گنجور

بخش ۳۴ - حکایت امیر خوارزمی که ظلم و فسق خود را به شریعت راست کردی

بود پیری به خطه خوارزم
همه جا ظلمجو چه بزم و چه رزم
در پی گام ها چه صبح و چه شام
به شریعت روی همی زد گام
چار زن داشت لیک چون به نکاح
زن فزون از چهار نیست مباح
هر کجا دختر مسلمانی
پس ستر عفاف پنهانی
در کمند هوایش افتادی
چند زن پیش او فرستادی
تا کشیدندیش به خاک و به خون
وآوریدندیش ز پرده برون
به حرمگاه میر بردندی
به حرمدار وی سپردندی
میر چون آمدی به گاه نشاط
گستریدی به بزمگاه بساط
دخترک را به پیش خود خواندی
کفرها بر زبان او راندی
تا چو کافر شدی ازان سخنان
بنده اش ساختی اسیر کنان
کردیش بی نکاح شرمنده
که نباشد نکاح بر بنده
چیست این کارهای بد فرجام
حیله های ائمه ایام
کردگارا به حق صاحب شرع
که بلند است ازو مناصب شرع
که رهان شرع را ز حیله گران
پرده آن گروه را بدران

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بود پیری به خطه خوارزم
همه جا ظلمجو چه بزم و چه رزم
هوش مصنوعی: در منطقه خوارزم، فردی پیر وجود داشت که در هر دو زمینه، چه در مهمانی‌ها و چه در نبردها، به ظلم و ستم معروف بود.
در پی گام ها چه صبح و چه شام
به شریعت روی همی زد گام
هوش مصنوعی: در پی گام‌هایش چه در صبح و چه در شام، همواره به راهی پایبند و استوار می‌رفت.
چار زن داشت لیک چون به نکاح
زن فزون از چهار نیست مباح
هوش مصنوعی: او چهار زن داشت، اما چون ازدواج با زن بیشتر از چهار زن جایز نیست، پس نمی‌تواند بیشتر از آن‌ها داشته باشد.
هر کجا دختر مسلمانی
پس ستر عفاف پنهانی
هوش مصنوعی: هر جا که دختر مسلمانی وجود دارد، باید حجاب و عفت او به‌گونه‌ای محفوظ بماند که قابل توجه و نمایان نباشد.
در کمند هوایش افتادی
چند زن پیش او فرستادی
هوش مصنوعی: تو در دام عشق او گرفتار شدی و به خاطر او چند زن را به سوی او فرستاده‌ای.
تا کشیدندیش به خاک و به خون
وآوریدندیش ز پرده برون
هوش مصنوعی: تا او را به خاک و خون کشیدند و از پشت پرده بیرون آوردند.
به حرمگاه میر بردندی
به حرمدار وی سپردندی
هوش مصنوعی: به مکان مقدس او می‌بردند و آنجا را به نگهبانش سپرده می‌شد.
میر چون آمدی به گاه نشاط
گستریدی به بزمگاه بساط
هوش مصنوعی: وقتی ای می، به زمان شادمانی و نشاط رسیدی، در مجلس جشن و سرور سفره‌ای پهن کردی.
دخترک را به پیش خود خواندی
کفرها بر زبان او راندی
هوش مصنوعی: دخترک را به نزد خود دعوت کردی و او سخنانی نادرست و کفرآلود بر زبان آورد.
تا چو کافر شدی ازان سخنان
بنده اش ساختی اسیر کنان
هوش مصنوعی: وقتی که به کفر گراییدی، به واسطه آن سخنان، خود را بنده و اسیر او ساختی.
کردیش بی نکاح شرمنده
که نباشد نکاح بر بنده
هوش مصنوعی: او که به عشقش شرمنده است، به خاطر اینکه نمی‌تواند با او ازدواج کند و آن عشق به او حلال نیست.
چیست این کارهای بد فرجام
حیله های ائمه ایام
هوش مصنوعی: این سوال به ماهیت کارهای نادرست و خطرناک در زندگی اشاره دارد و به نوعی به تزویر و فریب‌هایی که در طول تاریخ وجود داشته است، اشاره می‌کند. در واقع به دنبال دلایل و عواقب منفی این خدعه‌ها و اعمال ناپسند است که ممکن است زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد.
کردگارا به حق صاحب شرع
که بلند است ازو مناصب شرع
هوش مصنوعی: خداوند به حق صاحب شریعت قسم که او از مقامات شریعت بالاتر است.
که رهان شرع را ز حیله گران
پرده آن گروه را بدران
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که باید از تعصبات و ترفندهای کسانی که به دین به چشم یک وسیلهٔ فریب نگاه می‌کنند، دوری کرد و حقیقت دین را از چنگال آن‌ها آزاد نمود. در واقع، این بیانگر اهمیت حفظ اصالت و پاکی اصول دینی در برابر ترفندهای گمراه‌کننده است.