بخش ۲ - فی وجوده سبحانه و تعالی
هر که را عقل خرده بین باشد
پیش وی این سخن یقین باشد
کاسمان و زمین و هر چه در او
باشد از جسم و جان چه کهنه چه نو
نیست آن را ز صانعی چاره
که بود فیض بخش همواره
خانه بی صنع خانه ساز که دید
نقش بی دست خامه زن که شنید
هر چه آورده سوی هستی پی
یافته هستی و بقا از وی
نه عرض ذات او و نی جوهر
هر چه بندی خیال ازان برتر
همه محتاج او نشیب و فراز
و او مبرا ز احتیاج و نیاز
اول او بود و کاینات نبود
یافت زو جمله کاینات وجود
آخر او ماند و نماند کس
کنه او را جز او نداند کس
از همه در صفات و ذات جدا
لیس شی ء کمثله ابدا
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هر که را عقل خرده بین باشد
پیش وی این سخن یقین باشد
هوش مصنوعی: هر کس که دارای اندیشهی همچنین روشن و دقیق باشد، از این سخن به خوبی آگاه است و آن را حقیقت میداند.
کاسمان و زمین و هر چه در او
باشد از جسم و جان چه کهنه چه نو
هوش مصنوعی: آسمان و زمین و هر چیزی که در آن وجود دارد، چه قدیمی و چه جدید، همه با اشکال مادی و روحی همراه هستند.
نیست آن را ز صانعی چاره
که بود فیض بخش همواره
هوش مصنوعی: هیچ راه حلی از سازنده برای این کار وجود ندارد، جز اینکه همیشه بخشنده باشد.
خانه بی صنع خانه ساز که دید
نقش بی دست خامه زن که شنید
هوش مصنوعی: خانهای که بدون هنر و استعداد ساخته شده، مانند خانهای است که بدون مهارت و تلاش ساخته شده باشد. درست مانند اینکه کسی بدون توانایی، نتواند نقشی زیبا خلق کند، فقط با شنیدن حرف دیگری.
هر چه آورده سوی هستی پی
یافته هستی و بقا از وی
هوش مصنوعی: هر چیز که به دنیای وجود آمده، از منبع هستی و بقای خودش نشأت گرفته است.
نه عرض ذات او و نی جوهر
هر چه بندی خیال ازان برتر
هوش مصنوعی: نه میتوان به ذات او چیزی گفت و نه به جوهرش اشارهای کرد، زیرا تمام تصورات و خیالات از آن بالاتر است.
همه محتاج او نشیب و فراز
و او مبرا ز احتیاج و نیاز
هوش مصنوعی: همه موجودات به او نیاز دارند، در حالی که او هیچ نیازی به کسی ندارد و از احتیاج و نیاز پاک است.
اول او بود و کاینات نبود
یافت زو جمله کاینات وجود
هوش مصنوعی: در ابتدا تنها او بود و هیچ چیز دیگری وجود نداشت. سپس از او همه موجودات پدید آمدند.
آخر او ماند و نماند کس
کنه او را جز او نداند کس
هوش مصنوعی: در پایان، او باقی ماند و کسی دیگر نبود که حقیقت او را بشناسد، جز خود او.
از همه در صفات و ذات جدا
لیس شی ء کمثله ابدا
هوش مصنوعی: هیچ چیز مانند او نیست و از تمامی صفات و ذاتها متمایز است.