بخش ۱ - آغاز
بعد حمد خدا و نعت رسول
بشنو این نکته را به سمع قبول
که نخستین فریضه بر عاقل
عاقلی کز بلوغ شد کامل
نیست بیرون از اینکه بپذیرد
در دل و جان خویشتن گیرد
بعد ازان بی تردد و انکار
به زبان هم زند دم اقرار
کافریننده ایست آدم را
بلکه ذرات جمله عالم را
کز عدمشان ره وجود نمود
جاودان هست و بود و خواهد بود
هست بی تهمت شمار یکی
نیست اندر یگانگیش شکی
کرد بعث محمد عربی
تا بود خلق را رسول و نبی
هر که ثابت شود به قول ثقات
که محمد علیه الف صلات
داد ما را خبر به موجب آن
واجب آید به آن ز ما ایمان
این بود مجمل سخن بی قیل
شرح آن گوش کن علی التفصیل
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بعد حمد خدا و نعت رسول
بشنو این نکته را به سمع قبول
هوش مصنوعی: پس از سپاسگزاری از خدا و ستایش پیامبر، به این نکته گوش فرا ده و با توجه بپذیر.
که نخستین فریضه بر عاقل
عاقلی کز بلوغ شد کامل
هوش مصنوعی: اولین وظیفهای که بر عاقل واجب میشود، زمانی است که او به بلوغ و کمال برسد.
نیست بیرون از اینکه بپذیرد
در دل و جان خویشتن گیرد
هوش مصنوعی: هیچ چیزی خارج از این نیست که او در درون خود بپذیرد و آن را در دل و جانش بگنجاند.
بعد ازان بی تردد و انکار
به زبان هم زند دم اقرار
هوش مصنوعی: پس از آن، بدون تردید و انکار، زبانش به بیان حقیقت میگشاید و اقرار میکند.
کافریننده ایست آدم را
بلکه ذرات جمله عالم را
هوش مصنوعی: کافر بودن آدم، نشاندهنده آن است که تمامی عناصر و ذرات جهان نیز در حقیقت کافرند.
کز عدمشان ره وجود نمود
جاودان هست و بود و خواهد بود
هوش مصنوعی: از عدم و نیستی آنها، وجودی پدیدار شد که همیشه بوده، هست و خواهد بود.
هست بی تهمت شمار یکی
نیست اندر یگانگیش شکی
هوش مصنوعی: هیچ شکی در یگانگی او وجود ندارد و او را با اتهام شمارش نکنید.
کرد بعث محمد عربی
تا بود خلق را رسول و نبی
هوش مصنوعی: محمد عربی به رسالت و نبوت برانگیخته شد تا هدایت و رهبری مردم را بر عهده گیرد.
هر که ثابت شود به قول ثقات
که محمد علیه الف صلات
هوش مصنوعی: هر کس به گفتههای معتبر و قابل اعتماد پایبند باشد که محمد (ص) چگونه است.
داد ما را خبر به موجب آن
واجب آید به آن ز ما ایمان
هوش مصنوعی: خبر ما را به دیگران میرسانند و به همین دلیل برای ما لازم است که نسبت به آن ایمان داشته باشیم.
این بود مجمل سخن بی قیل
شرح آن گوش کن علی التفصیل
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که من خلاصهای از موضوع را بیان کردم و برای درک بهتر و دقیقتر آن، باید به توضیحات کاملتری که بعداً ارائه میشود گوش بدهی.