی است و چگونگی تأثیر آن بر روی روح و روان انسان را بیان میکند.
از دل جامی چه سان روید گیاه خرمی
چون در آن ویرانه تخم محنت و غم ریختند
هوش مصنوعی: چگونه میتواند در دل یک جام که ویران است، گیاه خوشی و سرزندگی بروید در حالی که در آنجا بذر درد و غم پاشیده شده است؟

جامی